ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. «Νέα σελίδα» στις σχέσεις με τις ΗΠΑ γυρίζουν πλέον οι Ευρωπαίοι ηγέτες και προετοιμάζονται για «νέους κανόνες» στην προσέγγισή τους με τη νέα αμερικανική διοίκηση, μετά την έναρξη της δεύτερης θητείας του Ντόναλντ Τραμπ, των μέτρων που προανήγγειλε και των εκτελεστικών διαταγμάτων που υπέγραψε. Στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός, η επιστροφή του Τραμπ «κυριάρχησε» σε όλες τις δημόσιες παρεμβάσεις των συμμετεχόντων, οι οποίοι παραδέχθηκαν τη νέα πραγματικότητα που φέρνει η αλλαγή «φρουράς» στις ΗΠΑ.
«Οι κανόνες εμπλοκής μεταξύ των παγκόσμιων δυνάμεων αλλάζουν», υπογράμμισε η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην πρώτη της παρέμβαση, μετά την ορκωμοσία του Τραμπ. «Τίποτε πλέον δεν πρέπει να θεωρούμε δεδομένο. Οσο και αν σε κάποιους στην Ευρώπη δεν αρέσει η νέα πραγματικότητα, είμαστε έτοιμοι να την αντιμετωπίσουμε», πρόσθεσε στην ομιλία της στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ. Η ίδια επισήμανε, εξάλλου, ότι η εποχή που η Ευρώπη είχε αναθέσει την ασφάλειά της σε τρίτους, υπονοώντας τις ΗΠΑ, έχει πλέον περάσει. Παρ’ όλα αυτά, η προσέγγιση της Ε.Ε. έναντι της νέας αμερικανικής διοίκησης θα πρέπει να είναι «ρεαλιστική», είπε, για να προσθέσει ότι πρέπει «πάντα» να είναι έτοιμη να υπερασπιστεί τα στρατηγικά της συμφέροντα έναντι κάθε αδικαιολόγητου μέτρου. Αν και ο Τραμπ απέφυγε να μιλήσει έως τώρα για δασμούς στα ευρωπαϊκά προϊόντα, που έχει απειλήσει την Ε.Ε., ωστόσο η Φον ντερ Λάιεν προειδοποίησε ότι «αρκετά διακυβεύονται και για τις δύο πλευρές», καθώς Ευρώπη και ΗΠΑ έχουν εμπορικές σχέσεις ύψους 1,5 τρισ. ευρώ. Γι’ αυτό, εξήγησε ότι «πρώτη προτεραιότητα είναι να συνδιαλλαγούμε νωρίς, να συζητήσουμε κοινά συμφέροντα και να προετοιμαστούμε για διαπραγματεύσεις». Εστειλε, παράλληλα, σαφές μήνυμα σε ό,τι αφορά τη Συμφωνία του Παρισιού από την οποία αποσύρθηκαν –εκ νέου– οι ΗΠΑ ότι «αποτελεί την καλύτερη ελπίδα για την ανθρωπότητα», απαριθμώντας τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής σε διάφορες περιοχές του κόσμου, όπως και στη Βόρεια Αμερική. Για τη Φον ντερ Λάιεν, που επιδιώκει άμεσες επαφές –χωρίς ακόμα να το έχει κατορθώσει– με τη νέα αμερικανική διοίκηση, ο τρόπος που θα αντιμετωπίσει τον Τραμπ, την κλιματική κρίση και τον πόλεμο στην Ουκρανία θα καθορίσει την «κληρονομιά» της νέας θητείας της.
Η χώρα της, η Γερμανία, θα βρεθεί πάντως υπό «πίεση», καθώς αρκετοί, όπως ο Γερμανός πρέσβης στην Ουάσιγκτον, προειδοποιούν για «αναταράξεις» στις διμερείς σχέσεις, ιδιαίτερα λόγω των πιθανών δασμών που θα πλήξουν πρωτίστως τη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία. Στο Νταβός, πάντως, ο Γερμανός καγκελάριος απηύθυνε έκκληση για ψυχραιμία, ενώ υπογράμμισε τη σημασία της ευρωπαϊκής αυτονομίας. «Οι ΗΠΑ παραμένουν ο πιο στενός σύμμαχός μας εκτός Ευρώπης. Θα κάνω ό,τι περνάει από το χέρι μου να διατηρηθεί αυτό», τόνισε ο Σολτς, προσθέτοντας ότι οι πρώτες συνομιλίες του με τον Τραμπ είναι ενθαρρυντικές.
Για τους Πολωνούς, που ασκούν την προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε., «οι ΗΠΑ παραμένουν στρατηγικός εταίρος, αλλά το πιο σημαντικό ερώτημα αφορά την Ευρώπη. Πρέπει να αναλάβουμε μεγαλύτερη ευθύνη για το μέλλον και τη μοίρα μας, είτε αφορά την άμυνα, την ασφάλεια ή οποιονδήποτε άλλο τομέα». Αυτό επισήμανε ο Πολωνός υπουργός Οικονομικών Αντρέι Ντομάνσκι, μετά το χθεσινό συμβούλιο των ΥΠΟΙΚ της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες, που συμφώνησαν ότι βασική προτεραιότητα αποτελεί η «ενότητα» του «μπλοκ», που διακυβεύεται το επόμενο διάστημα.
Ηδη ακροδεξιά κόμματα επαινούν τον Τραμπ και ζητούν από την Ευρώπη να εμπνευστεί από τη στάση του στο μεταναστευτικό. Σε χθεσινή συζήτηση στο Ευρωκοινοβούλιο, ο επικεφαλής της ακροδεξιάς Εθνικής Συσπείρωσης Ζορντάν Μπαρντελά προειδοποίησε ότι «η Αμερική του Τραμπ αποτελεί πρόκληση για τη Γαλλία και όλη την Ευρώπη. Ας μην είμαστε αφελείς. Ο Τραμπ θα υπερασπιστεί τα συμφέροντα της Αμερικής», υπογράμμισε.
Πάντως, ο επίτροπος Εμπορίου Μάρος Σέφκοβιτς –αν και παραδέχθηκε ότι το διατλαντικό εμπόριο είναι «βασική αρτηρία της παγκόσμιας οικονομίας»– σημείωσε ότι η Κομισιόν λαμβάνει υπόψη το σχέδιο «Αμερική πρώτα», που υπέγραψε ήδη ο Τραμπ.
