ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ. Αυστηρή προειδοποίηση απηύθυνε στον αμερικανικό λαό ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν στο αποχαιρετιστήριο διάγγελμά του από τον Λευκό Οίκο, λίγες ημέρες πριν από την ορκωμοσία του Ντόναλντ Τραμπ τη Δευτέρα. Ο Μπάιντεν έκανε λόγο για «ενδεχόμενη εμφάνιση τεχνοβιομηχανικού συμπλέγματος, ικανού να απειλήσει τη χώρα μας, με την υπερσυγκέντρωση εξουσίας στα χέρια των πλουσιοτέρων». Σε μια ομιλία με νότες πικρίας και απαισιοδοξίας, ο απερχόμενος πρόεδρος είπε: «Σήμερα μια ολιγαρχία ακραίου πλούτου, ισχύος και επιρροής σχηματίζεται στις ΗΠΑ, η οποία απειλεί τη δημοκρατία, τα θεμελιώδη δικαιώματα και ελευθερίες. Βλέπουμε τις επιπτώσεις σε όλη την Αμερική και τις έχουμε ξαναδεί στο παρελθόν».
Ο Μπάιντεν παρομοίασε τους σημερινούς μεγιστάνες της τεχνολογίας με τους «ληστές βαρώνους» του 19ου αιώνα, όπως ο Ροκφέλερ και ο Κάρνεγκι. Αντλώντας στοιχεία από την αποχαιρετιστήρια ομιλία του Αϊζενχάουερ, ο Μπάιντεν κατήγγειλε το «τεχνοβιομηχανικό σύμπλεγμα», ικανό να απειλήσει τη χώρα.
Ο πρόεδρος εκφώνησε το διάγγελμα με τις φωτογραφίες της οικογένειάς του από πίσω του. Η φωνή του ακουγόταν βραχνή σε κάποια σημεία, ενώ έχασε τα λόγια του δύο φορές. Ο Μπάιντεν προειδοποίησε ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε «να δημιουργήσει νέες απειλές για τα δικαιώματα, τον τρόπο ζωής και την ιδιωτικότητά μας». Εξέφρασε τη θλίψη του για την «κατάρρευση» του ανεξάρτητου Τύπου και καταδίκασε –χωρίς να τον κατονομάσει– την πρωτοβουλία του ιδρυτή του Facebook Μαρκ Ζούκερμπεργκ να δώσει τέλος στην επαλήθευση των πληροφοριών στις πλατφόρμες του. «Η αλήθεια πνίγεται μέσα στα ψέματα με κίνητρο την ισχύ και το κέρδος», είπε.
Παρά το σκοτεινό ύφος του διαγγέλματος, ο Μπάιντεν προσπάθησε να μεταφέρει νότα αισιοδοξίας στο κοινό. Ο πρόεδρος θυμήθηκε ότι ξεπέρασε το έντονο παιδικό του ψεύδισμα για να γίνει ο νεότερος γερουσιαστής στην Ιστορία και να φθάσει να υπηρετήσει ως αντιπρόεδρος του πρώτου Αφροαμερικανού προέδρου. «Αυτή είναι η μαγεία της Αμερικής», είπε.
Ο Μπάιντεν είχε την ευκαιρία στην ομιλία του να μνημονεύσει κάποια από τα επιτεύγματα της προεδρίας του, όπως η οικονομική ανάκαμψη μετά την πανδημία, το σχέδιο 1,9 τρισ. δολαρίων για την ενίσχυση της απασχόλησης και τον νόμο εκσυγχρονισμού των υποδομών, κόστους 1,2 τρισ. δολαρίων. Ο πρόεδρος επανέλαβε τον ισχυρισμό του των τελευταίων εβδομάδων ότι τα οφέλη της πολιτικής του θα γίνουν αντιληπτά τα επόμενα χρόνια και δεκαετίες, καθώς θα χτίζονται νέες γέφυρες και εργοστάσια.
Προειδοποίησε για τον κίνδυνο που διατρέχει η δημοκρατία στις ΗΠΑ από το τεχνοβιομηχανικό σύμπλεγμα πανίσχυρων ανθρώπων.
Προτάσεις για δικλίδες ασφαλείας, οι οποίες θα προλαμβάνουν την κατάχρηση εξουσίας από μεγιστάνες της τεχνολογίας ή την κυβέρνηση, απαρίθμησε ο Μπάιντεν, καλώντας σε μεταρρύθμιση του φορολογικού κώδικα προκειμένου «οι δισεκατομμυριούχοι να πληρώνουν το μερίδιό τους», ζητώντας την εξάλειψη των ύποπτων κεφαλαίων από την πολιτική και τη θέσπιση ορίων ηλικίας και ηθικών κανόνων στο Ανώτατο Δικαστήριο.
Απευθυνόμενος έμμεσα στον Τραμπ, τον οποίο δεν κατονόμασε, ο Μπάιντεν είπε ότι η χώρα χρειάζεται συνταγματική τροπολογία που θα άρει την ευρεία ασυλία των προέδρων από ποινικές διώξεις. Ο Τραμπ έχει επικαλεσθεί τέτοια ασυλία στην ποινική του δίωξη για προσπάθεια ανατροπής του εκλογικού αποτελέσματος το 2020 και για την παρακράτηση απόρρητων εγγράφων στην έπαυλή του στη Φλόριντα.
Τον τελευταίο μήνα ο Μπάιντεν εκφώνησε ομιλίες στις οποίες στάθηκε στα επιτεύγματα της τετραετίας του, δηλώνοντας με σιγουριά ότι η Ιστορία θα τον δικαιώσει και διαψεύδοντας τους αμφισβητίες του.
«Τώρα είναι η ώρα να σταθείτε φρουροί», είπε ο Μπάιντεν στην κατάληξη της ομιλίας του προς το έθνος. «Είθε όλοι σας να είστε φύλακες της φλόγας. Αγαπώ την Αμερική. Την αγαπάτε κι εσείς. Ο Θεός να σας προστατεύει όλους και τον στρατό μας. Σας ευχαριστώ γι’ αυτή την τιμή».
