Η δεύτερη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο απειλεί να πυροδοτήσει παγκόσμιες διαμάχες σχετικά με τη φορολογία, με τους ειδικούς να εκφράζουν ανησυχίες για την πρόθεση των Ρεπουμπλικανών να τιμωρήσουν τις χώρες που εφαρμόζουν επιπλέον φόρους στις πολυεθνικές των ΗΠΑ.
Ο Alan McLean, πρόεδρος της φορολογικής επιτροπής Business του ΟΟΣΑ, που εκπροσωπεί επιχειρηματικά συμφέροντα στις συζητήσεις μεταξύ των πλουσιότερων οικονομιών με έδρα το Παρίσι, είπε ότι η επιβολή δασμών ως απάντηση στα παγκόσμια φορολογικά μέτρα «θα μπορούσε να εμποδίσει την οικονομική ανάπτυξη αυξάνοντας το λειτουργικό κόστος για τις επιχειρήσεις και ανεβάζοντας τις τιμές για τους καταναλωτές».
Οι διαφωνίες επικεντρώνονται στην αντίθεση των Ρεπουμπλικανών απέναντι σε ένα κρίσιμο στοιχείο ενός παγκόσμιου φορολογικού συμφώνου στο πλαίσιο του ΟΟΣΑ ότι από φέτος θα επιτρέπεται σε άλλες χώρες να επιβάλλουν πρόσθετους φόρους στις πολυεθνικές των ΗΠΑ. Ο Τραμπ, αυτοαποκαλούμενος «άνθρωπος των δασμών», έχει συχνά απειλήσει να καταφύγει στη χρήση τους προκειμένου να διασφαλίσει ότι προστατεύονται τα συμφέροντα των αμερικανικών επιχειρήσεων και νοικοκυριών.
Από τότε που κέρδισε τις εκλογές στις ΗΠΑ, ο Τραμπ απείλησε να ακυρώσει μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με τον Καναδά και το Μεξικό και να επιβάλει δασμούς 25% στις εισαγωγές από τους γείτονές του. Οι φορολογικοί εμπειρογνώμονες πιστεύουν ότι η ΕΕ βρίσκεται στο στόχαστρο των Ρεπουμπλικανών, οι οποίοι έχουν χαρακτηρίσει ένα βασικό μέρος της συμφωνίας του ΟΟΣΑ «μεροληπτικό».
Ο κανόνας (UTPR) επιτρέπει στις χώρες να αυξάνουν τους φόρους σε μια τοπική θυγατρική ενός πολυεθνικού ομίλου εάν η πολυεθνική πληρώνει λιγότερο από το 15% του εταιρικού φόρου σε οποιαδήποτε άλλη δικαιοδοσία. Ο κανόνας θα σήμαινε ότι άλλες χώρες θα μπορούν να επιβάλλουν πρόσθετους φόρους στις αμερικανικές εταιρείες.
Η ΕΕ θέσπισε το μέτρο βάσει οδηγίας το 2022, αλλά ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι θα μπορούσε να συμβιβαστεί με τον Τραμπ για την επιβολή του με αντάλλαγμα την ευνοϊκή μεταχείριση των εξαγωγών της. Η ΕΕ έχει εμπορικό πλεόνασμα με τις ΗΠΑ 158 δισ. ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
«Η Ευρώπη έχει ισχυρή νομική κουλτούρα και ο νόμος είναι νόμος, αλλά μπορώ να φανταστώ μια μελλοντική συμφωνία μεταξύ Τραμπ και ΕΕ όπου η ΕΕ θα εγκαταλείψει το συγκεκριμένο κανόνα για να μην εμπλακεί σε έναν οικονομικό πόλεμο», δήλωσε ο Βαλεντίν Μπέντλινγκερ, ανώτερος σύμβουλος στην ICON Wirtschaftstreuhand, εταιρεία φορολογικών συμβούλων στην Αυστρία.
Ωστόσο, άλλοι λένε ότι μια αλλαγή είναι απίθανη καθώς θα απαιτούσε συμφωνία και από τα 27 κράτη μέλη. «Ο εν λόγω κανόνας εφαρμόζεται ευρέως, είναι ένα ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί και δεν μπορεί να ανατραπεί εύκολα», δήλωσε ο Rasmus Corlin Christensen, διεθνής φορολογικός ερευνητής στο Copenhagen Business School.
Από το 2021, περισσότερες από 140 χώρες εργάζονται στον ΟΟΣΑ για την εφαρμογή της φορολογικής συμφωνίας ορόσημο. Η συμφωνία, την οποία συμφώνησαν κατ’ αρχήν οι χώρες, αποτελείται από δύο «πυλώνες». Η πρώτη επιδιώκει να αναγκάσει τις μεγαλύτερες πολυεθνικές του κόσμου να δηλώνουν κέρδη και να πληρώνουν περισσότερα στις χώρες όπου δραστηριοποιούνται. Το δεύτερο εισάγει έναν παγκόσμιο ελάχιστο πραγματικό συντελεστή εταιρικού φόρου 15%, ο οποίος έχει σχεδιαστεί για να περιορίσει τις πολυεθνικές που αλλάζουν κατοικία ώστε να πληρώνουν λιγότερο φόρο επί των κερδών τους.
Το ερώτημα τώρα είναι εάν θα ακολουθήσει φορολογικός πόλεμος. Αυτό θα μπορούσε να εξαρτηθεί από το εάν και πώς άλλες χώρες επιδιώκουν να επιβάλουν τον εν λόγω κανόνα. Μέχρι στιγμής, το UTPR έχει νομοθετηθεί σε δικαιοδοσίες όπως η Αυστραλία, ο Καναδάς, η Ιαπωνία, η Νέα Ζηλανδία, η Νορβηγία, η Νότια Κορέα, η Τουρκία και το Ηνωμένο Βασίλειο, παράλληλα με την ΕΕ.
Ωστόσο, ορισμένες χώρες του ΟΟΣΑ που έχουν επίγνωση των ανησυχιών των ΗΠΑ έχουν εισαγάγει ένα «προσωρινό ασφαλές λιμάνι». Αυτό καθυστερεί την ημερομηνία εφαρμογής του UTPR έως το 2026 για χώρες με νόμιμο εταιρικό φορολογικό συντελεστή άνω του 20%. Οι ΗΠΑ έχουν ποσοστό 21% – αν και ο Τραμπ έχει προτείνει τη μείωση του σε μόλις 15% για τους εγχώριους κατασκευαστές.
Άλλοι είναι αισιόδοξοι ότι θα μπορούσε να βρεθεί συμβιβασμός μεταξύ των χωρών που θα απέτρεπε επίσης έναν φορολογικό πόλεμο. «Θα υπάρξει κάποιου είδους συμφωνία. Αυτό αρέσει στον Τραμπ να κάνει. Ωστόσο, θα είναι επώδυνο στην πορεία», αναφέρουν ειδικοί σε θέματα φορολογικής πολιτικής. Ένας τρόπος με τον οποίο οι χώρες ενδέχεται να αποφασίσουν να αποφύγουν το πιθανό πρόβλημα των πολυεθνικών των ΗΠΑ που υπόκεινται στο UTPR είναι να καθυστερήσουν περαιτέρω την ημερομηνία έναρξης του κανόνα επιβολής και μετά το 2026.
Πηγή: MoneyReview
