Ενας προσφάτως ριζοσπαστικοποιημένος μουσουλμάνος οδηγεί το Ford F-150 του πάνω σε πλήθος ανθρώπων που γιορτάζουν την Πρωτοχρονιά στη Νέα Ορλεάνη, στις ΗΠΑ. Μισεί το σεξ και το αλκοόλ και νοσταλγεί τις ημέρες αίγλης του Ισλαμικού Κράτους. Λίγες εβδομάδες νωρίτερα, ένας ακροδεξιός Σαουδάραβας κάνει το ίδιο με την BMW του σε χριστουγεννιάτικη αγορά του Μαγδεβούργου στη Γερμανία. Αγαπά την Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) και απεχθάνεται τον εξισλαμισμό της Ευρώπης. Πέντε νεκροί και 200 τραυματίες είναι ο απολογισμός από εκείνη την επίθεση· δεκατέσσερις νεκροί και 30 τραυματίες στην πιο πρόσφατη.
Ολο και συχνότερα, οι αντιτρομοκρατικές αρχές των δυτικών χωρών βρίσκονται αντιμέτωπες με τέτοιου είδους επιθέσεις, που είναι αδύνατο να προβλεφθούν και άρα να προληφθούν. Με συγκεχυμένες, ενίοτε αντιφατικές ιδεολογίες κι επιβαρυμένη ψυχική υγεία, οι δράστες είναι «μοναχικοί λύκοι» χωρίς επαφές με τρομοκρατικές οργανώσεις, ούτε καν ιδιαίτερο εξοπλισμό που θα μπορούσε να κινήσει υποψίες εκ μέρους των Αρχών. Με μοναδικό όπλο ένα ιδιωτικής χρήσης όχημα, έχουν τη δυνατότητα να σκορπίσουν τον θάνατο, επιλέγοντας στόχους με μεγάλη συμβολική αξία και διεθνή «ορατότητα».
Ψηφιακό χαλιφάτο
Ειδικοί στις ΗΠΑ πιστεύουν ότι επεισόδια σαν τα προαναφερθέντα δείχνουν τη συνεχιζόμενη γοητεία που εξακολουθεί να ασκεί μέσω διαδικτυακής προπαγάνδας το Ισλαμικό Κράτος, παρόλο που το χαλιφάτο του σε Συρία και Ιράκ δεν ευδοκίμησε. Την τελευταία δεκαετία, η οργάνωση έχει υποκαταστήσει την επιρροή της με ένα ψηφιακό χαλιφάτο, που χρησιμοποιεί σόσιαλ μίντια, εφαρμογές κρυπτογραφημένων μηνυμάτων και πλατφόρμες από το σκοτεινό Διαδίκτυο για να διανέμει προπαγανδιστικό υλικό, να ριζοσπαστικοποιεί τους ακολούθους της και να παρέχει καθοδήγηση στους δράστες.
Στόχος είναι η δημιουργία ατμόσφαιρας φόβου και αστάθειας με άμεσες πολιτικές επιπτώσεις στο εσωτερικό των δοκιμαζόμενων χωρών. Θεωρείται βέβαιο, για παράδειγμα, ότι η επίθεση στο Μαγδεβούργο θα επηρεάσει το προεκλογικό κλίμα στη Γερμανία ενόψει των ομοσπονδιακών εκλογών του προσεχούς μήνα. Παρόλο που ο δράστης σε αυτήν την περίπτωση ήταν ακροδεξιός, το γεγονός ότι είναι Σαουδάραβας –έστω και ενσωματωμένος αφού ζούσε επί είκοσι χρόνια στη χώρα– αναμένεται να υπερισχύσει στη δημόσια συζήτηση. Μόνο η AfD δεν θα του είχε επιτρέψει να ζει στη χώρα και θα είχε πετύχει την απέλασή του, ισχυρίστηκε το ακροδεξιό κόμμα για τον διακηρυγμένο υποστηρικτή του. Στην πιο πρόσφατη επίθεση, στη Νέα Ορλεάνη, ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, επίσης επιχείρησε να ενοχοποιήσει τους μετανάστες, παρόλο που ο δράστης ήταν Αμερικανός πολίτης και μάλιστα βετεράνος του αμερικανικού στρατού. Το ακροδεξιό δίκτυο Fox News μετέδωσε εσφαλμένα ότι ο δράστης εισήλθε στις ΗΠΑ από το Μεξικό αυτήν την εβδομάδα, πληροφορία την οποία ανακάλεσε στη συνέχεια. Μόνο που στο μεταξύ η ψεύτικη είδηση είχε αναπαραχθεί από χιλιάδες διαφορετικές πηγές, μεταξύ άλλων και από τον ίδιο τον Τραμπ. Αξίζει να σημειωθεί ότι ακόμη και ο Τόμας Μάθιου Κρουκς, ο άνθρωπος πίσω από την απόπειρα εναντίον του Τραμπ τον περασμένο Ιούλιο, ενήργησε ως «μοναχικός λύκος». Δεν ήταν μέλος κάποιας τρομοκρατικής οργάνωσης, ούτε έχουν καταφέρει οι Αρχές να διαπιστώσουν την παραμικρή σχέση του με ακραίες ιδεολογίες.
Οι «μοναχικοί λύκοι» επιστρατεύουν μεθόδους στις οποίες έχουν εύκολη πρόσβαση και ο εντοπισμός τους αποτελεί μεγάλη πρόκληση για τις αντιτρομοκρατικές υπηρεσίες. Στο παρελθόν, είχαν κληθεί οι πλατφόρμες των σόσιαλ μίντια να φιλτράρουν το επικίνδυνο, ακραίο περιεχόμενο και να το απομακρύνουν, η ταχεία μετανάστευση όμως αυτού του είδους υλικού σε πιο κρυπτογραφημένες εφαρμογές δυσχεραίνει τον έγκαιρο εντοπισμό του.
Πλέον, το αποδυναμωμένο Ισλαμικό Κράτος δεν έχει τη δυνατότητα να συντονίζει τις ενέργειες των υποστηρικτών του διεθνώς χωρίς να εντοπίζεται από τις μυστικές υπηρεσίες. Αυτό που μπορεί να κάνει ωστόσο είναι να χειραγωγεί, διαδικτυακά, πρόσωπα με διαταραγμένη προσωπική ζωή, ευάλωτα στην προπαγάνδα του. Εισάγοντας τον φόβο στις δυτικές κοινωνίες, η οργάνωση φιλοδοξεί να οξύνει τις συγκρούσεις, να υποδαυλίσει την ισλαμοφοβία και να προκαλέσει τη βίαιη κρατική καταστολή, διαμορφώνοντας τις ιδανικές συνθήκες για περαιτέρω πόλωση και ριζοσπαστικοποίηση. Ο κύκλος της βίας εξυπηρετεί τη στρατηγική και ρητορική μιας βαθιάς πολιτισμικής σύγκρουσης μεταξύ Ισλάμ και Δύσης, άσχετα αν ορισμένες από τις επιθέσεις, όπως αυτή του Μαγδεβούργου, δεν ταιριάζουν με αυτό το αφήγημα. Παράλληλα, οι ενέργειες αυτές ενισχύουν την εικόνα αποφασιστικότητας του ακραίου Ισλάμ, τονώνοντας το ηθικό των υποστηρικτών του και προσελκύοντας νέους εθελοντές.
Η επίθεση στη Νέα Ορλεάνη ακολουθεί ένα συγκεκριμένο σχήμα ανάλογων ενεργειών στο παρελθόν, όπως εκείνη του 2016 στη Νίκαια της Γαλλίας με 84 νεκρούς, την ίδια χρονιά στη χριστουγεννιάτικη αγορά του Βερολίνου με 12 νεκρούς και το 2017 στο Λονδίνο με 7 νεκρούς. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, οι δράστες-«μοναχικοί λύκοι» είχαν ως πηγή έμπνευσης τις εκκλήσεις για δράση εκ μέρους του Ισλαμικού Κράτους και χρησιμοποίησαν οχήματα, μαχαίρια και όπλα, ώστε να προκαλέσουν τον μέγιστο αριθμό θυμάτων.
