Μετά τη Γαλλία και τη Γερμανία, ο Καναδάς γίνεται η τρίτη μεγάλη οικονομία που «βυθίζεται» σε πολιτική αναταραχή, μόλις λίγες εβδομάδες πριν από την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ, παρατηρούν σε ανάλυσή τους οι Financial Times, σχολιάζοντας την παραίτηση της αντιπροέδρου της κυβέρνησης και υπουργού Οικονομικών, Κρίστια Φρίλαντ.
Η Φρίλαντ αποχώρησε τη Δευτέρα, μετά τη διαφωνία της με τον Τζάστιν Τριντό, δίνοντας έρεισμα σε φωνές που ζητούσαν την παραίτηση του πρωθυπουργού – μεταξύ άλλων και από το ίδιο του το κόμμα των Φιλελευθέρων.
Το ξέσπασμα κρίσεων ηγεσίας σε τρεις δημοκρατίες της G7, ακριβώς τη στιγμή που οι σύμμαχοι των ΗΠΑ πρέπει να συνεργαστούν για να αντιμετωπίσουν έναν νέο «διασπαστικό» πρόεδρο στον Λευκό Οίκο, είναι ατυχής, σημειώνουν οι FT. Σχολιάζουν πως για τον Καναδά, η συγκυρία είναι ιδιαίτερα κακή, καθώς η κρίση προκλήθηκε εν μέρει από την απειλή του Τραμπ για δασμούς 25% στις καναδικές εισαγωγές, που θα μπορούσαν να βλάψουν σοβαρά την οικονομία της χώρας.
Το έναυσμα για την αποχώρηση της Φρίλαντ ήταν η προσπάθεια του Τριντό να την υποβιβάσει την περασμένη Παρασκευή, αφού ο Καναδός πρωθυπουργός φέρεται να «φλέρταρε» πολιτικά με τον Μαρκ Κάρνεϊ, πρώην διοικητή της κεντρικής τράπεζας στον Καναδά και το Ηνωμένο Βασίλειο, για να την αντικαταστήσει.
Η υπουργός Οικονομικών και ο πρωθυπουργός είχαν έρθει σε ευθεία αντιπαράθεση σχετικά με το σχέδιο της κυβέρνησης για μια ευρεία απαλλαγή από τον φόρο αγαθών και υπηρεσιών του Καναδά και μια επιταγή 250 δολαρίων Καναδά (167 ευρώ) για τον μισό σχεδόν πληθυσμό της χώρας. Οι επικριτές κατήγγειλαν τα μέτρα αυτά ως απόπειρα εξαγοράς ψήφων από μια κυβέρνηση που υπολείπεται σημαντικά στις δημοσκοπήσεις εν όψει των προγραμματισμένων εκλογών τον Οκτώβριο του 2025.
Στην καυστική επιστολή παραίτησης της Φρίλαντ γινόταν λόγος για «δαπανηρά πολιτικά τεχνάσματα», με την ίδια να επιμένει ότι ο Καναδάς πρέπει να τηρήσει προσεκτική δημοσιονομική στάση, εν όψει ενός πιθανού δασμολογικού πολέμου με τις ΗΠΑ επί Τραμπ. Η απερχόμενη υπουργός Οικονομικών παρουσιάστηκε ως «θεματοφύλακας» της δημοσιονομικής υπευθυνότητας, «αν και δεν μπορεί να αποφύγει τον συσχετισμό της με τις πολιτικές που έριξαν την κυβέρνηση στα τάρταρα», σχολιάζουν οι FT.
Η κυβέρνηση του Τριντό που κλείνει φέτος τον ένατο χρόνο της, απέχει πολύ από τα επίπεδα αποδοχής που απολάμβανε κάποτε, καθώς βρίσκεται 20 μονάδες πίσω από τον δεξιό συντηρητικό ηγέτη Πιέρ Πουαλεβρέ. Οπως και τα κεντροαριστερά κόμματα σε άλλες χώρες, η κυβέρνηση Τριντό πάσχισε να αντιμετωπίσει το κλίμα δυσαρέσκειας για την εκτίναξη του κόστους διαβίωσης και στέγασης, καθώς και για τη μετανάστευση.
Μια χώρα που επί μακρόν ήταν φιλόξενη απέναντι σε μετανάστες, άρχισε να υποχωρεί από τους φιλόδοξους στόχους για το μεταναστευτικό, στους οποίους στηρίχθηκε η κυβέρνηση υπό την ηγεσία των Φιλελευθέρων για να τονώσει την υποτονική ανάπτυξη – «ανοίγοντας τον δρόμο» για τον «αντι-ελιτιστή», λαϊκιστή Πουαλεβρέ.
«Μια κυβέρνηση που κάποτε θεωρούνταν ότι ενσάρκωνε τις ελπίδες για ανανέωση του φιλελευθερισμού στις δυτικές δημοκρατίες δεν βοηθήθηκε από αυτό που πολλοί θεωρούν πια ως το υποκριτικό ύφος του Τρίντο», σημειώνουν οι FT.
Η αποχώρηση της Φρίλαντ, την ημέρα που ένας ακόμα ικανός υπουργός δήλωσε ότι θα αποχωρήσει στις επόμενες εκλογές, υποδηλώνει ότι ο πρωθυπουργός έχει χάσει την εμπιστοσύνη της κυβέρνησής του. Ο Τριντό δήλωσε ότι θα εξετάσει τις επιλογές του κατά τη διάρκεια των διακοπών. «Στην πραγματικότητα, η πτωτική πορεία του κόμματός του είναι εξαιρετικά απίθανο να αντιστραφεί όσο παραμένει αρχηγός. Μπορεί να πιστεύει ότι είναι ο καταλληλότερος για να αντιμετωπίσει την απειλή του Τραμπ για δασμούς στο 80% των εξαγωγών του Καναδά, δεδομένης της σχέσης που έχτισε κατά την πρώτη θητεία του προέδρου. Αλλά ο επόμενος ηγέτης των ΗΠΑ που επανέρχεται, τον τρολάρει ανοιχτά ως «”κυβερνήτη” της “Μεγάλης Πολιτείας του Καναδά”», σημειώνουν οι FT.
«Ο Τριντό θα πρέπει να εξετάσει αν η παραμονή του στην ηγεσία είναι προς το συμφέρον της χώρας. Ενας νέος ηγέτης με ένα φρέσκο πρόγραμμα θα μπορούσε ακόμη να περιορίσει τις εκλογικές απώλειες των Φιλελευθέρων και να περιορίσει τους Συντηρητικούς σε μειοψηφία, αναγκάζοντάς τους να κυβερνήσουν με εταίρους και ενδεχομένως να συγκρατήσουν μια ροπή προς τη λαϊκιστική δεξιά.
Η κρίση στον Καναδά αναδεικνύει πως η επιστροφή του Τραμπ ανατρέπει ήδη το πολιτικό σκηνικό στους συμμάχους των ΗΠΑ, πριν καν επανέλθει στον Λευκό Οίκο. Καταδεικνύει για άλλη μια φορά την ανάγκη τα κόμματα της Κεντροαριστεράς και της Κεντροδεξιάς να βρουν καλύτερους τρόπους για να αντιμετωπίσουν την άνοδο επίδοξων “Τραμπ” και σε άλλες χώρες. Για τον φιλελεύθερο ηγέτη του Καναδά, ωστόσο, ο καλύτερος τρόπος για να διαφυλάξει την πολιτική του κληρονομιά είναι να την παραδώσει σε κάποιον άλλον», καταλήγουν οι FT.
