ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Την αποξήλωση του τρούλου της Αγίας Σοφίας αποφάσισαν οι τουρκικές αρχές και υποστηρίζουν ότι αυτό θα γίνει στο πλαίσιο ενός εκτεταμένου έργου αποκατάστασης, που έχει στόχο τη διατήρηση της ιστορικής και δομικής ακεραιότητας του μνημείου, το οποίο είναι παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.
Σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο Ανατολή, «το έργο τελεί υπό την επίβλεψη της Γενικής Διεύθυνσης Ιδρυμάτων και του υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού για την προστασία του τζαμιού της Αγίας Σοφίας».
Το προηγούμενο διάστημα, οι τουρκικές αρχές έκαναν πολλά έργα αποκατάστασης σε τάφους που βρίσκονται στον αυλόγυρο της Αγίας Σοφίας και τώρα η προσοχή έχει μετατοπιστεί στον τρούλο, ο οποίος παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον λόγω των μωσαϊκών του και της ευπάθειας στις περιβαλλοντικές συνθήκες.
Τα ψηφιδωτά
«Η κάτω πλευρά του τρούλου είναι καλυμμένη με ψηφιδωτά, καθιστώντας τη δομική παρέμβαση από κάτω σχεδόν αδύνατη», αναφέρει ο Αχμέτ Γκιουλέτς, μέλος της επιστημονικής επιτροπής για την αποκατάσταση της Αγίας Σοφίας, και επισημαίνει ότι «για να αντιμετωπιστεί αυτό, η αποκατάσταση θα επικεντρωθεί στο εξωτερικό, ξεκινώντας από την αφαίρεση του μολύβδινου καλύμματος και των υλικών που έχουν βάση το τσιμέντο και έχουν προκληθεί ζημιές με την πάροδο του χρόνου».
Οι τουρκικές αρχές υποστηρίζουν πως κατά τις προκαταρκτικές μελέτες εντοπίστηκαν δομικές ανωμαλίες στο μολύβδινο κάλυμμα του θόλου.
Ο Γκιουλέτς εξηγεί ότι «θα χρησιμοποιήσουμε υλικά και τεχνικές που συνάδουν με την κατασκευή της οθωμανικής εποχής, για να διασφαλίσουμε ότι ο θόλος είναι σταθερός και πιστός στον αρχικό του χαρακτήρα», δίχως να κάνει αναφορά στο βυζαντινό παρελθόν του ιστορικού μνημείου.
Εναρξη την άνοιξη
Σύμφωνα με την τουρκική εφημερίδα Ηurriyet, η αποξήλωση του τρούλου και οι επόμενες επισκευές αναμένεται να αρχίσουν τον Μάρτιο ή τον Απρίλιο του 2025, μετά την έγκριση των μελετών των έργων από την επιστημονική επιτροπή. Το πρόγραμμα αποκατάστασης περιλαμβάνει και επισκευές στη βόρεια και ανατολική όψη, που διαπιστώθηκε ότι είχαν φθορές.
«Εχουν τοποθετηθεί σκαλωσιές από χαλύβδινους σωλήνες και οι μη αυθεντικοί σοβάδες αντικαθίστανται με παραδοσιακά οθωμανικά υλικά», αναφέρει το πρακτορείο Ανατολή.
Στις 20 Ιουλίου του 2020, με απόφαση του προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν η Αγία Σοφία μετατράπηκε από μουσείο σε τζαμί. Πολλοί επιστήμονες είχαν κατηγορήσει την τουρκική κυβέρνηση για φθορές στο μνημείο λόγω της ελεύθερης και δίχως περιορισμό προσέλευσης των τουριστών. Από πέρυσι η επίσκεψη στον γυναικωνίτη της Αγίας Σοφίας γίνεται με την αγορά εισιτηρίου 25 ευρώ, ενώ ο υπόλοιπος χώρος είναι προσβάσιμος στους μουσουλμάνους που θέλουν να προσευχηθούν.
