Ωρα μηδέν στη Συρία με τον στρατό του προέδρου, Μπασάρ Αλ Ασαντ, να υποχωρεί και τους τζιχαντιστές με τους αντάρτες συμμάχους τους να προελαύνουν ταχέως. Τα κύρια μέτωπα των τελευταίων ωρών εντοπίζονται νότια της Δαμασκού και βόρεια της πόλης Χομς στην κεντρική Συρία.
Θύλακες ανταρτών που βρίσκονται στη νότια Συρία, έχουν πλέον υπό τον έλεγχό τους μεγάλα τμήματα της επαρχίας Ντάρα καθώς και σχεδόν όλη τη συνοριακή γραμμή της Συρίας με τα κατεχόμενα από το Ισραήλ, Υψίπεδα του Γκολάν.
Αργά το μεσημέρι, αντικαθεστωτικές δυνάμεις προωθήθηκαν έως τις παρυφές της νότιας Δαμασκού. Ο κυβερνητικός στρατός φέρεται νωρίτερα να αποσύρθηκε από θέσεις του σε κοινότητες νοτιοδυτικά της συριακής πρωτεύουσας.
Mε τους αντάρτες να βρίσκονται πλέον μια ανάσα από την πόλη, ο Σύρος πρόεδρος, σύμφωνα με το πρακτορείο Bloomberg, προσέγγισε τις ΗΠΑ σε μια ύστατη προσπάθεια για να παραμείνει στην εξουσία.
«Οι δυνάμεις μας ξεκίνησαν την τελική φάση της περικύκλωσης της πρωτεύουσας Δαμασκού» ανέφερε ένας από τους διοικητές των ανταρτών, ο Χασάν Αμπντελ Γάνι. Ο υπουργός Εσωτερικών της Συρίας, ωστόσο, δήλωσε ότι οι κυβερνητικές δυνάμεις έχουν δημιουργήσει έναν «πολύ ισχυρό στρατιωτικό κλοιό ασφαλείας» γύρω από την πόλη. «Κανείς δεν μπορεί να εισχωρήσει σε αυτή τη γραμμή άμυνας που εμείς, οι ένοπλες δυνάμεις, χτίζουμε», δήλωσε ο υπουργός, Μοχάμεντ Αλ-Ραχμούν. «Οι μονάδες μας ενισχύουν τις γραμμές τους στην ύπαιθρο της Δαμασκού και στο νότιο τμήμα της χώρας», δήλωσε από την πλευρά του, εκπρόσωπος της γενικής διοίκησης του στρατού σε ανακοίνωση που μεταδόθηκε από την τηλεόραση. Παράλληλα, ο στρατός κάλεσε τους κατοίκους σε όλη τη χώρα να μην πιστεύουν τις «ψευδείς ειδήσεις που αποσκοπούν στην αποσταθεροποίηση της ασφάλειας του έθνους».
Στα βόρεια της Δαμασκού, φαίνεται, πάντως, ότι διαμορφώνεται αντίστοιχη κατάσταση πίεσης για τις κυβερνητικές δυνάμεις του Ασαντ. Δυνάμεις ανταρτών του υποστηριζόμενου από την Τουρκία, «Εθνικού Συριακού Στρατού» κατέλαβαν νωρίτερα σήμερα την Παλμύρα, ενώ βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δείχνουν προέλαση των δυνάμεων τους στην κωμόπολη Ντουμάιρ. Πρόκειται για μια περιοχή η οποία απέχει μερικά χιλιόμετρα από τη βόρεια Δαμασκό και τον κομβικής σημασίας δρόμο M5 που συνδέει τη Δαμασκό με την πόλη της Χομς στην κεντρική Συρία.
Η Χομς φέρεται να ελέγχεται ακόμα από τις κυβερνητικές δυνάμεις. Ωστόσο, οι τζιχαντιστές έχουν εισέλθει στις παρυφές της πόλης, όπου και διεξάγονται μάχες με τον συριακό στρατό. Η ενδεχόμενη πτώση της Χομς θα μπορούσε να «σπάσει» στα δύο τη χώρα καθώς οι τζιχαντιστές θα προωθηθούν πιο κοντά στη συνοριογραμμή με τον Λίβανο. Σε ένα τέτοιο σενάριο διάσπασης του μετώπου, η κυβέρνηση του Ασαντ θα έχει υπό τον έλεγχό της από τη μία τον θύλακα της ευρύτερης Δαμασκού και από την άλλη τα παράλια, όπου και βρίσκονται ρωσικές στρατιωτικές βάσεις.
Με πιθανή μια τέτοια εξέλιξη, η λιβανέζικη Χεζμπολάχ απέστειλε 2.000 μαχητές της ως ενισχύσεις στην πόλη Αλ Κουσέιρ, ένα από τα προπύργια της στη Συρία, κοντά στα σύνορα με τον Λίβανο. Στόχος, όπως διεμήνυσε η σιιτική οργάνωση είναι οι μαχητές της να υπερασπιστούν την πόλη εάν δεχτεί επίθεση από τους αντάρτες. Η κωμόπολη βρίσκεται στην οροσειρά που χωρίζει τη Συρία από τον Λίβανο.
Ωστόσο, η Χεζμπολάχ αν και πολέμησε για χρόνια στο πλευρό του Ασαντ κατά την κορύφωση του εμφυλίου, μέχρι τώρα δεν έχει συμμετάσχει σε μάχες με τους τζιχαντιστές, πιθανώς στον απόηχο και της αποδυνάμωσής της από τον πόλεμο με το Ισραήλ. Οπως έχει γίνει γνωστό, πάντως, μαχητές της οργάνωσης έχουν σταλεί ως «δυνάμεις επιτήρησης» στη Χομς. Μια μεγαλύτερη μετακίνηση στρατιωτικής δύναμης της Χεζμπολάχ θεωρείται πιο εκτεθειμένη σε ισραηλινά πλήγματα. Το Ισραήλ, άλλωστε, βομβάρδισε την Παρασκευή δύο μεθοριακές διαβάσεις στα σύνορα Λιβάνου-Συρίας.
Κάλεσμα για διάλογο από Ρωσία και Ιράν
Μόσχα και Τεχεράνη -δύο κομβικής σημασίας σύμμαχοι του Ασαντ- απηύθυναν κάλεσμα για διάλογο μεταξύ της συριακής κυβέρνησης και της «νόμιμης αντιπολίτευσης», όπως την αποκάλεσε ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας, Σεργκέι Λαβρόφ.
Λίγο νωρίτερα και ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν Αμπάς Αραγσί είχε δηλώσει στους δημοσιογράφους ότι «πρέπει να ξεκινήσει πολιτικός διάλογος μεταξύ της συριακής κυβέρνησης και των νόμιμων εκπροσώπων της αντιπολίτευσης».
Ο Λαβρόφ χαρακτήρισε «τρομοκράτες» τα μέλη της ισλαμιστικής οργάνωσης Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS-πρώην βραχίονας της Αλ Κάιντα) και τόνισε πως «είναι απαράδεκτο να επιτρέψουμε σε τρομοκρατικές ομάδες να θέσουν υπό τον έλεγχό τους συριακά εδάφη». Οταν ρωτήθηκε πώς αναμένει να εξελιχθεί η κατάσταση στη Συρία και τι θα συμβεί με τις ρωσικές βάσεις που υπάρχουν στη χώρα, ο Λαβρόφ απάντησε ότι «δεν μπορεί να κάνει εικασίες».
Υπενθυμίζεται ότι 2015, η επέμβαση της Ρωσίας υπέρ του Ασαντ στον εμφύλιο της Συρίας, αποδείχτηκε σωτήρια για το καθεστώς. Χωρίς τη ρωσική αεροπορική υποστήριξη, η κομβικής σημασίας ανακατάληψη του Χαλεπιού το 2016 θα ήταν δύσκολη και για ορισμένους αναλυτές ακόμα και αδύνατη. Τα τελευταία 24ωρα, η ρωσική αεροπορία έχει ξεκινήσει σειρά βομβαρδισμών κατά θέσεων των τζιχαντιστών και των αντιπολιτευόμενων ανταρτών.
Ωστόσο, η κινητοποίηση του ρωσικού στρατού δεν φαίνεται να είναι αντίστοιχη με αυτή στην κορύφωση του εμφυλίου. Αναλυτές εκτιμούν ότι οι ισλαμιστές αντάρτες εκμεταλλεύτηκαν πλήρως το μομέντουμ που δίνει η επικέντρωση της Ρωσίας στα μέτωπα του πολέμου στην Ουκρανία τα τελευταία δυόμιση χρόνια. Το στρατιωτικό «κενό» της Ρωσίας και των μαχητών της Χεζμπολάχ από τη Συρία, θεωρείται κομβικής σημασίας για την αστραπιαία προώθηση των αντικαθεστωτικών τις τελευταίες ημέρες.
Αντιδράσεις από Ερντογάν και Δύση
Δυτικοί αξιωματούχοι εκτιμούν, με φόντο την κατάρρευση των μετώπων, ότι ο συριακός στρατός βρίσκεται σε εξαιρετικά δύσκολη θέση και αναγκάζεται σε υποχώρηση. Αξιωματούχοι της κυβέρνησης Μπάιντεν, παρακολουθώντας την ταχύτητα της προέλασης των ανταρτών, βλέπουν όλο και περισσότερο την πιθανότητα πτώσης του Μπασάρ αλ Ασαντ εντός ημερών. Νωρίτερα, με παρέμβασή του, ο νεοεκλέγεντας Ντόναλντ Τραμπ κάλεσε την Ουάσιγκτον να μην εμπλακεί στον πόλεμο αλλά αντίθετα να αφήσει την κατάσταση να εξελιχθεί τονίζοντας πως «αυτός δεν είναι δικός μας αγώνας».
Στο μεταξύ, ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έσπευσε να μιλήσει για «μια νέα πολιτική και διπλωματική πραγματικότητα στη Συρία» ενώ κατηγόρησε την κυβέρνηση Ασαντ επειδή δεν άδραξε «το χέρι που της έτεινε η Τουρκία», σχετικά με τον επαναπατρισμό ενός μέρους των 3 εκατομμυρίων Σύρων προσφύγων που ζουν σε τουρκικό έδαφος.
Η «βιασύνη» του Ερντογάν για «νέα πραγματικότητα στη Συρία» αποκτά νόημα με δεδομένο ότι η Τουρκία αποτελεί τον κύριο υποστηρικτή του Συριακού Εθνικού Στρατού (SNA), μιας από τις οργανώσεις που συμμετέχουν από κοινού με την τζιχαντιστική HTS κατά των δυνάμεων του Ασαντ. Αν και η Αγκυρα έχει προσπαθήσει να πάρει αποστάσεις από τις ενέργειες των ανταρτών στη βόρεια Συρία, στο παρελθόν δημοσιεύματα του πρακτορείο Anadolu ήθελαν, μεταξύ άλλων, την περίθαλψη ανταρτών του Συριακού Εθνικού Στρατού σε τουρκικό έδαφος.
Η Τουρκία εκπροσώπησε επίσης την αντιπολίτευση στις διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία, οι οποίες οδήγησαν τελικά σε μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός το 2020. Τότε ο Ασαντ και σύμμαχοί του ήταν σε θέση ισχύος. Σήμερα τα νέα δεδομένα στο πεδίο έχουν αλλάξει άρδην τις ισορροπίες.
