Eνα βήμα πριν από την πτώση της, αν δεν μεσολαβήσει κάποια έκπληξη της τελευταίας στιγμής, βρίσκεται η κυβέρνηση του κεντροδεξιού πρωθυπουργού Μισέλ Μπαρνιέ στη Γαλλία, καθώς τόσο η Εθνική Συσπείρωση (RN) της Μαρίν Λεπέν όσο και η Ανυπότακτη Γαλλία (LFI) του Ζαν-Λικ Μελανσόν κατέθεσαν προτάσεις μομφής με φόντο τις αγεφύρωτες διαφορές για τον προϋπολογισμό του 2025.
Ρόλο πυροκροτητή έπαιξε η απόφαση του Μισέλ Μπαρνιέ να προσφύγει στο άρθρο 49.3 του συντάγματος, που του δίνει τη δυνατότητα να περάσει νομοσχέδιο –εν προκειμένω, για την κοινωνική ασφάλιση– χωρίς να διαθέτει πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η αντιπολίτευση δεν έχει άλλο τρόπο ώστε να αποτρέψει την υιοθέτηση του νομοσχεδίου από την κατάθεση πρότασης δυσπιστίας.
Η πρώτη που σήκωσε το γάντι ήταν η LFI, η ισχυρότερη δύναμη στο εσωτερικό του αριστερού συνασπισμού Νέο Λαϊκό Μέτωπο (NFP). «Αντιμέτωποι με τη νιοστή άρνηση της Δημοκρατίας, θα καταθέσουμε πρόταση μομφής εναντίον της κυβέρνησης… Ζούμε ένα πολιτικό χάος εξαιτίας της κυβέρνησης του Μισέλ Μπαρνιέ και της προεδρίας του Εμανουέλ Μακρόν», δήλωσε η Ματίλντ Πανό εκ μέρους της LFI.
Από την πλευρά της, η Μαρίν Λεπέν ανακοίνωσε ότι ο RN θα καταθέσει τη δική του πρόταση μομφής, αλλά και ότι θα υπερψηφίσει οποιαδήποτε άλλη κατατεθεί. Αν τα κόμματα της ετερόκλητης αντιπολίτευσης ενώσουν τις δυνάμεις τους, θα αθροίσουν 332 από τις 577 έδρες της Εθνοσυνέλευσης, κάτι που καθιστά πολύ πιθανή την πτώση της κυβέρνησης, αύριο Τετάρτη ή μεθαύριο Πέμπτη. Εάν αυτό συμβεί, η κυβέρνηση Μπαρνιέ θα είναι η πρώτη που θα καταρρεύσει από πρόταση μομφής στη Γαλλία ύστερα από το 1962.
Αγεφύρωτες οι διαφορές για τον κρατικό προϋπολογισμό, με την Αριστερά και τη Λεπέν να εκφράζουν τις αντιρρήσεις τους κατά τη συζήτηση.
«Η υπομονή των Γάλλων έχει εξαντληθεί. Πολλοί ψηφοφόροι μπορεί να σκέφτονταν ότι με τον Μισέλ Μπαρνιέ τα πράγματα θα ήταν καλύτερα, αλλά στην πραγματικότητα έγιναν ακόμη χειρότερα», τόνισε η Μαρίν Λεπέν, η οποία ηγείται της κοινοβουλευτικής ομάδας του RN και φιλοδοξεί να κερδίσει τις προεδρικές εκλογές του 2027. Από την πλευρά του, ο Μισέλ Μπαρνιέ έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για την πιθανότητα να προκαλέσει η πολιτική κρίση οικονομική αποσταθεροποίηση. «Βρισκόμαστε στη στιγμή της αλήθειας», είπε ο Γάλλος πρωθυπουργός για να προσθέσει: «Οι Γάλλοι δεν θα μας συγχωρήσουν αν βάλουμε τα συμφέροντα κάποιων ατόμων πάνω από το μέλλον της χώρας».
Το ιστορικό
Η πολιτική περιδίνηση της Γαλλίας ξεκίνησε με την απόφαση του προέδρου Μακρόν να διαλύσει την Εθνοσυνέλευση και να προκηρύξει πρόωρες βουλευτικές εκλογές τον Ιούνιο, ύστερα από τα αρνητικά για το κεντρώο κόμμα του αποτέλεσμα στις ευρωεκλογές. Αποτέλεσμα ήταν να προκύψει μια Εθνοσυνέλευση όπου καμία παράταξη δεν διέθετε πλειοψηφία, αν και ισχυρότερη σε έδρες αναδείχθηκε η ενωμένη Αριστερά του NFP. Ο Μακρόν ωστόσο δεν έδωσε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στην υποψήφια πρωθυπουργό της Αριστεράς, αλλά στον κεντροδεξιό Μπαρνιέ, παρότι το κόμμα του είχε αναδειχθεί τέταρτο στις εκλογές. Σε μια προσπάθεια να κατευνάσει τη Λεπέν, ο Μπαρνιέ έκανε τρεις μείζονες υποχωρήσεις στα θέματα του προϋπολογισμού. Απέσυρε την αύξηση του φόρου στο ηλεκτρικό ρεύμα, δέχθηκε να μειωθούν οι δαπάνες περίθαλψης για τους παράτυπους μετανάστες και απέσυρε προτάσεις για μείωση των φαρμακευτικών δαπανών. Παρ’ όλα αυτά δεν θα καταφέρει, όπως έδειχναν μέχρι χθες το βράδυ τα πράγματα, να αποφύγει την καταψήφισή του και από την Ακροδεξιά. Στόχος του προϋπολογισμού είναι να μειώσει το ανησυχητικά υψηλό δημόσιο έλλειμμα με περικοπές δαπανών γύρω στα 40 δισ. ευρώ και αυξήσεις φόρων κατά 20 δισ. Αν πέσει η κυβέρνηση Μπαρνιέ, ο πρόεδρος Μακρόν θα πρέπει να αναζητήσει άλλον πρωθυπουργό, ενώ είναι πιθανό η Γαλλία να μπει στο 2025 χωρίς ψηφισμένο προϋπολογισμό. Μετά τις χθεσινές εξελίξεις, αυξήθηκε το κόστος δανεισμού της Γαλλίας, ξεπερνώντας για ένα διάστημα εκείνο της Ελλάδας.
Κλίμα αβεβαιότητας για την οικονομία
Της Ελευθερίας Κούρταλη
Εντονες πιέσεις στα γαλλικά ομόλογα, απώλειες στο ευρώ και βουτιά στις μετοχές των γαλλικών τραπεζών προκάλεσαν οι πολιτικές εξελίξεις στη Γαλλία και η ισχυρή πλέον πιθανότητα κατάρρευσης της γαλλικής κυβέρνησης, έπειτα από τις δηλώσεις των ακροδεξιών και των ακροαριστερών κομμάτων για ψήφιση πρότασης δυσπιστίας κατά του πρωθυπουργού Μισέλ Μπαρνιέ. Οι ανησυχίες για τη μακροβιότητα της κυβέρνησης είχαν ήδη αρχίσει να εντείνονται το τελευταίο διάστημα ενόψει και της ψήφισης του προϋπολογισμού του 2025, ενώ εάν περάσει η πρόταση μομφής, η Γαλλία πιθανότατα να βρεθεί σε αδιέξοδο μέχρι τον Ιούλιο του 2025, διάστημα το οποίο είναι το νωρίτερο που μπορεί η χώρα να πάει σε νέες βουλευτικές εκλογές.
Ειδικότερα, αν και ο γαλλικός δείκτης μετοχών CΑC 40 έκλεισε με οριακά κέρδη 0,02%, οι μετοχές των γαλλικών τραπεζών δέχθηκαν έντονες πιέσεις, με τη Societe Generale να υποχωρεί κατά 2,61%. Η βύθιση της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρωζώνης οδήγησε το ευρώ να καταγράψει τη μεγαλύτερη ημερήσια πτώση έναντι του δολαρίου τον τελευταίο μήνα, κατά 1%, φθάνοντας στο 1,0468.
Η απόδοση του γαλλικού 10ετούς ομολόγου σκαρφάλωσε χθες στο 2,923%, ενώ η διαφορά με την απόδοση του γερμανικού ομολόγου –το spread– αυξήθηκε κατά 8 μονάδες βάσης και στις 88,1 μ.β., ελαφρώς κάτω από το υψηλό 12 ετών και τις 90 μ.β. που είχε βρεθεί την προηγούμενη εβδομάδα.
Οι γαλλικές πολιτικές εξελίξεις οδήγησαν έτσι το γαλλικό κόστος δανεισμού να διατηρηθεί σε υψηλότερα επίπεδα από το ελληνικό, καθώς η απόδοση του ελληνικού 10ετούς διαμορφώθηκε τη Δευτέρα στο 2,897%, με τους αναλυτές να εκτιμούν ότι αυτή η τάση θα ενισχυθεί τις επόμενες ημέρες, ενώ πιθανότατα θα αποτελέσει και τη νέα «κανονικότητα» στην αγορά ομολόγων το επόμενο διάστημα.
«Ο,τι και να συμβεί με την τρέχουσα κυβέρνηση, δεν αναμένεται να σημειωθεί μεγάλη πρόοδος προς τη βελτίωση των δημόσιων οικονομικών της Γαλλίας, εκτός κι αν οι χρηματοπιστωτικές αγορές αναγκάσουν τη χώρα να κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση», τονίζει η Capital Economics. «Προβλέπουμε ότι η απόδοση των 10ετών γαλλικών ομολόγων θα αποκλίνει περισσότερο από αυτήν των γερμανικών και θα αυξηθεί πολύ πάνω από αυτήν των ελληνικών ομολόγων κατά την επόμενη διετία», προσθέτει.
Το spread
Το γαλλικό spread είχε εκτοξευθεί τον Ιούνιο (στις 85 μ.β.), όταν ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν αποφάσισε να προκηρύξει πρόωρες εκλογές, ενώ υποχώρησε ελάχιστα στη συνέχεια, παρά το γεγονός ότι η ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση (RN) παρουσίασε χαμηλές επιδόσεις στις εκλογές. Τον τελευταίο μήνα το spread κατέγραψε νέα αύξηση, αντανακλώντας ανησυχίες σχετικά με το εάν η κυβέρνηση μειοψηφίας του Μισέλ Μπαρνιέ θα μπορέσει να περάσει τον προϋπολογισμό του 2025 –ο οποίος στοχεύει να χαλιναγωγήσει το δημόσιο έλλειμμα της Γαλλίας μέσω αύξησης φόρων και περικοπών δαπανών ύψους 60 δισ. ευρώ– και κυρίως εάν θα επιβιώσει από τη διαδικασία.
Οι αναλυτές πάντως επισημαίνουν πως δεν αναμένεται να δούμε επανάληψη της κρίσης χρέους της Ευρωζώνης, καθώς όλα αυτά αποτελούν απλώς μια αντανάκλαση των αυξανόμενων οικονομικών προκλήσεων της Γαλλίας, ενώ δεν εκτιμούν πως η ΕΚΤ θα παρέμβει στην αγορά. «Εάν η αναταραχή στη Γαλλία θολώσει σημαντικά τις προοπτικές ανάπτυξης της Ευρωζώνης, η ΕΚΤ ίσως χρειαστεί να προσαρμόσει τη συνολική νομισματική της στάση μειώνοντας περισσότερο τα επιτόκια. Ωστόσο είναι απίθανο να παρέμβει άμεσα για να στηρίξει τη Γαλλία με αγορές ομολόγων. Το εργαλείο TPI προορίζεται για χώρες που δέχονται επίθεση από τις αγορές, παρότι βρίσκονται στον σωστό δημοσιονομικό δρόμο. Η ΕΚΤ δεν θα γλιτώσει τη Γαλλία από τις πιθανές συνέπειες της αποτυχίας να εγκρίνει έναν προϋπολογισμό», όπως σημειώνει η Berenberg.
Οι αριθμοί
1% πτώση σημείωσε το ευρώ φθάνοντας στο 1,0468 έναντι του δολαρίου.
88 μονάδες βάσης το ύψος που σκαρφάλωσε το γαλλικό spread, ελαφρώς κάτω από το υψηλό των 12 ετών και τις 90 μονάδες βάσης που είχε βρεθεί την προηγούμενη εβδομάδα.
2,923% αυξήθηκε το κόστος δανεισμού της Γαλλίας, ξεπερνώντας αυτό της Ελλάδας (2,897%).
