Παρά την προοπτική της καθαρής εντολής που αναμένεται να λάβουν οι Χριστιανοδημοκράτες (CDU) του Φρίντριχ Μερτς στις επερχόμενες ομοσπονδιακές εκλογές του Φεβρουαρίου, η Γερμανία φαντάζει πια ανησυχητικά ευάλωτη στις παγκόσμιες προκλήσεις.
«Ο Φρίντριχ Μερτς, πιθανότατα ο επόμενος καγκελάριος της Γερμανίας, κάνει τη δική του εκστρατεία “MAGA” (σ.σ. Make America Great Again), υποσχόμενος να αποκαταστήσει τη χαμένη υπεροχή της χώρας του σε βαθιά αβέβαιους καιρούς. Ωστόσο, δεδομένων των τεράστιων παγκόσμιων προκλήσεων που αντιμετωπίζει σήμερα η Γερμανία, από τη βιομηχανική παρακμή μέχρι τον πόλεμο στην Ουκρανία, ο Μερτς μπορεί να βρεθεί ουσιαστικά ανίσχυρος», σχολιάζει το Politico σε δημοσίευμά του.
Οπως είχε διαμηνύσει ο ίδιος έπειτα από την ανακοίνωση της υποψηφιότητάς του για την καγκελαρία, «η Ευρώπη και ο κόσμος θα πρέπει να δουν ξανά τη Γερμανία με θαυμασμό κι όχι με αμηχανία. Θα κάνω ό,τι είναι δυνατό για να οικοδομήσω μία Γερμανία για την οποία θα μπορούμε όλοι μας να είμαστε περήφανοι».
Οπως διαφαίνεται από τις δημοσκοπήσεις, ο Μερτς και η συντηρητική Χριστιανοδημοκρατική Ενωση (CDU) της οποίας ηγείται πρόκειται, εκτός συγκλονιστικού απροόπτου, να αναλάβουν την εξουσία μετά την κατάρρευση του τρικομματικού συνασπισμού της Γερμανίας που προηγήθηκε τον Νοέμβριο και την προκήρυξη πρόωρων εκλογών που έχουν προγραμματιστεί για τις 23 Φεβρουαρίου.
«Αυτό οδηγεί τον Μερτς, έναν 69χρονο δικηγόρο, στο κατώφλι της εκπλήρωσης του μακροχρόνιου ονείρου του να γίνει καγκελάριος. Ωστόσο, δύσκολα θα μπορούσε να φανταστεί ότι το όνειρό του θα γινόταν πραγματικότητα σε μια εποχή τόσο επικίνδυνη για την Ευρώπη και ειδικότερα για τη Γερμανία», σημειώνεται στο δημοσίευμα.
Η Γερμανία βρίσκεται αντιμέτωπη με μία ασθμαίνουσα οικονομία και μία πολιτική κρίση ενόψει των πρόωρων εκλογών του Φεβρουαρίου, τη στιγμή που η ίδια η Ευρώπη κλονίζεται από σειρά προκλήσεων – μεταξύ αυτών την επαπειλούμενη νέα κρίση χρέους που αναδύεται από τη Γαλλία, την άνοδο της Ακροδεξιάς και την κλιμάκωση του πολέμου στην Ουκρανία. Με την οικονομική «ατμομηχανή» της Ευρώπης σε ολοένα βαθύτερη κρίση και την πολιτική της σκηνή πολυδιασπασμένη και απειλούμενη από την άνοδο ακραίων φωνών, «το Βερολίνο απλώς δεν διαθέτει τη δύναμη να βγάλει την Ευρώπη από το τέλμα», σχολιάζει το Politico.
Πυλώνες υπό κατάρρευση
Το πρόβλημα για τον Μερτς, όπως τονίζεται στο άρθρο, είναι πως παρά τη φιλοδοξία του και την προοπτική μιας καθαρής εντολής στις επερχόμενες εκλογές, η Γερμανία είναι απροσδόκητα ευάλωτη στις παγκόσμιες προκλήσεις.
Εδώ και δεκαετίες, η ασφάλεια και η ευημερία της βασίζονταν σε τρεις πυλώνες: Τις αμερικανικές αμυντικές εγγυήσεις, το σχεδόν απρόσκοπτο διεθνές εμπόριο, που επέτρεπε την άνθιση των εξαγωγών, και τη φθηνή ενέργεια από τη Ρωσία για την ενίσχυση της γερμανικής βιομηχανίας.
«Καθώς ο Μερτς ετοιμάζεται να πάρει τα ηνία και υπόσχεται να οδηγήσει τη Γερμανία σε μία θεμελιωδώς νέα κατεύθυνση, η χώρα στερείται του μεγάλου οράματος που θα αντικαταστήσει τους παρωχημένους αυτούς πυλώνες», σύμφωνα με το Politico.
Ο ίδιος έχει πάντως δώσει το στίγμα ενός συντηρητικού οράματος διακυβέρνησης. Σχεδιάζει να περικόψει τα επιδόματα κοινωνικής πρόνοιας, να μειώσει δραστικά τον αριθμό των αιτούντων άσυλο που καταλήγουν στη Γερμανία, να περιορίσει τα κανονιστικά πλαίσια ως κίνητρο περισσότερων ιδιωτικών επενδύσεων και να καταστήσει τις στρατιωτικές δαπάνες την υψηλότερη δημοσιονομική προτεραιότητα. «Μα είναι ασαφές αν αυτές οι πολιτικές, ακόμη και αν υλοποιηθούν, θα είναι αρκετές για να ανταποκριθούν στις μνημειώδεις προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η Γερμανία», επισημαίνεται στο άρθρο.
Το τέλος της εποχής Μέρκελ
Σύμφωνα με το Politico, η κύρια αποστολή του Μερτς είναι να ακυρώσει την κληρονομιά της Αγκελα Μέρκελ, της προκατόχου του στα ηνία του CDU και επί 16 χρόνια καγκελαρίου.
Η Μέρκελ, αφού κέρδισε τη μάχη για την προεδρία των Χριστιανοδημοκρατών με τον Μερτς το 2002, τον «εξόρισε» από την ηγεσία του CDU. Υστερα από χρόνια στο πολιτικό περιθώριο, ο Μερτς εγκατέλειψε το γερμανικό κοινοβούλιο για να ασχοληθεί με τις επιχειρήσεις, και τελικά έγινε πρόεδρος του γερμανικού βραχίονα της επενδυτικής εταιρείας BlackRock.
«Καθώς, όμως, η Μέρκελ έστρεφε το CDU προς το κέντρο και επέτρεπε την είσοδο στη Γερμανία τουλάχιστον ενός εκατομμυρίου αιτούντων άσυλο, κατά την προσφυγική κρίση του 2015, ο Μερτς και άλλοι σκληροπυρηνικοί στα δεξιά του κόμματος σιγόβραζαν. Η κεντρώα πολιτική της Μέρκελ θεωρούσαν πως είχε ανοίξει χώρο στο πολιτικό φάσμα της Γερμανίας για την ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), που σήμερα είναι το δεύτερο ισχυρότερο κόμμα στη χώρα, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις», εξηγεί το Politico.
Λίγο μετά τις εκλογές του 2021 που οδήγησαν τον καγκελάριο Σολτς στην εξουσία, τα μέλη του CDU ψήφισαν με συντριπτική πλειοψηφία τον Μερτς στην ηγεσία του κόμματος, σφραγίζοντας την πολιτική επιστροφή του και μετακινώντας το κόμμα προς τα δεξιά.
Η αιχμηρή και ενίοτε λαϊκίζουσα ρητορική του Μερτς, σύμφωνα με το Politico, έρχεται σε ευθεία αντίθεση με τους συγκρατημένους, ηπιότερους τόνους του Σολτς και της Μέρκελ.
«Οι Γερμανοί ψηφοφόροι δεν φαίνεται να τον συμπαθούν ιδιαίτερα, αλλά ο Μερτς, λένε οι συνάδελφοί του στο κόμμα, εξακολουθεί να είναι το κατάλληλο πρόσωπο για τη δουλειά», σημειώνει το Politico.
«Ο Φρίντριχ Μερτς δεν είναι πολύ αγαπητός, ωστόσο, εμπνέει σεβασμό», εξηγεί ο Γκίντερ Ετινγκερ, πρώην στέλεχος του CDU και πρώην Ευρωπαίος επίτροπος. «Δεν κερδίζει τις καρδιές των ανθρώπων. Ομως, η κατάσταση στη Γερμανία είναι δύσκολη. Βρισκόμαστε σε ύφεση. Εχουμε ένα άλυτο μεταναστευτικό πρόβλημα. Εχουμε απολέσει την ανταγωνιστικότητά μας. Εχουμε αποτύχει στην ενεργειακή μετάβαση. Τώρα ο κόσμος χρειάζεται κάποιον που θα αποκαταστήσει την κατάσταση. Και αυτό ακριβώς είναι το προφίλ του Μερτς».
Πολλοί στο CDU θεωρούν πως, λόγω συντηρητικής ατζέντας και ευθύτητας, ο Μερτς θα σταθεί επαρκέστερα απέναντι στον νεοεκλεγέντα πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, σε σχέση με τη Μέρκελ.
Επανεκλογή Τραμπ
Οπως σημειώνεται στο δημοσίευμα του Politico, η επιστροφή Τραμπ συνιστά «μια μοναδική υπαρξιακή απειλή για τη Γερμανία».
«Την ώρα που ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν εντείνει τις επιθέσεις στην Ουκρανία και διεξάγει υβριδικό πόλεμο στην Ευρώπη, ο Τραμπ έχει επανειλημμένα επιτεθεί στη Γερμανία για “παραβατικότητα” στις αμυντικές δαπάνες. Νωρίτερα φέτος δήλωσε ότι ενθάρρυνε τη Μόσχα να “κάνει ό,τι διάολο θέλει” στις χώρες του ΝΑΤΟ που “δεν πληρώνουν”».
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει επίσης απειλήσει να αποσύρει τη στρατιωτική υποστήριξη των ΗΠΑ προς την Ουκρανία, αλλά και να επιβάλει δασμούς στα ευρωπαϊκά προϊόντα, κάτι που θα μπορούσε να πλήξει με ιδιαίτερη σφοδρότητα τον (ήδη λαβωμένο εν μέσω οικονομικής συρρίκνωσης) βιομηχανικό τομέα της Γερμανίας που είναι προσανατολισμένος στις εξαγωγές.
Ο Μερτς έχει δεσμευτεί να υπερασπιστεί πιο δυναμικά τα συμφέροντα της γερμανικής εξωτερικής πολιτικής, χωρίς ωστόσο να έχει ανοίξει τα χαρτιά του για τη στάση που θα κρατήσει απέναντι στον Τραμπ.
Εχει αναφέρει ότι θα αγοράσει αμερικανικά όπλα προκειμένου να ικανοποιήσει τον Τραμπ, ενώ στελέχη του CDU λένε ότι θα απευθύνουν έκκληση στον νεοεκλεγέντα Αμερικανό πρόεδρο να αποφύγει τους δασμούς στην Ευρώπη, με το επιχείρημα πως το ελεύθερο εμπόριο μεταξύ της Ε.Ε. και των ΗΠΑ θα μπορούσε να μειώσει την εξάρτηση αμφότερων από την Κίνα.
«Να διευκολύνουμε το διατλαντικό εμπόριο, καθώς έχουμε μια κοινή πρόκληση να μειώσουμε τις οικονομικές μας εξαρτήσεις από την Κίνα, ιδίως στον τομέα των πρώτων υλών και των κρίσιμων υποδομών», σημειώνει ο Τόμας Σίλμπερχορν, πολιτικός των Χριστιανοκοινωνιστών της Βαυαρίας (CSU, αδερφό κόμμα του CDU). «Για να πετύχουμε, πρέπει να γίνουμε ισχυρότεροι στο διατλαντικό εμπόριο και όχι να αποδυναμώσουμε ο ένας τον άλλον».
«Ωστόσο, η Γερμανία παραμένει στο έλεος των αποφάσεων του Τραμπ», συνεχίζει το Politico. «Επειτα από δεκαετίες αφοπλισμού μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, ο στρατός της είναι ανίσχυρος να διεξαγάγει έναν παρατεταμένο πόλεμο και ακόμη και το 2023 το Βερολίνο δαπάνησε μόλις το 1,5% του ΑΕΠ για την άμυνα (66,8 δισεκατομμύρια δολάρια). Εν τω μεταξύ, το να πεισθεί ο Τραμπ για τα οφέλη του ελεύθερου εμπορίου, έστω και με την Ευρώπη, φαίνεται δύσκολο εγχείρημα, δεδομένου ότι οι δασμοί αποτελούν τη βάση της οικονομικής ατζέντας του εκλεγμένου προέδρου των ΗΠΑ».
Παρ’ όλα αυτά, ο Μερτς επιμένει πως η Γερμανία μπορεί να ξαναζήσει μέρες ευημερίας παρά τις διεθνείς προκλήσεις. «Πρέπει να γίνουμε από κοιμώμενη δύναμη, ηγετική ξανά», δήλωσε στο γερμανικό περιοδικό Stern.
«Καθώς όμως ο κόσμος επιστρέφει στον ανταγωνισμό των μεγάλων δυνάμεων και η Ευρώπη πάσχει από ευρύτερη πολιτική και οικονομική αδυναμία, η μοίρα της Γερμανίας ως μεσαίας δύναμης μπορεί να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από δυνάμεις πέραν των συνόρων της», καταλήγει το Politico.
Πηγή: Politico
