Εντυπη έκδοση. Αιφνιδιαστική κίνηση της τελευταίας στιγμής, απολύτως επιβεβλημένη. Ετσι περιγράφει στην «Κ» την επιλογή της Ουάσιγκτον να επιτρέψει στο Κίεβο τη χρήση των ATACMS σε ρωσικό έδαφος ο πρώην ανώτερος αξιωματούχος του ΝΑΤΟ, αναλυτής στο Chatham House, Τζέιμι Σέι. Αναφέρει τους δύο παράγοντες που ήταν καθοριστικοί για την απόφαση και περιγράφει πώς οι πύραυλοι μεγάλου βεληνεκούς θα ενισχύσουν την ουκρανική άμυνα. Οσο για την πιθανή αντίδραση της Ρωσίας; «Τους επόμενους δύο μήνες ο Πούτιν απλώς θα περιμένει τον Τραμπ».
– Πώς ερμηνεύετε την απόφαση της κυβέρνησης Μπάιντεν να επιτρέψει στην Ουκρανία τη χρήση πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς σε ρωσικό έδαφος, σε αυτό το χρονικό σημείο;
– Κατ’ αρχάς είναι προφανώς καλά νέα για την Ουκρανία και τη δυτική υποστήριξη στο Κίεβο. Ομολογουμένως ήταν έκπληξη. Παρά τις συνεχείς εκκλήσεις από τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι αλλά και τους Ευρωπαίους, η διοίκηση Μπάιντεν καθυστερούσε την απόφαση εδώ και ένα χρόνο. Eδειχνε να το αντιμετωπίζει ως ζήτημα αρχής λόγω της ανησυχίας για κλιμάκωση της σύγκρουσης με τη Ρωσία, εν μέσω των απειλών που εκτόξευε ο Πούτιν. Αναζητώντας τις εξηγήσεις δεν μπορεί παρά να οδηγηθεί κανείς σε δύο παράγοντες. Πρώτον, η είσοδος της Βόρειας Κορέας στον πόλεμο. Hταν μια σοκαριστική εξέλιξη, η οποία θεωρήθηκε ότι μπορεί να αποτελεί την απαρχή μιας ευρύτερης κατάστασης. Κρίθηκε επομένως ως επιβεβλημένη μια αντίδραση – μήνυμα τόσο στη Ρωσία όσο και στη Βόρεια Κορέα. Δεύτερον, η προβληματική και ανησυχητική εικόνα της Ουκρανίας στο μέτωπο. Οι Ρώσοι κατέκτησαν εδάφη άνω των 1.000 τ.χλμ. τον τελευταίο μήνα. Βρίσκονται πλέον στις πύλες βασικών περιοχών όπως το Πετρόφσκ, που θα μπορούσαν να ανοίξουν τον δρόμο για το Ντνίπρο, οδηγώντας τους πιο βαθιά στην Ουκρανία. Επομένως οι Ουκρανοί χρειάζονταν απεγνωσμένα αυτή την ικανότητα μεγάλου βεληνεκούς για να στοχεύσουν τους Βορειοκορεάτες στο Κουρσκ, να ετοιμαστούν για μια αντεπίθεση και να αντιμετωπίσουν την τρέχουσα ρωσική επίθεση, ώστε να κερδίσουν χρόνο και να μπουν στον χειμώνα που θα τους δώσει ανάσα – είναι η περίοδος κατά την οποία κατεβάζουν στροφές οι στρατιωτικές επιχειρήσεις.
– Υπάρχει η περίπτωση να ενημερώθηκε ο Τραμπ από τον Μπάιντεν και μάλιστα να συμφώνησε;
– Αμφιβάλλω. Ο Μπάιντεν γνωρίζει ότι ο Τραμπ μπορεί σε κάθε περίπτωση να ανακαλέσει αυτή την απόφαση. Ομως, μέχρι την 20ή Ιανουαρίου που θα αναλάβει επίσημα καθήκοντα προέδρου μεσολαβούν δύο μήνες. Και τώρα είναι η στιγμή που έχει νόημα να δώσεις αυτή τη στρατιωτική δυνατότητα στην Ουκρανία. Επιχειρησιακά το δίλημμα ήταν «τώρα ή ποτέ».
– Μπορεί αυτή η εξέλιξη να αλλάξει τις στρατιωτικές ισορροπίες στο μέτωπο;
– Οχι σε μια νύχτα. Θα πρέπει να συμβούν κι άλλα πράγματα. Πριν από όλα θα πρέπει να λάβουν την ίδια απόφαση η Βρετανία και η Γαλλία. Η Ουκρανία θα χρειαστεί πολλούς από αυτούς τους πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς αν θέλει να έχει μια παρατεταμένη επιχειρησιακή δυνατότητα εναντίον αεροδρομίων, κέντρων διοίκησης και ελέγχου, σιδηροδρομικών θέσεων πυρομαχικών κ.ο.κ. Θεωρώ ότι είναι πραγματικά επείγον για την Ουκρανία να χτυπήσει στο Ταρταστάν, όπου οι Ρώσοι κατασκευάζουν τα drones και μετατρέπουν τα ιρανικά drones Shahed σε drones με θερμοβαρικές κεφαλές, που είναι πάρα πολύ καταστροφικά. Αυτό σημαίνει για τους Ουκρανούς βεληνεκές κάποιων χιλιάδων χιλιομέτρων. Θα πρέπει επίσης να δημιουργήσουν μια γραμμή άμυνας. Να φέρουν κάποιες από τις νέες ταξιαρχίες που έχουν εκπαιδευθεί στη Γαλλία και αλλού. Να αποκτήσουν και τους υπόλοιπους εξοπλισμούς που τους έχουν υποσχεθεί οι Αμερικανοί στο πλαίσιο της κατανομής 6 δισ. δολαρίων που έχει ακόμη διαθέσιμα γι’ αυτόν τον σκοπό το Πεντάγωνο – πυρομαχικά, Patriot κ.ά. Χρειάζονται λοιπόν πολλά πράγματα ταυτόχρονα, όμως η χρήση των πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς επιτρέπει στην Ουκρανία να διαταράξει στο μεταξύ την τρέχουσα ορμή της ρωσικής προέλασης – και αυτό είναι πράγματι το πιο επείγον.
– Πώς αναμένεται να αντιδράσει η Ρωσία; Ορισμένοι ανησυχούν ότι αντίστοιχες εξελίξεις θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια επικίνδυνη κλιμάκωση με τη Δύση.
– Μέχρι σήμερα έχουμε το εξής σκηνικό: οι Αμερικανοί αργούν να πάρουν αποφάσεις, οι Ρώσοι απειλούν και στο τέλος δεν συμβαίνει τίποτα. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν μίλησε αυτές τις ώρες για συνέπειες, όμως δεν ανακοίνωσε κάποια συγκεκριμένη δράση εις βάρος των χωρών-μελών του ΝΑΤΟ. Σε ένα βαθμό υπάρχει κάποιο ρίσκο. Αλλά μέχρι στιγμής βλέπουμε τη Δύση να προμηθεύει την Ουκρανία με τανκς, F-16, HIMARS και άλλους εξοπλισμούς, χωρίς να δέχεται αντίποινα. Και, εν πάση περιπτώσει, αν αναγνωρίσουμε ότι η κατάσταση στην Ουκρανία καθίσταται επικίνδυνη, το ρίσκο της αδράνειας είναι μεγαλύτερο από το ρίσκο της δράσης. Επιπλέον θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι ο Πούτιν σε αυτή τη φάση περιμένει τη διοίκηση Τραμπ. Περιμένει να δει αν η επόμενη αμερικανική κυβέρνηση θα ακολουθήσει την ίδια πολιτική ή αν αντιθέτως θα ανατρέψει τη στρατηγική της διοίκησης Μπάιντεν. Τους επόμενους δύο μήνες θα περιμένει να το μάθει. Επομένως θεωρώ ότι δεν θα προβεί σε αντίποινα, και μόνο γι’ αυτόν τον λόγο. Διαφορετικά θα υπονομεύσει τη δυνατότητα του Τραμπ να οργανώσει τις διαπραγματεύσεις. Θα του στερούσε την ευελιξία που θα χρειαζόταν προς αυτή την κατεύθυνση.
