Εγκρίθηκαν από το Ευρωκοινοβούλιο σήμερα η αναβολή κατά ένα έτος καθώς και τροπολογίες του κανονισμού «αποψίλωσης δασών», με στόχο οι εταιρείες να μπορέσουν να συμμορφωθούν με τους κανόνες της Ε.Ε. που θα διασφαλίζουν ότι τα προϊόντα που πωλούνται στην Ε.Ε. δεν προέρχονται από αποψιλωμένες εκτάσεις. Το ενδιαφέρον πολιτικά ήταν ότι οι τροπολογίες –που κατέθεσε το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ)– είχαν τη στήριξη των υπερεθνικιστών Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR), των ακροδεξιών Πατριωτών για την Ευρώπη αλλά και της Ευρώπης των Κυρίαρχων Εθνών.
Σε κάθε περίπτωση, το Ευρωκοινοβούλιο ενέκρινε σήμερα την αναβολή εφαρμογής του κανονισμού –που αποτελεί βασικό στοιχείο της λεγόμενης Πράσινης Συμφωνίας– με 371 ψήφους υπέρ, 240 ψήφους κατά και 30 αποχές. Επρόκειτο για σχετική πρόταση της Κομισιόν, ανταποκρινόμενη στις ανησυχίες που είχαν εκφράσει κάποια κράτη-μέλη της Ε.Ε., τρίτες χώρες, έμποροι και φορείς εκμετάλλευσης, ότι δεν θα ήταν σε θέση να συμμορφωθούν πλήρως με τους κανόνες με βάση το ισχύον χρονοδιάγραμμα, που προέβλεπε διορία μέχρι τα τέλη του 2024.
Ο κανονισμός για την αποψίλωση των δασών, που είχε εγκριθεί από το Κοινοβούλιο στις 19 Απριλίου 2023, αποσκοπεί στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και της απώλειας βιοποικιλότητας μέσω της πρόληψης της αποψίλωσης των δασών που σχετίζεται με την κατανάλωση εντός Ε.Ε. προϊόντων βοοειδών, κακάο, καφέ, φοινικέλαιου, σόγιας, ξύλου, καουτσούκ, ξυλάνθρακα και χαρτιού. Με τη νομοθεσία να έχει τεθεί σε ισχύ ήδη από τις 29 Ιουνίου 2023, οι διατάξεις της πρέπει να εφαρμόζονται από τις 30 Δεκεμβρίου 2024.
Οι μεγάλες εταιρείες θα πρέπει να τηρούν τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τον κανονισμό από τις 30 Δεκεμβρίου 2025, ενώ οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις θα έχουν προθεσμία έως τις 30 Ιουνίου 2026. Αυτό το διάστημα θα βοηθήσει τους φορείς εκμετάλλευσης σε όλο τον κόσμο να εφαρμόσουν σωστά τους κανόνες εξαρχής, χωρίς να υπονομεύσουν τους στόχους της νομοθεσίας.
Οι τροπολογίες και τα επόμενα βήματα
Το Κοινοβούλιο ενέκρινε επίσης κάποιες τροπολογίες που πρότειναν οι πολιτικές ομάδες, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας μιας νέας κατηγορίας χωρών «μηδενικού κινδύνου» για την αποψίλωση των δασών, επιπλέον των τριών υφιστάμενων κατηγοριών «χαμηλού», «συνήθους» και «υψηλού» κινδύνου.
Η κατηγορία μηδενικού κινδύνου περιλαμβάνει τις χώρες με σταθερή ή αυξανόμενη ανάπτυξη δασικών περιοχών και προβλέπεται να αντιμετωπίζουν σημαντικά λιγότερο αυστηρές απαιτήσεις, καθώς υπάρχει αμελητέος ή ανύπαρκτος κίνδυνος αποψίλωσης των δασών.
Το Ευρωκοινοβούλιο αποφάσισε να αναπέμψει τον φάκελο αυτό στην αρμόδια επιτροπή του για διοργανικές διαπραγματεύσεις. Για να τεθούν σε ισχύ οι αλλαγές αυτές, το συμφωνηθέν κείμενο θα πρέπει να εγκριθεί τόσο από το Συμβούλιο όσο και από το Κοινοβούλιο και να δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της Ε.Ε.
Η Κομισιόν διατηρεί το δικαίωμα να αποσύρει την πρόταση ή να απορρίψει τις τροπολογίες, που ενέκρινε σήμερα το Ευρωκοινοβούλιο. Σε αυτή την περίπτωση, το Συμβούλιο της Ε.Ε., τα κράτη-μέλη θα πρέπει να εγκρίνουν με ομοφωνία τις τροπολογίες.
Προσώρας η Κομισιόν αξιολογεί το αποτέλεσμα της σημερινής ψηφοφορίας προτού πάρει θέση, ανέφερε εκπρόσωπός της νωρίτερα.
«Πλειοψηφία της Βενεζουέλας»
Ωστόσο, αυτό που προκάλεσε αίσθηση ήταν ότι, για ακόμη μία φορά, το ΕΛΚ βασίστηκε στη στήριξη ακροδεξιών ευρωομάδων για να περάσει τις τροπολογίες που κατέθεσε. Η πλειοψηφία αυτή μάλιστα αποκαλείται «πλειοψηφία της Βενεζουέλας», καθώς τον περασμένο μήνα τα ίδια κόμματα είχαν στηρίξει την απόδοση του Βραβείου Ζαχάρωφ στους ηγέτες της αντιπολίτευσης της εν λόγω χώρας της Λατινικής Αμερικής. Ηταν η πρώτη φορά που στην τρέχουσα κοινοβουλευτική περίοδο το ΕΛΚ έσπαγε τη λεγόμενη «υγειονομική ζώνη»: τη συνεργασία, δηλαδή, με φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις.
Αυτή η στροφή του ΕΛΚ εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί και σε άλλες σχετικές ψηφοφορίες για περιβαλλοντικούς κανονισμούς της Πράσινης Συμφωνίας. Αυτή η νέα πολιτική «συμμαχία» ενδέχεται να επηρεάσει και την κατεύθυνση που θα λάβει πολιτικά η νέα Κομισιόν.
Οικολογικές οργανώσεις όπως η WWF προειδοποίησαν, πάντως, για την αναβολή εφαρμογής του κανονισμού, σημειώνοντας ότι «δεν είναι η στιγμή να δώσουμε στις εταιρείες ακόμα μεγαλύτερο χρόνο να καταστρέψουν τα εναπομείναντα δάση. Η καθυστέρηση μπορεί να τιμωρήσει εκείνες τις εταιρείες που έχουν ήδη κάνει σημαντικές επενδύσεις για να ευθυγραμμιστούν με τη νομοθεσία εγκαίρως».
