Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, ο δισεκατομμυριούχος, Ελον Μασκ, μιλώντας σε συγκέντρωση του Ντόναλντ Τραμπ στη Νέα Υόρκη, προέταξε την ανάγκη για περικοπές «τουλάχιστον 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων» από τις ομοσπονδιακές δαπάνες με σκοπό να περιοριστεί η «σπατάλη». Η νέα υπηρεσία κυβερνητικής αποδοτικότητας στην οποία διορίστηκε από τον Τραμπ, θα δώσει τώρα τη δυνατότητα στον Μασκ να θέσει σε εφαρμογή τις εξαγγελίες του.
Από τον Οκτώβριο του 2023 έως τον Σεπτέμβριο του 2024, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών δαπάνησε 6,75 τρισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών. Αυτό σημαίνει ότι οι προτεινόμενες από τον Μασκ περικοπές ύψους 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων θα αντιστοιχούσαν σε μείωση 30% των συνολικών δαπανών της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, αν εφαρμοστούν στον προϋπολογισμό ενός οικονομικού έτους.
Πόσο ρεαλιστική είναι λοιπόν μια μείωση τέτοιου μεγέθους; Για να απαντηθεί αυτό το ερώτημα, αρχικά θα είναι χρήσιμη μια ανάλυση του συνολικού ποσού των ομοσπονδιακών δαπανών.
Περίπου 880 δισ. δολάρια (13% των συνολικών κυβερνητικών δαπανών) πηγαίνουν σε πληρωμές τόκων για το χρέος. Ως εκ τούτου, αυτό το ποσό πληρώνεται στο σύνολό του και δεν μπορεί να περικοπεί, εκτός αν η κυβέρνηση των ΗΠΑ κηρύξει στάση πληρωμών και ουσιαστικά χρεοκοπήσει. Περίπου 1,46 τρισ. δολάρια (22%) πηγαίνουν στην κοινωνική ασφάλιση, δηλαδή κυρίως συντάξεις οι οποίες έχουν επίσης υποχρεωτικά χαρακτηριστικά. Αλλα μεγάλα, υποχρεωτικής φύσης, κονδύλια κυβερνητικών δαπανών περιλαμβάνουν το Medicare, ένα πρόγραμμα ασφάλισης υγείας που εξυπηρετεί κυρίως Αμερικανούς ηλικίας άνω των 65 ετών.
Οι δαπάνες που δεν κατοχυρώνονται μόνιμα από τον νόμο στις ΗΠΑ περιλαμβάνουν την άμυνα (874 δισ. δολάρια, 13%), τις μεταφορές (137 δισ. δολάρια, 2%) την εκπαίδευση, την απασχόληση και τις κοινωνικές υπηρεσίες (305 δισ. δολάρια, 5%). Συνολικά, αυτού του τύπου οι δαπάνες αντιπροσωπεύουν περίπου το 25% του συνόλου κατά το οικονομικό έτος 2023, σύμφωνα με το γραφείο προϋπολογισμού του Κογκρέσου, με περισσότερες από τις μισές από αυτές να πηγαίνουν στην άμυνα. Θεωρητικά, οι δαπάνες που δεν έχουν μόνιμα χαρακτηριστικά θα ήταν ευκολότερο να περικοπούν από την επερχόμενη κυβέρνηση Τραμπ συγκριτικά με τις υποχρεωτικές δαπάνες.
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει δηλώσει ότι ο Μασκ και ο συνυπεύθυνός του στη νέα υπηρεσία κυβερνητικής αποδοτικότητας, Βίβεκ Ραμασβάμι, θα επιτύχουν την εξοικονόμηση πόρων, μεταξύ άλλων, από τη διάλυση της κυβερνητικής γραφειοκρατίας και την αναδιάρθρωση των κυβερνητικών υπηρεσιών. Ωστόσο, αν το σύνολο των 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων προερχόταν από τις «ευέλικτες» προαναφερθείσες δαπάνες, οι αναλυτές υπολογίζουν ότι ολόκληρες υπηρεσίες –από τις μεταφορές, τη γεωργία και την εσωτερική ασφάλεια– θα πρέπει να κλείσουν εντελώς. Οι δαπάνες αυτές αντιπροσώπευαν μόνο 1,7 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2023.
Ο Μασκ δεν έχει διευκρινίσει αν ο στόχος των περικοπών των 2 τρισεκατομμυρίων αφορά μόνο ένα οικονομικό έτος ή έναν μεγαλύτερο χρονικό ορίζοντα. Πολλοί Αμερικανοί ειδικοί στα δημόσια οικονομικά, πάντως, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που είναι καταρχήν υπέρ της μείωσης των κυβερνητικών δαπανών, είναι επιφυλακτικοί ως προς την εξεύρεση περικοπών τέτοιας κλίμακας στο εγγύς μέλλον, χωρίς να καταρρεύσει η παροχή σημαντικών κυβερνητικών λειτουργιών ή να προκληθεί μεγάλη κοινωνική αντίδραση.
Με πληροφορίες από BBC
