«Το τμήμα του πολιτικού φάσματος που εκπροσωπώ έχει υποστεί σοκ», δηλώνει προβληματισμένος ο ομότιμος καθηγητής πολιτικών επιστημών του Πανεπιστημίου Στάνφορντ, Τζακ Ράκοβ. Τρία εικοσιτετράωρα μετά το εκλογικό αποτέλεσμα, ο βραβευμένος με Πούλιτζερ και ειδικός σε θέματα αμερικανικής ιστορίας και πολιτικής Τζακ Ράκοβ εξηγεί ότι η ευρεία νίκη του Ντόναλντ Τραμπ σε όλες τις αμφίρροπες πολιτείες σόκαρε τον ίδιο και τους συναδέλφους του.
Στη συνομιλία του, μέσω τηλεδιάσκεψης, με την «Κ» ο κ. Ράκοβ τονίζει ότι υποστήριξε το Δημοκρατικό Κόμμα και την Κάμαλα Χάρις. «Οι περισσότεροι ακαδημαϊκοί στις Ηνωμένες Πολιτείες στα πεδία των ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών τείνουν προς τα αριστερά. Βλέπαμε τη Χάρις να κάνει μια υποδειγματική εκστρατεία και να γεμίζει τα αμφιθέατρα, ενώ ο Τραμπ δεν φαινόταν να κάνει προεκλογική εκστρατεία όταν πήγαινε στις συγκεντρώσεις του».
«Στην αμερικανική ιστορία δεν υπάρχει προηγούμενο ανάλογο με τον Τραμπ και δεν έχει νόημα να τον συγκρίνουμε με οποιονδήποτε άλλο πρόεδρο. Ο Τραμπ δεν είχε καμία πολιτική εμπειρία, δεν έθεσε ποτέ υποψηφιότητα για κανένα άλλο αξίωμα και μπήκε στην πολιτική σαν ένα είδος ανεξάρτητου επιχειρηματία και ενός αστέρα των μέσων ενημέρωσης», τονίζει. «Πρέπει να αναφέρω», συμπληρώνει, «ότι ο Τραμπ έφτιαξε έναν νικηφόρο συνασπισμό στη βάση, ενώ οδήγησε το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα σε μια αυταρχική προσωπολατρία».
Με τον Τραμπ να διαθέτει την πλειοψηφία στη Γερουσία και στη Βουλή των Αντιπροσώπων, πολλοί ειδικοί προειδοποιούν ότι η δεύτερη θητεία του θα διαφέρει από την πρώτη, επειδή τα θεσμικά αντίβαρα δεν θα αντέξουν. Ο καθηγητής Ράκοβ συμφωνεί. «Αν οι Ρεπουμπλικανοί αποκτήσουν την πλειοψηφία και στη Βουλή των Αντιπροσώπων, η κωλυσιεργία δεν θα εμποδίζει το νομοθετικό έργο της κυβέρνησης, ενώ και το Ανώτατο Δικαστήριο έχει δείξει, ιδιαίτερα με την απόφασή του στην υπόθεση “Τραμπ εναντίον ΗΠΑ (2024)”, η οποία αφορά την προεδρική ασυλία (μετά τα γεγονότα της εισβολής στο Καπιτώλιο), ότι είναι ένα δικαστήριο υπέρ του Τραμπ, και με την απόσυρση των δικαστών Τόμας και Αλίτο, ο Τραμπ θα μπορεί να διορίσει δύο νέους δικαστές. Ετσι, το Ανώτατο Δικαστήριο είναι ένα άκρως πολιτικοποιημένο Σώμα και αυτό σημαίνει ότι βρισκόμαστε σε επικίνδυνο έδαφος».
«Στην αμερικανική ιστορία δεν υπάρχει προηγούμενο ανάλογο με τον Τραμπ και δεν έχει νόημα να τον συγκρίνουμε με οποιονδήποτε άλλο πρόεδρο».
Ο Ράκοβ εκφράζει την άποψη ότι αν ελέγχεις πολιτικά τους δικαστές πριν διοριστούν στην έδρα, τότε αποκτάς έναν «αρκετά αποτελεσματικό μηχανισμό για να καθορίσεις πώς θα πράττουν», ενώ εκτιμά ότι και ο Τζο Μπάιντεν προέβη σε διορισμούς δικαστών τους οποίους κρίνει «αρκετά επιτυχημένους» και πολύ «διαφορετικούς από τους διορισμούς των Ρεπουμπλικανών».
Ενα από τα ακραία σενάρια που συζητήθηκαν τις τελευταίες ημέρες αλλά δεν γίνεται αποδεκτό από την επιστημονική κοινότητα και τους βετεράνους της πολιτικής είναι η δυνητική ανυπακοή ή και απόσχιση κάποιων πολιτειών στην περίπτωση του θεσμικού εκτροχιασμού του Τραμπ. Ο Ράκοβ θεωρεί αυτό το σενάριο μη ρεαλιστικό. «Σήμερα», προσθέτει, «αν κοιτάξετε τον πολιτικό χάρτη των Ηνωμένων Πολιτειών, θα μπορούσατε ακόμα να πείτε ότι η παλιά αποσχιστική “Συνομοσπονδία” του Νότου παραμένει η καρδιά του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, εκτός από τη Βιρτζίνια. Αλλά βλέπετε ότι στις μέρες μας η κύρια διαφορά εντός των ΗΠΑ είναι μεταξύ των αστικών και των αγροτικών περιοχών και αφορά την ανισότητα και το οικονομικό χάσμα. Οι αστικές περιοχές είναι “μπλε” και οι αγροτικές κυρίως “κόκκινες”. Επομένως, το ερώτημα που θέτετε σε πολιτειακό επίπεδο για εμένα είναι ακαδημαϊκά ευφάνταστο».
Η ηλικία, ξανά
Θα αντέξει η αμερικανική δημοκρατία μία ακόμη τετραετία πόλωσης; «Δεν ξέρουμε πραγματικά τι πρόκειται να συμβεί. Πολλοί αναλύουν», προσθέτει, «ότι ο Τραμπ βρίσκεται σε κάποιο αρχικό στάδιο άνοιας. Ισως γι’ αυτό οι ομιλίες του βγάζουν τόσο λίγο νόημα. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι δεν καταλαβαίνει τι είναι ο δασμός και μιλάει με συγκεχυμένες λέξεις. Ξέρετε, η προεδρία είναι ένα πολύ απαιτητικό αξίωμα και ο Τραμπ θα είναι 82 ετών στο τέλος αυτής της θητείας. Οπότε θα υπάρξουν ερωτήματα σχετικά με την ικανότητά του και την αντοχή του ή μπορεί να χρειαστεί ακόμη και να μπούμε στην περιοχή της “25ης τροπολογίας”, δηλαδή του τρόπου με τον οποίο απομακρύνεται ένας πρόεδρος για λόγους ανικανότητας».
________________________________________________________________________________
Κεντρική φωτό: «Το Ανώτατο ∆ικαστήριο είναι ένα άκρως πολιτικοποιημένο Σώμα και αυτό σημαίνει ότι βρισκόμαστε σε επικίνδυνο έδαφος», λέει ο Τζακ Ράκοβ.
