Η Αμερική βρίσκεται μπροστά σε μια μεγάλη πολιτική αλλαγή. Η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ αιφνιδιάζει μόνο εκείνους που δεν καταλαβαίνουν ποια είναι τα διακυβεύματα για τον αμερικανικό λαό. Σημαντικό κομμάτι της μεσαίας τάξης βιώνει τα τελευταία χρόνια μια πρωτόγνωρη κατάσταση οικονομικής ανασφάλειας. Το κόστος ζωής έχει αυξηθεί ραγδαία, με αποτέλεσμα το διαθέσιμο εισόδημα πολλών νοικοκυριών να μην επαρκεί για τη διατροφή, τη στέγαση, τη θέρμανση και την ένδυση.
Οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές των προηγούμενων αμερικανικών κυβερνήσεων έχουν αποδειχθεί εξαιρετικά επιζήμιες για την βιομηχανική εργατική τάξη. Δεν είναι τυχαίο ότι αρκετές ομοσπονδίες και συνδικάτα εργαζομένων δεν υποστήριξαν την υποψηφιότητα της Καμάλα Χάρις. Οι Δημοκρατικοί έχουν χάσει την επαφή με την παραδοσιακή τους βάση, δηλαδή τους ανθρώπους του μόχθου και της δημιουργίας. Με άλλα λόγια, αγνόησαν τις πραγματικές ανάγκες πολλών Αμερικανών και πρόταξαν μια ατζέντα δικαιωματισμού που αφορούσε μόνο συγκεκριμένες εκλογικές ομάδες. Από κόμμα της πλειονότητας εξελίχθηκαν σε κινηματικό κόμμα με έντονο ακτιβιστικό χαρακτήρα.
Από την άλλη, οι νικητές των εκλογών έδειξαν μεγάλη προσαρμοστικότητα και πολιτική ευελιξία. Αντί για κόμμα των πλουσίων, το (νέο) Ρεπουμπλικανικό Κόμμα σήμερα αυτοπροβάλλεται ως υπερασπιστής της μεσαίας τάξης. Αυτό οφείλεται σημαντικά στο γεγονός ότι ο Τραμπ υποστηρίζει τον οικονομικό προστατευτισμό για να σωθούν θέσεις εργασίας. Ο άκρατος καπιταλισμός που δεν υπόκειται σε εθνικό έλεγχο αντιμετωπίζεται πλέον ως μια απειλή για την κοινωνική συνοχή και την εθνική ασφάλεια. Οσο ειρωνικό και να ακούγεται, η παγκοσμιοποίηση τείνει να εξελιχθεί σε ένα είδος «κινεζοποίησης» για την αμερικανική οικονομία.
Καταληκτικά, η σαρωτική νίκη του Τραμπ επιβεβαίωσε την ρήση του προέδρου Θεόδωρου Ρούζβελτ, «Ο πιο πετυχημένος πολιτικός είναι εκείνος που λέει αυτά που σκέπτονται όλοι και τα λέει όσο γίνεται πιο δυνατά». Η πλειοψηφία των πολιτών επέλεξε τον υποψήφιο που εστίασε σε θέματα της καθημερινότητας και όχι σε θέματα ήσσονος σημασίας.
*Ο Μάνος Καραγιάννης είναι καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και Reader in International Security στο King’s College London.
