ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ-ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Με πλούσια ατζέντα, αλλά ουσιαστικά χωρίς κανένα θέμα αιχμής ξεκίνησε πριν από λίγο το τακτικό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στις Βρυξέλλες. Βασικά θέματα στην ημερήσια ατζέντα των διήμερων συνομιλιών των 27 ηγετών της Ε.Ε η Ουκρανία, η ανταγωνιστικότητα, αλλά και το εμπόριο.
Η σημερινή συνεδρίαση αρχίζει με γεύμα, όπου θα παραστεί ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες, ενώ γύρω στις 16.00 το απόγευμα θα γίνει συζήτηση με την Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ρομπέρτα Μετσόλα.
Πρώτο θέμα των σημερινών συνομιλιών θα είναι η Ουκρανία, ενώ αναμένεται παρέμβαση μέσω τηλεδιάσκεψης του Ουκρανού προέδρου, Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Στο προσχέδιο του κειμένου των συμπερασμάτων που είναι υπόψη της «Κ» οι Ευρωπαίοι ηγέτες αναμένεται να επιβεβαιώσουν «την ακλόνητη δέσμευσή τους να βοηθήσουν την Ουκρανία», ενώ η Ε.Ε θα συνεχίσει να παρέχει «ισχυρή στρατιωτική, χρηματοδοτική και ανθρωπιστική στήριξη στη χώρα και τον λαό της «για όσο χρειαστεί». Συγκεκριμένα, οι ηγέτες της Ε.Ε αναμένεται να στηρίξουν την Ουκρανία με την αποστολή πυρομαχικών. Μέσα στους επόμενους 12 μήνες θα παρασχεθούν στη χώρα 1 εκατομμύριο οβίδες πυρομαχικών ενώ θα αναζητηθούν τρόποι εξασφάλισης επαρκούς χρηματοδότησης. Προς αυτή τη κατεύθυνση η Ε.Ε αναμένεται να λάβει μέτρα για την ενίσχυση της παραγωγικής ικανότητας της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας.
Στο κείμενο των συμπερασμάτων, εξάλλου, γίνεται αναφορά στην ανάγκη λογοδοσίας της Ρωσίας και κατάσχεσης των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων προκειμένου να ανοικοδομηθεί η Ουκρανία. Στο πλαίσιο αυτό το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναμένεται να «λάβει υπόψη» τα πρόσφατα εντάλματα σύλληψης που εκδόθηκαν από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο κατά του Ρώσου προέδρου. Παράλληλα, ενώ δεν γίνεται ευθέως αναφορά σε κυρώσεις στο προσχέδιο του κειμένου συμπερασμάτων επισημαίνεται ότι «θα συνεχιστούν τα περιοριστικά μέτρα και πλαφόν στις τιμές του πετρελαίου σε συνεργασία με εταίρους».
Μεγάλο μέρος των σημερινών συζητήσεων θα επικεντρωθεί στην ανταγωνιστικότητα της Ε.Ε και στην ανάγκη περαιτέρω εμβάθυνσης της ενιαίας αγοράς. Οι 27 ηγέτες της αναμένεται να επιμείνουν στην «κινητοποίηση των υφιστάμενων κεφαλαίων και των υφιστάμενων χρηματοπιστωτικών μέσων» για τη στήριξη στρατηγικών βιομηχανικών τομέων. Ευρωπαϊκές πηγές εκτιμούν ότι ίσως γίνει αναφορά και στην ιδέα του Ταμείου Κυριαρχίας (Sovereign Fund) το οποίο όμως θα συζητηθεί στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου.
Εν συνεχεία και στη διάρκεια του δείπνου οι 27 Ευρωπαίοι ηγέτες θα επικεντρωθούν στο θέμα του εμπορίου στο νέο γεωπολιτικό πλαίσιο. Σύμφωνα με Ευρωπαίους αξιωματούχους αναμένεται να γίνει συζήτηση γύρω από τις σχέσεις της Ε.Ε τόσο με τις ΗΠΑ, όσο και με την Κίνα.
Η οικονομική και χρηματοπιστωτική κατάσταση στη «σκιά» της πρόσφατης αναταραχής των αγορών, λόγω της χρεοκοπίας αμερικανικών τραπεζών και της κρίσης που προέκυψε γύρω από την Credit Suisse θα συζητηθούν εκτενώς κατά τη δεύτερη ημέρα της Συνόδου, αύριο Παρασκευή, όταν θα συγκληθεί η λεγόμενη «Σύνοδος Κορυφής για το Ευρώ» παρουσία των προέδρων της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ και Eurogroup Πασκάλ Ντοναχιου.
Από την πλευρά της η Ελλάδα, σύμφωνα με πληροφορίες, θα επιδιώξει μια ουσιαστική συζήτηση για τους κανόνες οικονομικής διακυβέρνησης, αλλά και συντονισμό με τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου. Για την ελληνική πλευρά, η ύπαρξη αξιόπιστων κανόνων που να εγγυώνται την μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική σταθερότητα είναι απαραίτητη για τη δημοσιονομική βιωσιμότητα. Από την άλλη πλευρά, η εμπειρία ακραίων δημοσιονομικών περιορισμών του παρελθόντος δεν πρέπει να επαναληφθεί και για τον λόγο αυτό θα επιδιωχθεί μια συζήτηση με στοιχεία και οικονομικά δεδομένα και όχι με βάση εσωτερικούς πολιτικούς υπολογισμούς ή στερεότυπα, που δεν ανταποκρίνονται στη σημερινή πραγματικότητα.
Η Ελλάδα προσέρχεται σε αυτήν τη συζήτηση από μία πολύ ενισχυμένη θέση
Χαρακτηριστική ήταν και η δήλωση του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη προσερχόμενου στο Συμβούλιο όπου τόνισε ότι «η Ελλάδα προσέρχεται σε αυτήν τη συζήτηση από μία πολύ ενισχυμένη θέση σε σχέση με το πού βρισκόταν το 2019. Με μία οικονομία η οποία αναπτύσσεται γρήγορα, με την ανεργία να αποκλιμακώνεται, το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ να μειώνεται με τον γρηγορότερο ρυθμό σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση και με την πατρίδα μας, πια, να είναι πρωταθλήτρια σε σχέση με τα ιστορικά στατιστικά στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων».
Την ίδια ώρα, όπως επεσήμανε, κ Μητσοτάκης «η Ευρώπη αντιμετωπίζει μια σειρά από μεγάλες οικονομικές προκλήσεις. Δεν αναφέρομαι μόνο στην εισαγόμενη ακρίβεια, η οποία είναι αποτέλεσμα της απρόκλητης ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, αναφέρομαι και στα ζητήματα τα οποία έχουν να κάνουν με τα υψηλά επιτόκια δανεισμού, μία αύξηση των επιτοκίων την οποία η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα κρίνει απαραίτητη προκειμένου να συγκρατήσουμε τον πληθωρισμό. Γνωρίζουμε ότι αυτή η αύξηση των επιτοκίων πιέζει και τους Έλληνες δανειολήπτες, καθώς τους υποχρεώνει να διαθέσουν μεγαλύτερο κομμάτι του διαθέσιμου εισοδήματός τους για τις δανειακές τους εξυπηρετήσεις».
Σε ό,τι αφορά την χρηματοπιστωτική κρίση ο πρωθυπουργός είπε ότι «θέλω να διαβεβαιώσω, ακόμα μία φορά, όλους τους Έλληνες καταθέτες ότι το ελληνικό τραπεζικό σύστημα είναι ισχυρό και ότι οι καταθέσεις τους είναι προστατευμένες».
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναμένεται να ολοκληρωθεί το μεσημέρι της Παρασκευής με το θέμα της ενέργειας, που παραμένει κρίσιμο για την Ευρώπη. Σύμφωνα με το κείμενο των Συμπερασμάτων, οι 27 αναμένεται να καλέσουν την Κομισιόν και τα κράτη – μέλη να διασφαλίσουν τον σχεδιασμό έκτακτης ανάγκης ενόψει της περιόδου αποθήκευσης αερίου.
Ως προς το θέμα της μεταρρύθμισης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, ο Έλληνας πρωθυπουργός αναμένεται να υπογραμμίσει την ανάγκη επιτάχυνσης των επενδύσεων στα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας Βορρά-Νότου και Δυτικών Βαλκανίων – γι΄αυτό το ζήτημα η ελληνική πλευρά έχει καταθέσει σχετική (non paper) στα κράτη μέλη και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Σε ό,τι αφορά το μεταναστευτικό, παρά το γεγονός ότι η Ιταλία αναμένεται να πιέσει για πιο δραστικά και άμεσα μέτρα δεν αναμένεται στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο παρά μόνο μια αναφορά στην ανάγκη να εφαρμοστούν όσα συμφωνήθηκαν στην έκτακτη και σχετική Σύνοδο Κορυφής, τον περασμένο Φεβρουάριο. Το θέμα αυτό θα κυριαρχήσει εξάλλου εκ νέου στο Συμβούλιο του Ιουνίου.
