Η λάμψη της ειρηνευτικής διάσκεψης της Ανάπολης ξεθώριασε γρήγορα. Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι επέστρεψαν εν μια νυκτί στην προβλέψιμη και καταστροφική ρουτίνα των σχέσεών τους. Την ίδια στιγμή, τα αραβικά κράτη δεν κατέβαλαν την παραμικρή προσπάθεια, προκειμένου να στηρίξουν τις διαπραγματεύσεις. Ακόμα και η Ουάσιγκτον δεν έχει ακόμα υλοποιήσει όσα δεσμεύτηκε προς όφελος της προώθησης των συνομιλιών. Εξαιτίας της γραφειοκρατίας, αλλά και των αμφιβολιών της ισραηλινής κυβέρνησης, ο Λευκός Οίκος δεν έχει προς το παρόν καταφέρει να καθιερώσει τον μηχανισμό επίβλεψης της συμπεριφοράς των δύο πλευρών, όπως υποσχέθηκε ο Τζορτζ Μπους στην Ανάπολη.
Ούτε ομάδες εργασίας
Στην πραγματικότητα, οι διεθνείς διαμεσολαβητές που συμμετείχαν στη διάσκεψη της Ανάπολης δεν πέτυχαν παρά το ελάχιστο – δηλαδή μια συμφωνία μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων για την έναρξη των άμεσων διαπραγματεύσεων με στόχο την ειρήνευση πριν από το τέλος του 2008. Από τα τέλη του Νοεμβρίου μέχρι σήμερα, ωστόσο, οι δύο πλευρές δεν έχουν καν στελεχώσει τις ομάδες εργασίας που θα εξετάσουν τους τρόπους διευθέτησης των κρίσιμων ζητημάτων, όπως αυτό των συνόρων και του καθεστώτος της Ιερουσαλήμ.
Αυτήν την εβδομάδα, ο πρόεδρος Μπους θα πραγματοποιήσει την πρώτη του επίσημη επίσκεψη στο Ισραήλ και τα παλαιστινιακά εδάφη. Οι σύμβουλοι του Αμερικανού ηγέτη οφείλουν να πιέσουν από τώρα τις δύο πλευρές να στελεχώσουν τις ομάδες εργασίας και να καθορίσουν το χρονοδιάγραμμα των διαπραγματεύσεων. Είναι πλέον σαφές ότι η διάσκεψη της Ανάπολης υπήρξε μια ευκαιρία για να αστράψουν τα φλας των φωτογράφων. Ο πρόεδρος Μπους, ωστόσο, οφείλει να αξιοποιήσει την πρώτη του επίσημη επίσκεψη στη Μέση Ανατολή, προκειμένου να αρχίσει επιτέλους η πραγματική δουλειά.
Τον περασμένο μήνα, τα διαπραγματευτικά επιτελεία Ισραηλινών και Παλαιστινίων συναντήθηκαν δύο φορές μόνο και μόνο για να επαναλάβουν το ένα στο άλλο τα γνωστά παράπονα των δύο πλευρών. Οι Παλαιστίνιοι δικαίως διαμαρτύρονται ότι το Ισραήλ παραβίασε την υπόσχεση να διακόψει την επέκταση των εβραϊκών εποικισμών όταν εξέδωσε άδεια για την ανέγερση τριακοσίων νέων διαμερισμάτων στη συνοικία Χαρ Χόμα της ανατολικής Ιερουσαλήμ και το Ισραήλ δικαίως απαιτεί από τους Παλαιστινίους να λάβουν ουσιαστικά μέτρα για τη διάλυση των τρομοκρατικών και παραστρατιωτικών οργανώσεων.
Δύο αδύναμοι ηγέτες
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Εχούντ Ολμερτ και ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής, Μαχμούντ Αμπάς επιχείρησαν να χαμηλώσουν τους τόνους της αντιπαράθεσης υποσχόμενοι -εκ νέου- ότι θα αποφύγουν ενέργειες που ενδέχεται να προδικάσουν το αποτέλεσμα της τελικής συμφωνίας για την ίδρυση του ανεξάρτητου, παλαιστινιακού κράτους. Επί της ουσίας, όμως, πρόκειται για δύο ιδιαίτερα αδύναμους πολιτικούς ηγέτες, οι οποίοι έχουν ανάγκη της μέγιστης στήριξης των διεθνών παραγόντων προκειμένου να προχωρήσουν σε πραγματικούς συμβιβασμούς.
Πριν αναχωρήσει από την Ουάσιγκτον για την Ιερουσαλήμ και τη Ραμάλα, επίσης, ο πρόεδρος Μπους οφείλει να βάλει τάξη στα του οίκου του. Οι σύμβουλοί του διασταυρώνουν εδώ και εβδομάδες τα ξίφη τους, διεκδικώντας τα ηνία του μηχανισμού επίβλεψης των δύο πλευρών και διαφωνώντας ανοικτά όσον αφορά τον τρόπο λειτουργίας του. Πρόκειται για ζητήματα που πρέπει να επιλυθούν πριν από το ταξίδι του κ.Μπους.
Παράλληλα, ουκ ολίγοι στην Ουάσιγκτον διεκδικούν το αξίωμα του γενικού προξένου των ΗΠΑ στην Ιερουσαλήμ. Η θέση, η οποία προαπαιτεί το χάρισμα της διπλωματικής ευελιξίας, πρέπει να καταληφθεί από πρόσωπο υψηλής αποδοχής και με απευθείας πρόσβαση στον πρόεδρο Μπους. Η ανάθεση τού εν λόγω γραφείου στον πρώην διοικητή του ΝΑΤΟ και νυν ειδικού απεσταλμένου των ΗΠΑ για θέματα ασφαλείας στη Μέση Ανατολή, Τζέιμς Τζόουνς φαντάζει ως η πλέον λογική επιλογή.
Τα αραβικά κράτη, επίσης, οφείλουν να υποστηρίξουν εμπράκτως τις προσπάθειες του κ. Αμπάς και να διαβεβαιώσουν το Ισραήλ ότι οι επίπονοι συμβιβασμοί θα οδηγήσουν στην ευρύτερη αποδοχή του. Δεδομένης της σημερινής τιμής του πετρελαίου, η Σαουδική Αραβία και το Κουβέιτ μπορούν να διαθέσουν περισσότερα χρήματα στην παλαιστινιακή κυβέρνηση υπό τον Φουάντ Σινιόρα. Επιπλέον, η Αίγυπτος πρέπει να καταβάλει μεγαλύτερες προσπάθειες στην κατεύθυνση της καταστροφής των υπόγειων στοών που χρησιμοποιούνται από τους ενόπλους της Χαμάς για τη λαθραία μεταφορά όπλων στη Λωρίδα της Γάζας.
Ο κίνδυνος ότι κάποιος εξτρεμιστής θα προσπαθήσει να διαλύσει τις διαπραγματεύσεις πραγματοποιώντας κάποια βίαιη ενέργεια σε βάρος αθώων είναι ορατός. Γι’ αυτόν και μόνο τον λόγο, οι κ. Ολμερτ και Αμπάς έχουν υποχρέωση να προωθήσουν όσο πιο γρήγορα μπορούν τις διαπραγματεύσεις. Η απραξία του Δεκεμβρίου, λίγες μέρες μόλις μετά τον ενθουσιασμό της Ανάπολης, αποτελεί υπενθύμιση προς τον πρόεδρο Μπους ότι δεν μπορεί να παραμένει αμέτοχος και να ευελπιστεί ότι η συμφωνία θα υλοποιηθεί από μόνη της ξαφνικά και ως διά μαγείας.
