Ο εφιάλτης των εορτών αρχίζει συνήθως μέσα σ’ ένα σούπερ μάρκετ. Μαζί με χιλιάδες άλλους ταλαίπωρους εργαζόμενους που περίμεναν να εισπράξουν το δώρο, ποδοπατιόμαστε μπροστά από τα κατεψυγμένα. Κοιτάμε με μίσος εκείνον που καθυστερεί ολόκληρη την ουρά στα τυριά εξαιτίας της αναποφασιστικότητάς του. Εμβολίζουμε με το καρότσι όποιον βρούμε στο διάβα μας, για να φτάσουμε στο ταμείο με φοβερό εκνευρισμό. Ολα αυτά όμως θα ακούγονται τουλάχιστον ρομαντικά σε μερικά χρόνια, όπως ακριβώς τα παραμύθια που μας διηγούνταν, όταν είμαστε μικροί.
Τα πράγματα στον τομέα των πωλήσεων αλλάζουν ραγδαία. Σε λίγο οι επιτελείς των σούπερ μάρκετ θα ξέρουν περισσότερα για το περιεχόμενο του ψυγείου και των ντουλαπιών μας από εμάς τους ίδιους. Χάρις στη βοήθεια των νέων τεχνολογιών αλλά και των παλαιών καλών μεθόδων παρακολούθησης, παρατηρούν προσεκτικά την αγοραστική συμπεριφορά των πελατών. Ολα θα καταγράφονται: χασομεράμε στο ράφι με τα μπισκότα; Είμαστε διστακτικοί στα απορρυπαντικά; Αγοράσαμε πολλά χαρτιά κουζίνας; Παίρνουμε μαζί τα παιδιά μας στα ψώνια; Αυτά κάτι σημαίνουν για εμάς και το νοικοκυριό μας. Συνεπώς, αν οι υπεύθυνοι τοποθετήσουν με τη σωστή σειρά και διάταξη τα προϊόντα, τότε θα δαπανούμε πολύ περισσότερα χρήματα.
Με το πρόσχημα(;) της καλύτερης εξυπηρέτησης, μεγάλες αλυσίδες καταστημάτων στην Αμερική και την Ευρώπη κατασκοπεύουν την πελατεία τους. Με ειδικά μηχανήματα γνωρίζουν όχι μόνο πόσοι εισέρχονται στο σούπερ μάρκετ αλλά και τη διαδρομή που ακολουθούν εντός. Αναλύουν βίντεο, δεδομένα από σένσορες και στατιστικά στοιχεία από τις αγορές των προϊόντων. Ετσι, υπάρχει μια πλήρης χαρτογράφηση των συνηθειών μας. Μια εταιρεία ηλεκτρονικών λ.χ. έχει χωρίσει τους πελάτες της σε πέντε κατηγορίες -μητέρες, εφήβους κ.λπ.- διαιρώντας αντιστοίχως τα καταστήματά της σε αντίστοιχες ζώνες, για να τους εξυπηρετεί καλύτερα.
Μια εταιρεία στην Ατλάντα των ΗΠΑ κατασκευάζει μικροσυσκευές τις οποίες φορούν στο λαιμό τους οι υπάλληλοι και ηχογραφούν τις συνομιλίες των καταναλωτών. Στο τέλος της βάρδιας το προσωπικό τις συνδέει με την τεχνική βάση, όπου εντοπίζονται συγκεκριμένες λέξεις η φράσεις που έχουν να κάνουν με την αγοραστική συμπεριφορά. Σε αντίθεση με τη χρήση κλειστού κυκλώματος, στην περίπτωση των ηχογραφήσεων, οι πελάτες είναι ενημερωμένοι για το τι πρόκειται να τους συμβεί την ώρα που ψωνίζουν. Οπως βέβαια αναφέρει σε άρθρο του το περιοδικό Economist, τόσο οι τελευταίοι όσο και οι υπάλληλοι έχουν θέσει σε πολλές περιπτώσεις θέμα σεβασμού των προσωπικών δεδομένων. Το αφεντικό της εταιρείας πάντως ισχυρίζεται ότι η συσκευή αυτή, προστατεύει τους εργαζόμενους από επιθετικούς πελάτες, βίαια περιστατικά κ.ά.
Στο μέλλον σε κάθε μεγάλο κατάστημα θα υπάρχει το άγρυπνο μάτι του Μεγάλου Αδελφού που γνωρίζει ποια είναι η αγαπημένη μας κέτσαπ και ποια μακαρόνια αγοράζουμε συνήθως. Τα σούπερ μάρκετ από την πλευρά τους ισχυρίζονται ότι όλα αυτά γίνονται, για να βελτιωθεί η πρόσβαση των πελατών στα κατάλληλα προϊόντα, να μειωθεί ο χρόνος αναμονής στα ταμεία και να γίνει πολύ πιο ευχάριστη η βόλτα για ψώνια χωρίς συνωστισμούς και ελλείψεις στα ράφια. Οπως και αν έχει η κατάσταση, είναι βέβαιον ότι ζούμε στην οργουελική εποχή της κατανάλωσης…
