«ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΡΑΤΕ έχω πολλά χαρακτηριστικά. Είμαι ένα πολύ ήρεμο παιδί, λόγω του ότι έχω μάθει να έχω αυτοπεποίθηση χάρη στο καράτε. Aν και εγώ κάνω από πολύ μικρός, τώρα όλοι οι φίλοι μου θέλουν να κάνουν και αυτοί, γιατί βλέπουν τη σειρά στην τηλεόραση, το Κόμπρα Κάι» λέει στην «Κ», ο Αναστάσης Πανουσόπουλος, 12 χρόνων, ο οποίος στην κυριολεξία μεγάλωσε μέσα σε ντότζο, όπως ονομάζεται ο φυσικός χώρος εξάσκησης των πολεμικών τεχνών, χώρος όπου «μεταφέρεται η γνώση από τον δάσκαλο προς τον μαθητή».
«Ολη μου η οικογένεια κάνει καράτε» λέει ο μικρός αθλητής. «Οπως και στο Κόμπρα Κάι. Ο αγαπημένος μου ήρωας είναι ο Μιγκέλ, επειδή είναι καλό παιδί. Είναι από μια οικογένεια που δεν έχει πολλά λεφτά αλλά καταφέρνει και φτάνει μέχρι το εξωτερικό και κερδίζει και πρωταθλήματα», συμπληρώνει καθώς ετοιμάζεται να μπει στο ντότζο για την προθέρμανση.
Η σειρά Κόμπρα Κάι δεν είναι παρά η συνέχεια της ταινίας Καράτε Κιντ, η οποία τον Μάιο του 1982, με πρωταγωνιστές τον Ράλφ Μάτσιο στον ρόλο του καλού παιδιού Ντάνιελ Λαρούσο και τον Γουίλιαμ Ζάμπκα στον ρόλο του κακού Τζόνι Λόρενς, απέκτησε ένα φανατικό κοινό. Ο έφηβος που πάλευε για να επιβιώσει σε έναν κόσμο γεμάτο μπούλινγκ, γέμισε τις αίθουσες. Η ταινία απέκτησε φανατικό κοινό, οι γονείς έστελναν τα παιδιά τους σωρηδόν για να μάθουν αυτοάμυνα και οι σχολές καράτε διπλασίασαν τις εγγραφές τους.
Το 2024 ο αριθμός των ενεργών αθλητών καράτε ξεπέρασε τις 10.730. Ο μεγαλύτερος αριθμός αθλητών αφορά τις παιδικές, προεφηβικές και εφηβικές ηλικίες.
Το σίκουελ, που μετράει έξι σεζόν, πιάνει το νήμα 34 χρόνια μετά την πρώτη ταινία, με τον αποτυχημένο Τζόνι να αποφασίζει σε μια κίνηση εξιλέωσης να ανοίξει ξανά την ομώνυμη σχολή που κάποτε του κατέστρεψε τη ζωή. Απέναντί του ο «καλός» Ντάνιελ Λαρούσο, ο οποίος στο μεταξύ έχει γίνει επιτυχημένος πωλητής αυτοκινήτων. Με το δίπολο «καλός – κακός» να εναλλάσσεται διαρκώς και με λίγη βοήθεια από τα 80s που είναι ξανά στη μόδα, το Κόμπρα Κάι κατάφερε να κατακτήσει εκατομμύρια θεατές, και, όπως λένε και οι οπαδοί του, να φέρει ένα νέο κύμα παιδιών στις σχολές για να μάθουν καράτε αλλά και άλλες ασιατικές πολεμικές τέχνες.
ΣΕ ΚΑΘΕ ΓΕΙΤΟΝΙΑ
Ωστόσο η δημοφιλία του καράτε στη χώρα μας δεν είναι νέα υπόθεση. Το καράτε εμφανίζεται στην Ελλάδα στις αρχές του 1970, κυρίως από ανθρώπους που το διδάχθηκαν στο εξωτερικό, ενώ γνωρίζει τεράστια απήχηση τη δεκαετία του 1980, με αποκορύφωμα την οργάνωσή του σε άθλημα τον Σεπτέμβριο του 1986, υπό την αιγίδα της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καράτε. Σύμφωνα με την Ομοσπονδία, το 2024 ο αριθμός των ενεργών αθλητών καράτε στο Μητρώο Αθλητών της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού ξεπέρασε τις 10.730. Ο μεγαλύτερος αριθμός αθλητών αφορά τις παιδικές, προεφηβικές και εφηβικές ηλικίες.
Οπως λέει στην «Κ» ο πρόεδρος Θεόδωρος Σιέτης, «το καράτε ακολούθησε την αύξηση που βίωσε όλο το φάσμα το αθλητισμού από τη διετή περίπου ύφεση που επέβαλαν τα μέτρα για τον περιορισμό του COVID-19. Ωστόσο η μετα-COVID εποχή έφερε μια αύξηση της τάξης του 70% στον αριθμό των αθλούμενων μελών και των ενεργών αθλητών σε σχέση με το 2019». Σύμφωνα με τον ίδιο στην Ελλάδα υπάρχουν σήμερα 200 ενεργά σωματεία.
«Κάθε γειτονιά έχει και το καράτε της», λέει ο σενσέι (δάσκαλος) και πρωταθλητής καράτε Τάσος Πανουσόπουλος. Είναι έξι το απόγευμα και στη σχολή του στο Γαλάτσι, την οποία ίδρυσε ο ίδιος το 1988, καταφτάνουν παιδιά όλων των ηλικιών. Είναι από τους πρώτους που έφεραν το καράτε στην Ελλάδα, το 1969, όταν η συγκεκριμένη πολεμική τέχνη άρχισε να κερδίζει οπαδούς και στη χώρα μας, κυρίως χάρη στις ταινίες με τον Μπρους Λι, οι οποίες είχαν κυριαρχήσει τότε στην τηλεόραση. «Είχα δει κάτι ταινίες που έκαναν καράτε και είχα εντυπωσιαστεί», παραδέχεται ο κύριος Πανουσόπουλος στο ντότζο του στο Γαλάτσι, όπου τον συναντάμε.
Εκανα διάφορα αθλήματα τότε, μποξ, στίβο, αλλά το καράτε με τράβηξε γιατί είχε πειθαρχία και σεβασμό. Η ιαπωνική λέξη καράτε σημαίνει άδειο χέρι.
«Εμαθα τότε ότι υπάρχει ένας δάσκαλος ο οποίος είχε έρθει από την Ιαπωνία και ήξερε το καράτε το Σότοκαν, το παραδοσιακό, μια μορφή άοπλης μάχης που διδάσκουμε κι εδώ σήμερα. Τον λένε Γιάννη Βερώνη, ζει ακόμη, αυτός ξεκίνησε και ίδρυσε το καράτε στην Ελλάδα. Εκανα διάφορα αθλήματα τότε, μποξ, στίβο, αλλά το καράτε με τράβηξε γιατί είχε πειθαρχία και σεβασμό. Η ιαπωνική λέξη καράτε σημαίνει άδειο χέρι», λέει στην «Κ».
«ΑΜΥΝΕΣΑΙ, ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΧΤΥΠΑΣ ΠΙΣΩ»
«Το καράτε δεν είναι εύκολη υπόθεση. Ούτε παίζουμε ξύλο εδώ, όπως στην τηλεόραση. Εδώ διδάσκουμε την παραδοσιακή τέχνη», λέει λίγο πριν ξεκινήσει το μάθημα. «Θέλει αντοχές, έχει επαναλήψεις, έχει πίεση, χρειάζεται μεγάλη υπομονή και αυτοσυγκράτηση. Είναι σημαντικό να το ξέρουν αυτό και οι γονείς, οι οποίοι πολλές φορές φέρνουν τα παιδιά τους εδώ για να διδαχθούν αυτοάμυνα. Υπάρχει μπούλινγκ στα σχολεία, δεν υπάρχει αμφιβολία. Εγώ τους λέω όμως ότι “ακόμη και να έχετε πρόβλημα, δεν επιτίθεστε. Δεν θα δείρετε κανένα παιδί μέσα στο σχολείο, ούτε έξω από το σχολείο. Απαγορεύεται”. Στο σχολείο δεν τσακώνεσαι. Αν χρειαστεί να αμυνθείς αμύνεσαι, αλλά δεν χτυπάς πίσω. Οποιος τσακωθεί στο σχολείο και το μάθω, έχει φύγει από το καράτε», εξηγεί τη φιλοσοφία της ιαπωνικής πολεμικής τέχνης, που γεννήθηκε στο νησί της Οκινάουα, ως μορφή άοπλης πάλης, κατά το διάστημα που η κατοχή όπλων στο νησί είχε απαγορευθεί από τους κατακτητές του.
Υπάρχει μπούλινγκ στα σχολεία, δεν υπάρχει αμφιβολία. Εγώ τους λέω όμως ότι “ακόμη και να έχετε πρόβλημα, δεν επιτίθεστε. Δεν θα δείρετε κανένα παιδί μέσα στο σχολείο, ούτε έξω από το σχολείο. Απαγορεύεται”.
Ο πρόεδρος της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καράτε, Θεόδωρος Σιέτης, συμφωνεί πως «η κατάσταση που επικρατεί όσον αφορά τη βία στα σχολεία και τις γειτονιές δημιουργεί αυξημένη ανάγκη για αυτοπροστασία, γεγονός που ωθεί κόσμο κάθε ηλικίας προς τις μαχητικές τέχνες. Είναι σφάλμα και ενέχει σοβαρούς κινδύνους να δημιουργείται η ψευδαίσθηση ότι η εξάσκηση σε μια οποιαδήποτε πολεμική τέχνη καθιστά ένα άτομο ικανό να αντιμετωπίσει με επιτυχία ένοπλους αντιπάλους. Αυτό είναι κάτι που αν προβάλλεται για σκοπούς θεάματος ή προσέλκυσης πελατών, θα πρέπει να μας προβληματίσει ιδιαίτερα».
«Ο ρόλος του δασκάλου είναι πολύ σημαντικός», τονίζει ο Τάσος Πανουσόπουλος. «Πρέπει να έχει φοβερή υπομονή, αγάπη, σεβασμό. Και δεν κάνει διακρίσεις στα παιδιά. Δεν λέει μπράβο στο ένα παιδί και όχι στο άλλο. Ξέρει επίσης να εντοπίσει ένα βίαιο παιδί και να του διδάξει τι είναι σωστό και τι όχι. Το καράτε είναι ισότιμο», συμπληρώνει. «Και φυσικά δεν κάνει διακρίσεις και στο φύλο, θα έλεγα πως το 70% των μαθητών μας σήμερα είναι κορίτσια».
ΗΡΕΜΗ ΔΥΝΑΜΗ
Για ήρεμη δύναμη, όπως και ο Λαρούσο στο Κόμπρα Κάι, κάνουν λόγο δύο αθλήτριες του καράτε που φοιτούν στη σχολή. «Σου δίνει δύναμη και αυτοπεποίθηση. Εδώ μαθαίνουμε να είμαστε πάντα ήρεμοι, για να έχουμε αυτοάμυνα, όχι για να επιτεθούμε. Μαθαίνουμε να βάζουμε σε μια σειρά τη ζωή μας, τις προτεραιότητές μας. Δηλαδή να είμαστε σωστοί παντού, να σεβόμαστε τους γύρω μας», λέει η Λίνα Καλημεράκη, 15 χρόνων, η οποία ξεκίνησε το καράτε επειδή παλαιότερα έκανε η μαμά της, ενώ πλέον λαμβάνει μέρος και σε πολλούς αγώνες. Οσο για τη δημοφιλή σειρά που συζητείται πολύ σήμερα;
«Οντως είναι πολύ εντυπωσιακό αυτό που κάνουν στο Κόμπρα Κάι», απαντάει. «Απλά δεν έχει σχεδόν καμία σχέση με αυτό που κάνουμε εδώ πέρα. Οι κινήσεις που κάνουν στη σειρά δεν είναι ακριβώς ίδιες με τις δικές μας και οι αγώνες που δείχνει διαφέρουν πολύ από την πραγματικότητα. Θεωρώ ότι ο τρόπος που χρησιμοποιούν το καράτε στη σειρά είναι πολύ επιθετικός σε σχέση με αυτόν που χρησιμοποιούμε εδώ».
«Το καράτε δεν είναι για να είσαι βίαιος. Αλλά βοηθάει στην άμυνα. Μαθαίνεις αυτοσυγκέντρωση. Να ελέγχεις τα συναισθήματά σου, τον θυμό σου, να σέβεσαι τους αντιπάλους σου και γενικά τους ανθρώπους γύρω σου. Και μαθαίνεις και την ομαδικότητα, διότι ερχόμαστε σε επαφή με τόσους αθλητές. Εμένα με βοηθάει πολύ αυτό και ως κορίτσι», εξηγεί και η Βάλια Σφυροέρα 14 χρόνων.
Το Κόμπρα Κάι έχει φτάσει και σε μια άλλη γωνιά της Αθήνας, στον Αγιο Δημήτριο, όπου τα παιδιά μαθαίνουν μια άλλη παραπλήσια πολεμική τέχνη, το Τανγκ Σου Ντο, που γεννήθηκε στην Κορέα. «Οπως μας έχει πει και ο δάσκαλος, την τέχνη δεν μας τη μαθαίνει εκείνος, τη μαθαίνουμε μόνοι μας», λέει στην «Κ» ακόμη μια μαθήτρια πολεμικής τέχνης, η Αριάδνη Χατζηνάνου, 11 χρονών, λίγο πριν από το καθιερωμένο απογευματινό μάθημα. «Ξέρουμε όλοι πλέον πως το μπούλινγκ υπάρχει γύρω μας και πρέπει να το αντιμετωπίσουμε», συμπληρώνει για να θυμηθεί μια ιστορία. «Μου έχει τύχει μια φορά, όχι με επίθεση, αλλά να μου λένε άσχημα πράγματα. Οι δάσκαλοι βοήθησαν στο να λυθεί. Σε καμία όμως περίπτωση δεν θα πιανόμασταν στα χέρια, όπως κάνουν για παράδειγμα στο Κόμπρα Κάι», υποστηρίζει.
Η προπόνηση ξεκινάει. Οι ψηλές κλωτσιές του Τανγκ Σου Ντο μοιάζουν με τις ψηλές κλωτσιές Σαολίν Κουνγκ Φου, ενώ οι γροθιές είναι πολύ κοντά στις γροθιές του γιαπωνέζικου καράτε. Το Τανγκ Σου Ντο αποτελεί τη βάση του καράτε στη σειρά Κόμπρα Κάι. Εχει ένα δικό του στυλ που προέρχεται από έναν συνδυασμό Σότοκαν και Τανγκ Σου Ντο. Χρησιμοποιεί πολλές πλάγιες κλωτσιές, κλωτσιές στο γόνατο, στρογγυλές κλωτσιές και «σκούπισμα» σε συνδυασμό με ευθείες γροθιές και πίσω γροθιές. Το Κόμπρα Κάι είναι στην ουσία ένα παράγωγο του αμερικανικού Τανγκ Σου Ντο, που διαδόθηκε από τον πρωταθλητή του καράτε και σταρ του Χόλιγουντ Τσακ Νόρις.
Εδώ στη σχολή του Μανώλη Μεσάδου, πρωταθλητή του Τανγκ Σου Ντο που έχει αφιερώσει τη ζωή του στις πολεμικές τέχνες έχοντας διδαχθεί την παραδοσιακή μαχητική τέχνη από τον δάσκαλο Κωνσταντίνο Κυπριώτη (1954-1995), τα παιδιά μαθαίνουν, όπως μας λέει ο ίδιος, πάνω από όλα να σέβονται τον εαυτό τους. «Αυτό που λέω είναι ότι εδώ κάνουμε αυτοάμυνα. Με ποια έννοια όμως; Για εμένα η πραγματική αυτοάμυνα δεν είναι να χρησιμοποιήσεις κάποιες τεχνικές. Η πραγματική αυτοάμυνα για εμένα και αυτό που προσπαθώ να αναπτύξω στα παιδιά είναι η αυτοπεποίθηση», εξηγεί την τεχνική του ο «μάστερ» όπως ονομάζεται ο δάσκαλος στο Τανγκ Σου Ντο.
«ΟΙ ΚΑΚΟΙ ΕΧΟΥΝ ΓΙΝΕΙ ΚΑΛΟΙ»
Για τον μαθητή γυμνασίου Χριστόδουλο Ψαρρή η αγάπη για το καράτε ξεκίνησε από τον Μπρους Λι, «τον μεγαλύτερο ήρωα των πολεμικών τεχνών». «Στην αρχή πήγαινα κικ μπόξινγκ, αλλά μετά είδα τον Μπρους Λι και εμπνεύστηκα και αποφάσισα να κάνω πολεμικές τέχνες. Με έχει βοηθήσει πολύ στο να έχω έλεγχο στο σχολείο, επειδή γίνονται καβγάδες. Υπάρχουν κάτι περίεργοι που σου λένε “ξέρεις πολεμικές τέχνες, έλα να παλέψουμε”. Εχουμε μάθει όμως να μην αντιδράμε. Στο Κόμπρα Κάι μου αρέσει που όλοι οι κακοί έχουν γίνει καλοί. Αυτό έχω στο μυαλό μου, να είμαι καλός, να είμαστε καλοί», λέει στην «Κ». «Δύο πράγματα μου έχει μάθει το Τανγκ Σου Ντο, να αμύνομαι, να κοντρολάρω τον εαυτό μου και γενικά να μάθω μέσα από την τέχνη όλα αυτά που θα με βοηθήσουν στο μέλλον», ολοκληρώνει.
Η Μαριλίνα Ρόκα, 12 χρόνων, κάνει Τανγκ Σου Ντο εδώ και επτά χρόνια. «Στην αρχή μου φάνηκε σαν ένα παιχνίδι, σαν ένα σπορ, σαν μια διασκέδαση που θα μπορούσες να κάνεις στον ελεύθερό σου χρόνο, αλλά μετά κατάλαβα ότι είναι πολύ περισσότερα πράγματα. Πρέπει να είσαι αφιερωμένος σε αυτό που κάνεις. Δεν το κάνεις μόνο για να κάνεις ένα άθλημα. Το κάνεις και για να μπορείς να αμυνθείς».
«Εγώ ξεκίνησα επειδή άρχισε ο αδελφός μου και επειδή έβλεπα αρκετές ταινίες με πολεμικές τέχνες» λέει και ο Λεάντρο Ρούτσι, 10 χρόνων. «Το Κόμπρα Κάι το έχω δει όλο. Οσοι ήταν στο παλιό Καράτε Κιντ είναι δάσκαλοι τώρα και μαθαίνουν στα παιδιά όσα ξέρουν. Αυτό που μου αρέσει στην πολεμική τέχνη είναι η αυτοάμυνα. Αν κάτι συμβεί έξω, κάποιος πάει να με χτυπήσει, θα αμυνθώ. Θα προφυλάξω τον εαυτό μου», εξηγεί.
«Οταν κάνεις πολύ σκληρή άσκηση, φέρνεις τον εαυτό σου στα όριά του, πνευματικά και σωματικά. Αυτό σου δίνει πολλή δύναμη. Αυτή τη δύναμη ο άλλος τη νιώθει χωρίς να το καταλαβαίνει. Ο άνθρωπος που δεν έχει αυτοπεποίθηση βγάζει την αντίστοιχη ενέργεια στον άλλον. Εγώ αυτό το παιδί ήμουν, δεν ήμουν ούτε ο πρώτος της παρέας ούτε έκανα χαβαλέ. Δεν ενοχλούσα κανέναν. Δεν με ενοχλούσε κανένας. Αλλά έβγαζα με έναν τρόπο αυτή τη δύναμη», εξηγεί ο κ. Μασάδος για να ξεκινήσει την προπόνηση.
«Οταν λοιπόν εδώ κάνουμε σκληρή άσκηση, τα παιδιά κουράζονται και περνάνε από διάφορες δοκιμασίες, όπως και στη ζωή. Το πρώτο πράγμα που κερδίζουν είναι αυτό. Οτι πιστεύουν στις δυνάμεις τους. Αυτό είναι η πραγματική αυτοάμυνα για εμένα».
Παραγωγή βίντεο: Μαρία Σιδηροπούλου
