Η, σε αχρηστία πλέον, αεροπορική βάση Mezzeh, λίγο πιο έξω από τη Δαμασκό, μέχρι το 2013 λειτουργούσε ως διαμετακομιστικός κόμβος οπλικών συστημάτων του καθεστώτος Ασαντ και ιδιωτικό αεροδρόμιο του πρώην δικτάτορα, αλλά δεν έμεινε γνωστή στη χώρα για αυτά. Στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου της Συρίας χρησιμοποιήθηκε από τις δυνάμεις του Ασαντ ως βάση πυραυλικών επιθέσεων προς τις σουνιτικές γειτονιές της Δαμασκού, αλλά και ως φυλακή –τουλάχιστον μέχρι το Σάββατο, 7 Δεκεμβρίου, που οι δυνάμεις των ανταρτών της HTS απελευθέρωσαν, με έφοδο, τους εκατοντάδες κρατούμενους, άντρες και γυναίκες.
Οι εικόνες από την άδεια, τώρα, φυλακή επιτρέπουν ορισμένα ασφαλή συμπεράσματα: συνωστισμός, άθλιες συνθήκες κράτησης και Captagon. Από τους φοριαμούς των φυλάκων του καθεστώτος ανασύρονται ακόμα ποσότητες, μέσα σε διαφανείς συσκευασίες, του ναρκωτικού που έγινε ανάρπαστο από τους τζιχαντιστές μαχητές του διαβόητου Ισλαμικού Κράτους και παράγονταν μαζικά στη Συρία του Ασαντ. «Το εθνικό μας προϊόν», θα πει σκωπτικά στην «Κ» ένας Σύρος της διασποράς.
Στάχτες από Captagon
Ο Αμπού Μοχάμεντ Αλ Γκολάνι (ή Αχμεντ aλ Σάρα όπως ξανασυστήθηκε πρόσφατα), ηγέτης της Ταχρίρ aλ Σαμ, που αποτελεί τον ισχυρότερο πόλο των δυνάμεων που κατέλαβαν την εξουσία στη Συρία, δήλωνε την πρώτη εβδομάδα της εδραίωσής τους ότι ο Ασαντ είχε μετατρέψει τη χώρα σε ηγέτιδα πηγή παραγωγής Captagon. Η οδηγία που φαίνεται να έδωσε στους αντάρτες του στρατού του, έκτοτε, ήταν: «καταστρέψτε τα». Ή, έστω, καταστρέψτε μερικά.
Δεν μπορούσαν να τα στείλουν όλα εκτός Συρίας και έτσι έπεσαν στα χέρια μας. Το καθεστώς είχε αναθέσει σε εγκληματίες τη διακίνησή τους.
Πράγματι, στη φυλακή της αεροπορικής βάσης Mezzeh στην οποία βρέθηκε η «Κ», λίγες ημέρες μετά την κατάληψή της από τους αντάρτες, ίχνη από καμένα Captagon στο προαύλιο της φυλακής μπορούν να ανευρεθούν εύκολα με γυμνό μάτι, γιατί, συν τοις άλλοις, οι αντάρτες δεν παύουν να τα επιδεικνύουν. Στα γραφεία της φυλακής, των οποίων η καταστροφή είναι εκτεταμένη, υπάρχουν ακόμα ορισμένες διαφανείς συσκευασίες με ναρκωτικά που οι αντάρτες διατηρούν ανέπαφα. Οι ποσότητες είναι μικρές, αλλά επαρκείς για έναν ολόκληρο ένοπλο λόχο.
«Υπήρχαν παντού Captagon στη φυλακή, λόγω της διαφθοράς των στρατιωτών και αξιωματικών του καθεστώτος», μας λέει αντάρτης της HTS που συστήνεται με το όνομα Χάμζι. «Δεν μπορούσαν να τα στείλουν όλα εκτός Συρίας και έτσι έπεσαν στα χέρια μας. Το καθεστώς είχε αναθέσει σε εγκληματίες τη διακίνησή τους».
Oχι πολύ μακριά από την αεροπορική βάση, στην πόλη Ντούμα, έξω από τη Δαμασκό, οι αντάρτες προσκαλούν τους ξένους δημοσιογράφους για να επιδείξουν τα ευρήματα: χιλιάδες χάπια του ναρκωτικού, μέσα σε αποθήκες, αλλά όχι χύμα. Προσεχτικά τοποθετημένες ποσότητες σε έπιπλα, φρούτα και άλλα αντικείμενα, υποδεικνύουν τους τρόπους εξαγωγής. Οι αποθήκες της Ντούμα αποτελούν ενδεχομένως το μεγαλύτερο εργοστάσιο παραγωγής Captagon που βρέθηκε ποτέ στη Συρία του Aσαντ.
Captagon στην Ελλάδα
Τα λευκά χάπια, με βασική ουσία τη φαινεθυλλίνη, χρησιμοποιήθηκαν αρχικά στην Ευρώπη, ήδη από τη δεκαετία του 1960, για την αντιμετώπιση διαταραχών όπως αυτή της ελλειμματικής προσοχής. Αν και το φάρμακο αποσύρθηκε, μία εκδοχή του συνέχισε να παράγεται παράτυπα σε εργαστήρια της Aνατολικής Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής και ειδικά στη Συρία, μετά τη σύντομη αραβική της άνοιξη, που οδήγησε στον αιματηρό εμφύλιο.
Τον Μάιο του 2024 δεσμεύτηκαν στο λιμάνι του Πειραιά τρία εμπορευματοκιβώτια με 1,6 τόνο χάπια Captagon, προερχόμενα από τη Λαττάκεια της Συρίας και με τελικό προορισμό την Κίνα.
Με την ενίσχυση της συγκέντρωσης και τη μείωση της πείνας και της δίψας που προκαλεί η «κοκαΐνη των φτωχών», βρήκε πεδίο δόξης στa τάγματα του ISIS. Σήμερα, υπολογίζεται πως το διεθνές εμπόριο Captagon αγγίζει τα 10 δισ. δολάρια τον χρόνο.
Το 2017 εντοπίστηκε παρασκευαστήριο Captagon για πρώτη φορά στη Νέα Πέραμο, έπειτα από έρευνα του ΣΔΟΕ με τη συνδρομή της DEA. Σε εκείνη την έφοδο είχαν κατασχεθεί 650.000 δισκία Captagon, ενώ είχε βρεθεί και φορτηγό με ειδική κρύπτη μέσω του οποίου εκτιμάται ότι το κύκλωμα θα μετέφερε οδικώς τα ναρκωτικά εκτός Ελλάδος. Eκτοτε μεγάλες ποσότητες του ναρκωτικού έχουν βρεθεί και σε φορτία στο λιμάνι του Πειραιά, ύστερα από ελέγχους των αρμόδιων υπηρεσιών. Ενδεικτικά, τον Μάιο του 2024 δεσμεύτηκαν τρία εμπορευματοκιβώτια με 1,6 τόνο χάπια Captagon, προερχόμενα από τη Λαττάκεια της Συρίας και με τελικό προορισμό την Κίνα.
