Οι γιορτές έρχονται τρέχοντας και οι Μαμάδες με Ρούμι προσπαθούν να προσγειωθούν… ομαλά.
Στολίσαμε δέντρο; Γεμίσαμε τα παραθυράκια του ημερολογίου αντίστροφης μέτρησης; Είναι αρκετά τα φωτάκια; Και πόσα «καλά παιδιά» θα μετρήσει φέτος ο Αγιος Βασίλης (αλήθεια… υπάρχει ή όχι;). Οι προσδοκίες γύρω από το «τέλειο χριστουγεννιάτικο σκηνικό» μοιάζουν πολλές: το τέλειο δέντρο, το τέλειο σπίτι, τα τέλεια δώρα. Πώς, όμως, διαχειριζόμαστε την πίεση και το άγχος πίσω από όλα αυτά;
Οι Μαμάδες με Ρούμι συναντούν τον παιδοψυχολόγο Ιωάννη Γλωσσόπουλο που παρέα με τον Ορφέα –τον μικρό ήρωα των βιβλίων του– μας βοηθάει να πάρουμε βαθιές αναπνοές, να επαναπροσδιορίσουμε τα «πρέπει» και τα «θέλω» μας και να κάνουμε μια πραγματικά ομαλή προσγείωση στον Δεκέμβριο.
Ακούστε εδώ το επεισόδιο
Γιατί ο Δεκέμβριος μας αγχώνει;
Ο Δεκέμβριος δεν είναι απλώς ένας… γιορτινός μήνας. Είναι ένας μήνας γεμάτος προσδοκίες. Να προλάβουμε να οργανώσουμε, να προσφέρουμε, να στολίσουμε, να χαρούμε!
Αυτό είναι ένα φορτίο που δεν το κουβαλάνε μόνον οι ενήλικες. Τα παιδιά αισθάνονται την αλλαγή στον ρυθμό της καθημερινότητας, την υπερδιέγερση που φέρνουν οι στολισμοί, οι έξοδοι, οι πολλές εκδηλώσεις που τα περιβάλλουν. Ειδικά τα μικρότερα παιδιά, που δεν έχουν αίσθηση του χρόνου (του πόσο σύντομα ή όχι έρχονται τα Χριστούγεννα), νιώθουν ένταση χωρίς καν να έχει ξεκινήσει ο Δεκέμβριος.
Εδώ είναι που κάθε οικογένεια χρειάζεται το δικό της ρυθμιστικό, τον δικό της τρόπο να ισορροπεί ανάμεσα στη χαρά των γιορτών και στις πραγματικές ανάγκες των παιδιών. Μικρές σταθερές ρουτίνες, ένας οικογενειακός ρυθμός που δεν αναστατώνεται επειδή είναι Δεκέμβριος, λίγες και ουσιαστικές επιλογές αντί για ένα υπερπλήρες πρόγραμμα. Ενα ημερολόγιο αντίστροφης μέτρησης μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να διαχειριστούν την ανυπομονησία τους, ενώ οι «εκπλήξεις» που μπαίνουν έξτρα στο πρόγραμμα χρειάζονται μέτρο, γιατί όσο περισσότερα συσσωρεύονται τόσο πιο εύκολα έρχεται η υπερφόρτωση. Οι γιορτές δεν χρειάζονται υπερβολή· χρειάζονται ρυθμό, συνέπεια και μικρές ανάσες που κρατούν το κλίμα ζεστό και σίγουρα όχι… εκρηκτικό!
Αdvent calendar ηρεμίας
Παρότι μιλάμε για «την πιο όμορφη εποχή του χρόνου», η πραγματικότητα είναι ότι ο Δεκέμβριος μπορεί να αποσυντονίσει πολλά παιδιά και πολλές οικογένειες. Τα μεγάλα τραπέζια, οι έντονες συγκεντρώσεις, τα λαμπερά φώτα και η φασαρία μπορεί να φέρουν υπερδιέγερση στα μικρότερα παιδιά ή στα παιδιά που δυσκολεύονται με τις αλλαγές. Οι μέρες χωρίς σταθερό πρόγραμμα, οι πολλοί επισκέπτες και όλα αυτά που συνοδεύουν το χριστουγεννιάτικο κλίμα δημιουργούν μεν ένα σκηνικό που μοιάζει γιορτινό, αλλά στην πράξη κουράζει.
Κι όμως, οι γιορτές μπορούν να γίνουν χαρούμενες, ήρεμες και ουσιαστικές, αρκεί να φτιάξουμε ένα μικρό «advent calendar» ηρεμίας για την οικογένεια. Ενα σύνολο από μικρές καθημερινές συνήθειες που λειτουργούν σαν άγκυρες, ως σταθερά σημεία ανάμεσα στον ενθουσιασμό και στο άγχος. Μικρά πράγματα που βοηθούν τους γονείς και τα παιδιά να βρίσκουν ρυθμό, γείωση και συναισθηματική ισορροπία, χωρίς να χάνουν τη μαγεία των γιορτών.
Προτάσεις που μπορούν να κάνουν διαφορά:
Μικρές ρουτίνες ηρεμίας: Ενα ζεστό ρόφημα παρέα με τους αγαπημένους μας, λίγα λεπτά ανάγνωσης πριν από τον ύπνο ή ένα κεράκι που ανάβουμε σταθερά κάθε απόγευμα. Ενας μικρός περίπατος χωρίς στόχο, λίγη ήρεμη μουσική πριν ξεκινήσει η μέρα ή ένα «τρίλεπτο σιωπής» πριν από το φαγητό με κλειστά μάτια, χωρίς λόγια, χωρίς βιασύνη δημιουργούν μια αίσθηση σταθερότητας-
Λιγότερα «πρέπει», περισσότερες ανάσες
Δεν χρειάζεται να τα κάνουμε όλα. Κάθε φορά που πιάνουμε τον εαυτό μας να ανεβάζει ρυθμούς, μια βαθιά εισπνοή μπορεί να μας επαναφέρει στο τι είναι πραγματικά σημαντικό.
Επιλέγουμε μόνο όσα μας ταιριάζουν
Δεν χρειάζεται να τρέχουμε παντού. Διαλέγουμε 2–3 δραστηριότητες που μας ευχαριστούν πραγματικά και αφήνουμε χώρο για ξεκούραση και αυθορμητισμό.
Αποφεύγουμε εκδηλώσεις και δράσεις που προκαλούν υπερδιέγερση στα μικρότερα παιδιά
Πολύ φως, έντονοι ήχοι και μεγάλοι χώροι γεμάτοι κόσμο συχνά κουράζουν τα παιδιά περισσότερο απ’ όσο τα διασκεδάζουν. Λιγότερη ένταση σημαίνει λιγότερες εκρήξεις και περισσότερη ηρεμία για όλους.
Πράξεις καλοσύνης στο σπίτι και στην ευρύτερη κοινότητα:
Ενα μικρό γλυκό για έναν γείτονα, ένα τηλεφώνημα σε παππούδες και γιαγιάδες, λίγος χρόνος να παίξουμε μαζί τους ένα επιτραπέζιο ή να φτιάξουμε γλυκά ή μια μικρή βοήθεια σε κάποιον που τη χρειάζεται. Αυτές οι πράξεις απλότητας και ζεστασιάς δίνουν στις γιορτές το νόημα που συχνά ξεχνάμε.
Ειλικρίνεια και απλές, καθαρές προσδοκίες
Μιλάμε στα παιδιά ανοιχτά για το τι μπορούν να περιμένουν και τι όχι. Η σαφήνεια μειώνει το άγχος και ενισχύει το αίσθημα ασφάλειας. Εξηγούμε τους λόγους για τους οποίους θα αποφύγουμε κάποιες εκδηλώσεις και διαμορφώνουμε μαζί τους ένα πλάνο που μπορούμε πραγματικά να υποστηρίξουμε, τόσο οικονομικά όσο και πρακτικά.
Παίρνουμε ανάσες!
Είναι η πιο απλή αλλά και η πιο αποτελεσματική στρατηγική. Μια παύση ενός δευτερολέπτου μπορεί να αλλάξει ολόκληρο τον τόνο της ημέρας. Πριν πάρουμε μια απόφαση –είτε για να προσθέσουμε είτε για να αφαιρέσουμε κάτι από το πρόγραμμά μας– παίρνουμε μια βαθιά ανάσα και δίνουμε στον εαυτό μας χώρο να σκεφτεί τι πραγματικά χρειάζεται.
Προτάσεις για βιβλία
- Γίνε Αϊ-Βασίλης, Ιωάννης Γλωσσόπουλος, εκδ. Διόπτρα
- Ο Αγιος Βασίλης είμαι εγώ, εσύ κι όλοι αυτοί που έχουν καρδιά να αγαπάνε, Φίλιππος Μανδηλαράς, εκδ. Πατάκη
- Ο δικός μας Αγιος Βασίλης, Βαγγέλης Ηλιόπουλος, εκδ. Πατάκη
- Ο Αγιος Βασίλης αγνοείται, Loïc Clément, Anne Montel, εκδ. Αμμος
- Ο θησαυρός του Ζορζ, Barroux, εκδ. Μάρτης
- Δωρομπερδέματα, Ελένη Σβορώνου, εκδ. Susaeta
- Μικρές πράξεις καλοσύνης, Marta Bartolj, εκδ. Μεταίχμιο
Προτάσεις για ταινίες
- Best Christmas Ever, Φιλμ μικρού μήκους της Disney
- The Real Santa, Philippe Tempelman
- Μια υπέροχη ζωή (It’s a Wonderful Life), Frank Capra
- Το αγόρι, ο τυφλοπόντικας, η αλεπού και το άλογο (The Boy, the Mole, the Fox and the Horse), βασισμένο στο βιβλίο του Charlie Mackesy
- Κλάους: Το μυστικό των Χριστουγέννων
Η αληθινή εκδοχή των γιορτών
Οι εικόνες από «τέλειες» γιορτινές μέρες μας περιτριγυρίζουν συνεχώς: σπίτια αψεγάδιαστα, δέντρα φωτεινά, τραπέζια γεμάτα και οικογένειες που μοιάζει να είναι πάντα χαρούμενες. Ο μως οι πραγματικές γιορτές –οι δικές μας γιορτές– δεν χρειάζονται τίποτα από αυτά. Το μεγαλύτερο δώρο που μπορούμε να προσφέρουμε στα παιδιά μας δεν είναι ο στολισμός ούτε η ποσότητα δώρων, αλλά ο χρόνος μας, η παρουσία μας και η διάθεσή μας να είμαστε μαζί με ουσία.
Με ενσυναίσθηση και απλή, καθαρή επικοινωνία μπορούμε να αποσυμπιέσουμε τη δημιουργική ένταση των ημερών. Να αναγνωρίσουμε τα συναισθήματα των παιδιών, να τους δώσουμε χώρο να εκφραστούν και να τους μάθουμε ότι όλα τα συναισθήματα είναι έγκυρα – όχι όμως και όλες οι συμπεριφορές. Αυτή η στάση δεν αφορά μόνο την ψυχραιμία και την ηρεμία με την οποία αντιμετωπίζουμε τις γιορτές, αλλά και τη γενικότερη συναισθηματική παιδεία που θα τα συνοδεύει στη ζωή τους.
Μια πολύ σημαντική παράμετρος που δεν πρέπει να ξεχνάμε είναι η αυτοφροντίδα. Στις ήδη υπάρχουσες υποχρεώσεις και απαιτήσεις των ημερών, οι γιορτές μπορούν εύκολα να μας εξαντλήσουν. Τα επιπλέον τρεχάματα, οι αυξημένες ανάγκες της οικογένειας, η συσσωρευμένη κούραση. Αν δεν φροντίσουμε το σώμα και την ψυχή μας, δύσκολα μπορούμε να φροντίσουμε πραγματικά τους άλλους. Μικρά διαλείμματα, μια σύντομη βόλτα, λίγος παραπάνω ύπνος ή μια στιγμή ηρεμίας δεν είναι πολυτέλεια αλλά η προϋπόθεση για να ανταποκριθούμε με ψυχραιμία, τρυφερότητα και καλοσύνη.
Οι γιορτές δεν απαιτούν από εμάς να είμαστε τέλειοι. αλλά παρόντες. Και αυτό, τελικά, είναι το πιο όμορφο δώρο που μπορούμε να προσφέρουμε και να λάβουμε. Οποιες κι αν είναι οι φετινές μας στιγμές, ας είμαστε λίγο πιο ευγενικοί με τον εαυτό μας και λίγο πιο επιεικείς με τις προσδοκίες που εμείς οι ίδιοι «φορτώνουμε» στον Δεκέμβριο. Μπορούμε να συνδεθούμε χωρίς να αποσυνδεθούμε τελείως από τον ρυθμό μας, να ξεκουραστούμε με τον τρόπο που πραγματικά μάς ανακουφίζει και να περάσουμε χρόνο με την οικογένειά μας όπως ταιριάζει στη δική μας πραγματικότητα. Γιατί οι γιορτές δεν γίνονται όμορφες από το «τέλειο σκηνικό», αλλά από την αληθινή παρουσία μας μέσα σε αυτές.
