Πού βρίσκονται οι… οδηγίες χρήσης για τη γονεϊκότητα; Πώς θέλουμε να μας θυμάται το παιδί μας; Πώς γίνεται να αγαπώ το παιδί μου χωρίς όρια, αλλά να θέτω και όρια, με αγάπη; Γονιός γεννιέσαι ή γίνεσαι;
Οι Μαμάδες με Ρούμι σε μια πολύ τρυφερή συζήτηση με την κ. Τερέζα Μπάουμ, δασκάλα, διευθύντρια και ιδρυτικό μέλος του Neue Schule Athen, μιλάνε για όλα αυτά τα ερωτήματα και αναζητούν απαντήσεις!
Ακούστε εδώ το επεισόδιο:
Γεννιόμαστε με την ικανότητα να αγαπάμε, αλλά γονείς γινόμαστε μέσα από τη σχέση, μέσα από τα λάθη, την αμφιβολία, εκείνες τις στιγμές που δοκιμαζόμαστε και εκείνες που καταλαβαίνουμε λίγο καλύτερα το παιδί μας και τον εαυτό μας.
Η γονεϊκότητα είναι μια συνεχής άσκηση ισορροπίας: ανάμεσα στην ασφάλεια και στην ελευθερία, στο να φροντίζεις τις «ρίζες» με στόχο το παιδί να ανοίξει φτερά, ανάμεσα στην αγάπη χωρίς όρια και στα όρια που χρειάζεται η αγάπη για να αντέξει.
Το νέο επεισόδιο του Μαμάδες με Ρούμι στάθηκε σε αυτό το σημείο: στο πώς μπορούμε να καθοδηγούμε χωρίς να ελέγχουμε, να θέτουμε όρια χωρίς να πληγώνουμε, να είμαστε παρόντες χωρίς να δημιουργούμε βάρος.
Η ρουτίνα ως ασφάλεια
Πολλοί θεωρούν πως η ρουτίνα συνδέεται με περιορισμό. Κι όμως, τα παιδιά αγαπούν τη σταθερότητα. Η ρουτίνα τούς προσφέρει ασφάλεια, προβλεψιμότητα, αίσθηση ελέγχου.
Είναι το πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορούν να πειραματιστούν με ασφάλεια, να μάθουν και να εξελιχθούν. Μια γλυκιά καληνύχτα, ένας σταθερός περίπατος το πρωινό της Κυριακής, μια ιστορία κάθε βράδυ πριν από τον ύπνο, ουσιαστική παρουσία στο οικογενειακό τραπέζι. Μικρές επαναλήψεις που οδηγούν σε ωραίες αναμνήσεις και χτίζουν τη συναισθηματική αποθήκη των παιδιών, το «λιμάνι» όπου επιστρέφουν μεγαλώνοντας.
Τα όρια ως μορφή αγάπης
Τα όρια δεν είναι τιμωρία. Είναι τρόπος να δείξουμε στα παιδιά πώς να σέβονται τον εαυτό τους και τους άλλους.
Στις μικρές ηλικίες τα όρια μπορεί να συνδέονται με έννοιες τύπου «δεν χτυπάμε» ή «δεν παίρνουμε τα παιχνίδια του άλλου». Καθώς μεγαλώνει όμως το παιδί, τα όρια αποκτούν βάθος: αφορούν τον προσωπικό χώρο, τα συναισθήματα, τις σχέσεις. Τα παιδιά μαθαίνουν να εκφράζουν τι τα ενοχλεί, να λένε «όχι», να αναγνωρίζουν τι θέλουν και τι όχι.
Για να το κάνουν αυτό, χρειάζονται ενσυναίσθηση. Τη δυνατότητα να νιώθουν πώς αισθάνεται και ο άλλος!
Οι ειδικοί συμφωνούν ότι το πιο υγιές στυλ γονεϊκότητας είναι ο γονιός ως coach: Οδηγεί με στόχους και όρια, ενθαρρύνει με επιβράβευση, επιβεβαιώνει με παρουσία, εκπαιδεύει με συνέπεια.
Το βάρος και η ομορφιά της γονεϊκότητας
Σύμφωνα με έρευνες των τελευταίων ετών, η γονεϊκότητα θεωρείται πιο απαιτητική από ποτέ. Σε έρευνα του Business Performance Innovation Network (2018), το 88% των γονιών δήλωσαν ότι το να μεγαλώνεις παιδιά σήμερα είναι δυσκολότερο απ’ ό,τι ήταν όταν οι ίδιοι ήταν παιδιά. Κύριοι λόγοι: ο αυξημένος φόρτος εργασίας και για τους δύο γονείς, τα κοινωνικά δίκτυα, η υπερδραστηριότητα των παιδιών, τα ζητήματα ασφάλειας και σχολικού εκφοβισμού. Περισσότεροι από τους μισούς ανέφεραν ότι έχουν βιώσει γονεϊκή εξουθένωση, με τις μητέρες να δηλώνουν πως νιώθουν λιγότερη υποστήριξη σε σχέση με τους πατέρες. Το να είσαι γονιός, λένε όσοι το ζουν, είναι ίσως το πιο δύσκολο αλλά και το πιο ανταποδοτικό πράγμα στη ζωή. Είναι ένας ρόλος που απαιτεί συνεχή προσαρμογή: από τη φροντίδα του μωρού στην αποδοχή ότι το παιδί ή ο έφηβος πρέπει να ζήσει και τις συνέπειες των επιλογών του.
Αυτό το κομμάτι, να αφήσεις δηλαδή το παιδί σου να μάθει μέσα από την αποτυχία, την απογοήτευση, τον πόνο είναι και το πιο δύσκολο για κάθε γονιό.
Δεν υπάρχει ένας σωστός τρόπος!
Η γονεϊκότητα δεν έχει οδηγίες χρήσης. Κάθε παιδί, κάθε οικογένεια, κάθε συνθήκη είναι διαφορετική. Το πιο σημαντικό είναι να βρίσκεις τι λειτουργεί για εσένα και για τη δική σου οικογένεια, χωρίς συγκρίσεις και ενοχές. Να μαθαίνεις από τους άλλους, αλλά να θυμάσαι ότι κάθε πορεία είναι μοναδική.
Προτάσεις για βιβλία
- Είναι δύσκολο να είσαι γονιός;
Πρακτικές συμβουλές και απαντήσεις σε καθημερινές απορίες και ανησυχίες. Τερέζα Μπάουμ, Εκδόσεις Μεταίχμιο - Πώς να μιλάτε όταν τα παιδιά… δεν ακούν!
Julie King, Joanna Faber, Εκδόσεις Πατάκη - Τα παιδιά δεν θέλουν ψυχολόγο. Γονείς θέλουν!
Εμπιστευτική επιστολή σε γονείς που σκέφτονται
Νίκος Σιδέρης, Εκδόσεις Μεταίχμιο - Το βιβλίο που θα ήθελες να είχαν διαβάσει οι γονείς σου
Philippa Perry, Εκδόσεις Διόπτρα - Μείνετε κοντά στα παιδιά σας. Γιατί οι γονείς επιβάλλεται να είναι πιο σημαντικοί από τους συνομηλίκους, Dr. Gabor Maté, Gordon Neufeld, Εκδόσεις Key Books
Προτάσεις για ταινίες:
- The Kid (1921)
- Boyhood (2014)
- Tully (2018)
- Hunt for the Wilderpeople (2016)
- Captain Fantastic (2016)
- CODA (2021)
Η γονεϊκότητα δεν ήταν ποτέ εύκολη, και σήμερα, περισσότερο από ποτέ, μοιάζει να συνοδεύεται από αμέτρητες απαιτήσεις και προσδοκίες. Μέσα στον θόρυβο των «πρέπει», όμως, αξίζει να θυμόμαστε πως το σημαντικό δεν είναι να τα προλαβαίνουμε όλα, αλλά να προλαβαίνουμε τις στιγμές.
Η ρουτίνα, η σταθερότητα και η επικοινωνία δεν είναι περιορισμοί· είναι το ασφαλές πλαίσιο μέσα στο οποίο μεγαλώνει η αγάπη. Και όσο κι αν αλλάζουν οι εποχές, ένα πράγμα παραμένει αληθινό:
Τα παιδιά δεν ζητούν τελειότητα αλλά ουσιαστική παρουσία.
