Γιατί ένα μάθημα που θα μπορούσε να είναι πολύ «κουλ», στο σχολείο μοιάζει συχνά… βαρετό; Γιατί αποστηθίζουμε λίμνες, ποτάμια και πρωτεύουσες, ενώ υπάρχουν χιλιάδες απίθανα πράγματα στον πλανήτη που περιμένουν να τα ανακαλύψουμε;
Πώς μπορεί η γεωγραφία να… τρυπώσει στα μαθηματικά, να εμπνεύσει την ιστορία και να μας βοηθήσει να καταλάβουμε καλύτερα τον εαυτό μας και τον κόσμο; Οι Μαμάδες με Ρούμι, που έχουν δηλώσει ότι δεν τα πηγαίνουν και πολύ καλά με τη γεωγραφία, αφιερώνουν αυτό το επεισόδιο στη Σμαράγδα Αλεξανδρή από το Η γεωγραφία είναι πολύ κουλ και στα όσα υπέροχα λέει όχι μόνο για τη γεωγραφία, αλλά και για τον τρόπο που βλέπουμε τη γνώση, τη θέση μας στον κόσμο και τη σημασία της περιέργειας και της ανακάλυψης.
Ακούστε εδώ το επεισόδιο
Γιατί η γεωγραφία είναι σημαντική
Η γεωγραφία είναι ένα από εκείνα τα μαθήματα που έχουν όλα τα εφόδια να είναι συναρπαστικά. Κι όμως, συχνά μοιάζει απλώς με λίστες προς αποστήθιση. Αν τη δούμε αλλιώς όμως, αν σταθούμε πίσω από τους αριθμούς, τα ύψη και τις πρωτεύουσες, θα ανακαλύψουμε ότι η γεωγραφία είναι ένας τρόπος να κατανοήσουμε τον κόσμο, τους άλλους και τον εαυτό μας. Δεν είναι ένα μάθημα που ζει μέσα στις σελίδες ενός βιβλίου. Είναι παντού γύρω μας. Στον καιρό που αλλάζει, στις διαδρομές που ακολουθούμε, στις γεύσεις που δοκιμάζουμε, στα τοπία που μας περιβάλλουν. Μέσα από αυτήν, τα παιδιά χτίζουν αίσθηση προσανατολισμού αλλά αναπτύσσουν ενσυναίσθηση και κατανόηση για τους ανθρώπους και το περιβάλλον. Μαθαίνουν ότι κάθε τόπος κρύβει μια ιστορία και πως η θέση μας στον κόσμο δεν είναι μόνο γεωγραφική, αλλά και ανθρώπινη.
Η γεωγραφία παντού
Η γεωγραφία εμπλέκεται σε όλα τα μαθήματα. Από τα μαθηματικά, όπου μιλάμε για αποστάσεις και αναλογίες, μέχρι την ιστορία, που αποκτά άλλο βάθος όταν κατανοούμε το πού και το γιατί των γεγονότων. Ακόμα και στη λογοτεχνία, όπου κάθε ιστορία αποκτά νόημα όταν τη βλέπουμε στον χώρο της: πού ζουν οι ήρωες, ποιο είναι το περιβάλλον τους, πώς ήταν ο τόπος την εποχή που εξελίσσεται η πλοκή, ποιες είναι οι καιρικές συνθήκες και αν αυτές επηρρεάζουν τον τρόπο ζωής. Κι έτσι οι χάρτες γίνονται εργαλεία φαντασίας κι όχι απλό χαρτί, αλλά καθρέφτες του πλανήτη μας.
Η γεωγραφία στο σπίτι
Μπορούμε να καλλιεργήσουμε τη γεωγραφική σκέψη πολύ πριν φτάσουμε στο σχολείο ή και πολύ μετά.
- Φτιάχνουμε τον δικό μας οικογενειακό χάρτη, με μέρη που έχουμε επισκεφθεί ή ονειρευόμαστε να γνωρίσουμε. Καρφιτσώνουμε πάνω του φωτογραφίες, αναμνήσεις ή γεγονότα από την Ιστορία και τα ενώνουμε με κλωστές.
- Μαθαίνουμε για εξερευνητές και ακολουθούμε τις διαδρομές τους στον χάρτη, συζητώντας τις αποστάσεις και τα εμπόδια που συνάντησαν.
- Ακούμε μουσικές από διάφορα μέρη του κόσμου, μαθαίνουμε πώς λένε «καλημέρα» σε άλλες γλώσσες ή δοκιμάζουμε φαγητά που κουβαλούν μια ιστορία, ανακαλύπτοντας ομοιότητες και διαφορές με ανθρώπους που ζουν σε άλλα μέρη της Γης.
Η γεωγραφία ως τρόπος ζωής
Η γεωγραφία ζει στην καθημερινότητά μας. Στο πρωινό φως που αλλάζει ανά εποχή, στο φαγητό που έρχεται από άλλη ήπειρο, στο τραγούδι που μιλά για έναν τόπο μακρινό. Οταν τα παιδιά μάθουν να παρατηρούν, να ρωτούν και να χαρτογραφούν τον κόσμο γύρω τους, τότε η μάθηση παύει να είναι υποχρέωση και γίνεται περιπέτεια. Γιατί μέσα από τη γεωγραφία βλέπεις τον κόσμο με ανοιχτά μάτια και ανοιχτή καρδιά.
Διαβάστε σχετικά και στο επεισόδιο με θέμα ταξίδι με τα παιδιά
Βιβλία που συνδέονται με τη γεωγραφία
- Θησαυροί και Τοπία της Ελλάδας, σειρά Η γεωγραφία είναι πολύ κουλ!, εκδόσεις Διόπτρα
- Πλασματάκια και Θηρία, σειρά Η γεωγραφία είναι πολύ κουλ!, εκδόσεις Διόπτρα
- Ο μικρός φαραώ και το μυστικό τραγούδι του Νείλου, Β. Ηλιόπουλος, σειρά Κατάσκοποι της Γεωγραφίας, εκδόσεις Διόπτρα
- Ψάξε & Βρες, Ταξίδι στον κόσμο, εκδόσεις Μίνωας
- Στους λαβύρινθους του κόσμου, εκδ. Πατάκη
- Ανακαλύπτω τις πόλεις του κόσμου, εκδ. Ψυχογιός
- Ταξίδι στο κέντρο της γης, Ή ένας πλανήτης γεμάτος μυστικά, Α. Παπαθεοδούλου, εικ. Ι. Σαμαρτζή, εκδ. Παπαδόπουλος
- Φανταστική βόλτα στη ΦΛΩΡΕΝΤΙΑ, Μ. Ηλιοπούλου, εικ. Φ. Φωτιάδης
- Η Ελλη και ο Ερμής ταξιδεύουν στην Ελλάδα, Σ. Αλεξίου, εικ. Αλ. Λουγιάκη
- Ο πρώτος μου εικονογραφημένος άτλας, Catherine Bruzzone, εκδ. Μεταίχμιο.
Ταινίες που συνδέονται με τη γεωγραφία
- Ο πλανήτης μας
- Drain the Great Lakes
- Οι περιπέτειες του Τεντέν: Το μυστικό του μονόκερου
- Μικροί Αϊνστάιν (δεν είναι ταινία, αλλά σειρά, που βασίζεται σε 4 ήρωες που αναλαμβάνουν κάθε φορά μια αποστολή και ταξιδεύουν σε μουσικές του κόσμου και σε έργα τέχνης)
- The Reluctant Traveler with Eugene Levy
Η γεωγραφία είναι μια ανοιχτή πρόσκληση για εξερεύνηση. Δεν είναι απλώς ένα σύνολο πληροφοριών για να αποστηθίζουμε· είναι ένας τρόπος να ανακαλύπτουμε τον κόσμο και τον εαυτό μας, κάθε φορά από την αρχή. Κάθε χάρτης, κάθε εικόνα, κάθε ταξίδι (ακόμα και τα ταξίδια που κάνουμε με τη φαντασία) μας δείχνει πως υπάρχει πάντα κάτι καινούργιο να δούμε, να νιώσουμε, να μάθουμε.
Αρκεί μικροί και μεγάλοι να κρατήσουμε ζωντανή την περιέργεια, να ρωτάμε, να παρατηρούμε και να αναζητούμε τη γνώση κυρίως για τη χαρά της ανακάλυψης.
