Οι Μαμάδες με Ρούμι είδαν –όπως και πολλοί άλλοι– τη σειρά Adolescence στο Netflix. Τι σημαίνει όμως αυτή η σειρά για τους γονείς; Είναι ένας οδηγός για το τι να μην κάνουμε ή μια υπενθύμιση για όλα όσα χρειάζεται να θυμόμαστε; Υπάρχει «λυσάρι εφηβείας»; Και, αν ναι, αρκεί απλώς να το ακολουθήσουμε κατά γράμμα για να λυθούν ως διά μαγείας όλα τα προβλήματα – τα δικά μας και των έφηβων παιδιών μας;
Μαζί με την ψυχολόγο Ζηνοβία Βασιλειάδη, συναντάμε για άλλη μια φορά αυτή την τόσο ιδιαίτερη, απρόβλεπτη και γεμάτη μεταβάσεις περίοδο που λέγεται εφηβεία. Χωρίς spoilers, αναζητάμε πού συναντιούνται οι ιστορίες της οθόνης, της καθημερινότητας και –κυρίως– του συναισθήματος.
Ακούστε εδώ το επεισόδιο:
Η προετοιμασία ξεκινάει από νωρίς.
Η εφηβεία δεν εμφανίζεται ξαφνικά, σαν να γυρίσαμε σελίδα στο ημερολόγιο και ως διά μαγείας ένα άλλο παιδί εμφανίστηκε στο σπίτι! Η εφηβεία είναι η συνέχιση μιας διαδρομής και, όσο περισσότερο έχουμε επενδύσει στη σχέση με το παιδί μας, όσο έχουμε συνδεθεί σε πρότερα χρόνια, τόσο πιο έτοιμοι θα είμαστε όλοι γι’ αυτή τη μετάβαση.
Κάποιοι έφηβοι περνούν ομαλά σε αυτή τη φάση. Για άλλους η μετάβαση είναι πιο δύσκολη και οι συγκρούσεις είναι αναμενόμενες. Μπορεί να μας ξαφνιάζουν, αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να μας τρομοκρατούν.
Πώς μπορούμε να προετοιμαστούμε για την εφηβεία;
Η προετοιμασία ξεκινά μέσα από μικρές, καθημερινές πρακτικές και σταθερές σχέσεις.
Εδώ κάποιες σημαντικές βάσεις:
- Να προσφέρουμε σταθερότητα και συναισθηματική ασφάλεια στο σπίτι. Να είναι το φυσικό αλλά και το συναισθηματικό του καταφύγιο.
- Να χτίζουμε σχέση βασισμένη στην ειλικρίνεια, την εμπιστοσύνη και στον σεβασμό. Και αυτό να το δείχνουμε πρώτα εμείς, με τον τρόπο που μιλάμε και στεκόμαστε δίπλα στο παιδί.
- Να καλλιεργούμε μια κουλτούρα ανοιχτής επικοινωνίας. Οχι μόνο όταν υπάρχει πρόβλημα, αλλά ως κομμάτι της καθημερινότητας – γύρω από το τραπέζι, στη διαδρομή με το αυτοκίνητο…
- Να ενθαρρύνουμε την ανεξαρτησία, από μικρές ηλικίες. Με μικρές
πρωτοβουλίες, ευθύνες και επιλογές που ταιριάζουν στην ηλικία του
παιδιού. - Να υπενθυμίζουμε έμπρακτα ότι είμαστε διαθέσιμοι και αξιόπιστοι. Οτι μπορούν να μας εμπιστευτούν χωρίς φόβο ή ντροπή.
- Να καλλιεργούμε την υπευθυνότητα στα απλά και καθημερινά. Από τη φροντίδα των προσωπικών τους πραγμάτων μέχρι τη συμμετοχή στις δουλειές του σπιτιού.
- Να μαθαίνουμε μαζί την αξία των ορίων.
Ολα αυτά δεν συμβαίνουν από τη μια μέρα στην άλλη. Είναι διαδικασίες που απαιτούν χρόνο, υπομονή και συνέπεια. Αλλά όσο πιο συστηματικά και με αγάπη τα δουλεύουμε στην καθημερινότητά μας, τόσο πιο έτοιμοι είμαστε – και εμείς και τα παιδιά μας.
Διαβάστε το άρθρο που συνοδεύει το επεισόδιο του Μαμάδες με Ρούμι με
τίτλο Εφηβεία, Οδηγός επιβίωσης για γονείς
Μικρές καθημερινές στιγμές σύνδεσης
Η σύνδεση με έναν έφηβο δεν χτίζεται μόνο μέσα από μεγάλες κουβέντες ή κρίσιμες στιγμές. Αντίθετα, συχνά γεννιέται μέσα από απλά καθημερινά πράγματα: σε έναν περίπατο, στη διαδρομή με το αυτοκίνητο, σε μια ήσυχη βόλτα ή όταν καθόμαστε σε κοινό χώρο χωρίς απαραίτητα να μιλάμε.
Οσο το έφηβο παιδί μας κι αν δείχνει ότι δεν έχει ανάγκη την παρουσία μας – την χρειάζεται. Και όσο πιο αθόρυβα την προσφέρουμε, τόσο πιο ουσιαστική γίνεται.
Ιδέες για μικρές… συνδέσεις:
- Να παίξουμε μαζί ένα επιτραπέζιο.
- Να δούμε μια ταινία που επιλέγει το έφηβο παιδί μας.
- Να τους προτείνουμε να βγούμε για καφέ ή για φαγητό.
- Να μοιραστούμε κάποιο δικό μας νέο, κάτι που είδαμε, ακούσαμε, χωρίς κάθε φορά να έχουμε στόχο να περάσουμε ένα «μήνυμα».
- Να καθίσουμε δίπλα τους χωρίς απαίτηση για κουβέντα – να είμαστε απλά παρόντες. Αρκεί να τους δείχνουμε πως είμαστε διαθέσιμοι. Και πως η σχέση μας, όσο κι αν αλλάζει, παραμένει σταθερή.
Η εφηβεία σε βιβλία
Με αφορμή τη σειρά Adolescence, οι Εκδόσεις Πατάκη συγκέντρωσαν μια λίστα με βιβλία που απευθύνονται σε εφήβους και αγγίζουν θεματικές που σχετίζονται άμεσα με αυτή τη μοναδική, αλλά και απαιτητική ηλικία.
Δείτε τη λίστα εδώ.
Και μερικές ακόμα επιλογές που αξίζει να έχουμε υπόψη:
- Αόρατος, Ε. Μορένο, εκδ. Ψυχογιός
- Να με αντέχεις, Α. Μητσιάλη, εκδ. Παπαδόπουλος
- Ολα τα μέρη που έκλαψα μπροστά σε άλλους, Χ. Μπερν, εκδ. Μεταίχμιο
Η εφηβεία σε ταινίες
Διαβάστε στην «Καθημερινή» το άρθρο
«Η υποκουλτούρα της «ανδρόσφαιρας» και το Adolescence»
Κάποιες φορές δεν είναι εύκολο για έναν έφηβο να μιλήσει για ό,τι τον απασχολεί. Κι εμείς, ως γονείς, μπορεί να μη βρίσκουμε τις σωστές λέξεις. Ισως αυτό που χρειάζεται είναι να πούμε: «Είμαι εδώ. Οποτε θελήσεις να μιλήσουμε, θα είμαι έτοιμος/η να σε ακούσω».
Δεν χρειάζεται να πιέσουμε μια συζήτηση, αν το παιδί μας δεν είναι έτοιμο να μοιραστεί όσα νιώθει.
Το να είμαστε διαθέσιμοι με ηρεμία, σταθερότητα και κυρίως υπομονή είναι από μόνα τους δείγματα αγάπης.
Και το πιο σημαντικό: η επικοινωνία δεν αφορά μόνο τα δύσκολα. Εχει αξία να μοιραζόμαστε τις χαρούμενες στιγμές της ημέρας, τα αστεία περιστατικά, κάτι που πήγε καλά. Να γελάμε μαζί. Να περνάμε χρόνο χωρίς σκοπό, παρά μόνο για να είμαστε κοντά.
Οι κοινές χαρές, το μοίρασμα, η τρυφερότητα –με τον τρόπο που ταιριάζει σε κάθε παιδί– είναι οι στιγμές που δυναμώνουν τη σχέση. Και δίνουν στη σχέση γονιού – εφήβου χώρο να αναπνεύσει και να εξελιχθεί.
