Πού κρύβεται το παιδί μέσα μας;
Θυμόμαστε πόσων χρόνων είναι πραγματικά το παιδί μας; Μήπως μια… ξενάγηση στη Χώρα του Ποτέ βοηθήσει να το βρούμε;
Οι Μαμάδες με ρούμι αφιερώνουν αυτό το επεισόδιο στην αναζήτηση της παιδικότητας, με καλεσμένη τη Σοφία Πάσχου των Patari Project. Τις σκέψεις, την κουβέντα και το θέμα οργανώνει, επιστημονικά αλλά –όπως πάντα– τρυφερά, η ψυχολόγος Γεωργία Κανελλοπούλου.
Ακούστε εδώ το επεισόδιο
Πού Βρίσκεται η Παιδικότητa;
Οι ρυθμοί της καθημερινότητας γίνονται ολοένα και πιο απαιτητικοί. Eπιταχύνονται διαρκώς και μαζί τους φαίνεται να χάνεται και μεγάλη δόση της ανεμελιάς που κρύβει η παιδικότητα μικρών και μεγάλων. Ο ελεύθερος χρόνος οργανώνεται σε αυστηρά προγράμματα, οι δραστηριότητες γεμίζουν κάθε στιγμή της ημέρας και η ξεγνοιασιά δίνει τη θέση της στην προετοιμασία του αύριο. Πολλοί γονείς αναρωτιούνται πώς μπορούν να ενισχύσουν τη φαντασία και το παιχνίδι των παιδιών τους, όταν ακόμη και τα Σαββατοκύριακα είναι γεμάτα από προγραμματισμένες υποχρεώσεις.
Η προσπάθεια να προετοιμάσουμε τα παιδιά για το μέλλον συχνά στερεί και από τα ίδια την παιδικότητά τους. Εκτίθενται σε εμπειρίες και πληροφορίες που δεν αντιστοιχούν στην ηλικία τους, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει την ψυχική και συναισθηματική τους ανάπτυξη. Βιντεοπαιχνίδια σχεδιασμένα για εφήβους γίνονται καθημερινή ενασχόληση μικρότερων παιδιών, ενώ η συχνή έκθεσή τους σε δελτία ειδήσεων και συζητήσεις με έντονο ή ανησυχητικό περιεχόμενο συχνά συνοδεύεται από αυξημένα επίπεδα άγχους, έντασης και επιθετικότητας.
Επανασύνδεση!
Για να μη χάσουν τα παιδιά την παιδικότητά τους είναι απαραίτητο να την ανακαλύψουν πρώτα οι ενήλικες στη δική τους ζωή. Η καθημερινότητα συχνά απομακρύνει τους μεγάλους από τη δημιουργικότητα, τον αυθορμητισμό και την ανεμελιά που χαρακτηρίζουν την παιδική ηλικία. Η μείωση της πίεσης και των προσδοκιών που έχουμε από τον εαυτό μας και τα παιδιά μας είναι ένα βασικό βήμα. Οι γονείς αποτελούν τα πρώτα και πιο σημαντικά πρότυπα για τα παιδιά.
Αναζητάμε την παιδικότητα σε απλές, καθημερινές συνήθειες
- Περνάμε ποιοτικό χρόνο με τα παιδιά μας, χωρίς οθόνες
(ζωγραφική, ανάγνωση βιβλίων και βόλτες στη φύση) ενισχύοντας τον
δεσμό γονέα – παιδιού και αναζωογονώντας τη δημιουργικότητα. - Παρατηρούμε τα παιδιά και μαθαίνουμε από αυτά. Είναι από τη
φύση τους παρόντα στη στιγμή, ζουν με περιέργεια και χαίρονται το τώρα. - Δίνουμε χώρο στη φαντασία. Ονειροπολούμε, αφήνουμε το μυαλό μας ελεύθερο.
- Αποδεχόμαστε τη βαρεμάρα ως κινητήρια δύναμη.
- Επιστρέφουμε σε αγαπημένες μας παιδικές δραστηριότητες. Η ενασχόληση με χόμπι, η συναρμολόγηση lego ή παζλ, τα επιτραπέζια χαρίζουν αίσθηση χαράς και ανεμελιάς.
- Περνάμε περισσότερο χρόνο στη φύση.
- Δημιουργούμε, εκφραζόμαστε και παίζουμε. Οταν επιτρέπουμε στον εαυτό μας να παίξει μαζί με τα παιδιά, δημιουργούμε ένα περιβάλλον όπου η παιδικότητα εκφράζεται ελεύθερα.
- Κάνουμε διάλειμμα από την τεχνολογία. Η αποσύνδεση από τις
οθόνες μάς επιτρέπει να είμαστε πιο παρόντες και να απολαμβάνουμε το εδώ και τώρα. - Ακούμε μουσική, χορεύουμε. Ο χορός και το τραγούδι μάς γεμίζουν ζωντάνια και ανανεώνουν τη διάθεσή μας.
Η «Χώρα του Ποτέ» ως έμπνευση
Η τέχνη μπορεί να αποτελέσει ένα ισχυρό μέσο για την αναζήτηση και την επανασύνδεση με την παιδικότητα. Η παράσταση ΠΗΤΕΡ ΠΑΝτα παιδί από τους Patari Project, σε σκηνοθεσία της Σοφίας Πάσχου, είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα που αποδεικνύει ότι η παιδικότητα δεν είναι αποκλειστικό προνόμιο των παιδιών, αλλά και των ενηλίκων.
Στο επεισόδιο του podcast Καλά Νέα είχαμε αναφερθεί και στην παράσταση Ο
Νιλς Χόλγκερσον, η Λικίκα και τα τέσσερα Πι, που παρουσιάζεται στο Μικρό
Εθνικό. Διαβάστε περισσότερα για την παράσταση και ακούστε το επεισόδιο εδώ.
Θεατρικές παραστάσεις που ενσωματώνουν το παραμύθι, το παιχνίδι και τη φαντασία λειτουργούν ως υπενθύμιση ότι όλοι κρύβουμε μέσα μας ένα παιδί – αρκεί να του δώσουμε χώρο και χρόνο να εκφραστεί.
Η επανασύνδεση με την παιδικότητα δεν απαιτεί μεγάλες αλλαγές, αλλά μικρές, συνειδητές επιλογές που επιτρέπουν στη χαρά, τη δημιουργικότητα και την ανεμελιά να ξαναβρούν τη θέση τους στη ζωή μας. Και ίσως, την επόμενη φορά που θα τσακωθούμε για το ποιος έκανε ζαβολιά στη Μονόπολη, να θυμηθούμε ότι το παιχνίδι είναι τελικά αυτό που έχει τη μεγαλύτερη σημασία.
Η παιδικότητα σε ταινίες:
- Peter Pan – Η διαχρονική ιστορία του αγοριού που δεν μεγαλώνει ποτέ.
- Inside Out – Μια συγκινητική ματιά στα συναισθήματα και στην παιδική ηλικία.
- Toy Story – Η μαγεία των παιχνιδιών και η νοσταλγία της παιδικότητας.
- Finding Neverland – Η ιστορία του δημιουργού του Πίτερ Παν.
- Λέμονι Σνίκετ: Μια σειρά από ατυχή γεγονότα
Η παιδικότητα σε Βιβλία:
- Πίτερ Παν – J.M. Barrie, εκδ. Ψυχογιός
- Ο Μικρός Πρίγκιπας – Antoine de Saint-Exupéry, εκδ. Μεταίχμιο
- Η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων – Lewis Carroll, εκδ. Παπαδόπουλος
- Ματίλντα – Roald Dahl, εκδ. Ψυχογιός
- Το Αγόρι, ο Τυφλοπόντικας, η Αλεπού και το Αλογο – Charlie Mackesy, εκδ. Παπαδόπουλος
- Ιστορίες στο Τάκα-τάκα, Μ. Φριό, μτφρ. Ξ. Καλογεροπούλου, εκδ. Πατάκη
- Η Μόμο, Μ. Εντε, εκδ. Ψυχογιός
- Το μυστικό των γονιών, N. Mathieu, εικ. P. Gomont, εκδ. Στερέωμα
