Η εκτίναξη των ληξιπρόθεσμων οφειλών στο διάστημα Ιανουαρίου – Οκτωβρίου προβληματίζει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, καθώς ένα σημαντικό τμήμα των νέων χρεών που έχουν δημιουργηθεί προέρχεται από φυσικά πρόσωπα τα οποία αδυνατούν να ανταποκριθούν στις φορολογικές υποχρεώσεις τους. Συνολικά στο 10μηνο του έτους τα χρέη των φορολογουμένων προς την εφορία έχουν φθάσει στα 7,8 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 7,2 δισ. ευρώ αφορούν τους φόρους.
Η πάγια ρύθμιση
Στο πλαίσιο αυτό, φορείς της αγοράς ζητούν από την κυβέρνηση την τροποποίηση της πάγιας ρύθμισης οφειλών με περισσότερες δόσεις προκειμένου να μπορέσουν τόσο οι επιχειρήσεις όσο και τα νοικοκυριά να αντεπεξέλθουν στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Παράλληλα ζητούν νέα έκτακτη ρύθμιση 100-120 δόσεων, κάτι το οποίο όμως δεν φαίνεται να γίνεται αποδεκτό από την κυβέρνηση.
Σύμφωνα με στελέχη του οικονομικού επιτελείου, τρεις είναι οι πηγές που έχουν οδηγήσει στη διόγκωση των οφειλών την τελευταία διετία. Συγκεκριμένα:
1. Η διεύρυνση της φορολογικής βάσης και οι στοχευμένοι έλεγχοι με εξελιγμένα τεχνολογικά μέσα έχουν φέρει στην επιφάνεια μεγάλες υποθέσεις φοροδιαφυγής. Τα πρόστιμα που επιβάλλονται πλέον στα κυκλώματα που εντοπίζονται τόσο από τη φορολογική διοίκηση όσο και από την Αρχή για το Ξέπλυμα Μαύρου Χρήματος είναι τεράστια και μπορεί να φθάσουν ακόμα και τα 100-200 εκατ. ευρώ. Ενα σημαντικό τμήμα, δηλαδή, των οφειλών είναι αποτέλεσμα των προστίμων που επιβάλλονται από τις Αρχές.
2. Η αδυναμία των φυσικών προσώπων, μισθωτών, συνταξιούχων και επαγγελματιών, να ανταποκριθούν στις φορολογικές υποχρεώσεις τους, αφήνοντας απλήρωτο ΦΠΑ, φόρο εισοδήματος και ΕΝΦΙΑ. Οι φορολογούμενοι, εξαιτίας της ακρίβειας, των υψηλών ποσών που καταβάλλουν για ενοίκια, αναγκάζονται να επιλέξουν τι θα πληρώσουν. Σε αυτές τις περιπτώσεις η εφορία έρχεται τελευταία μεταξύ των επιλογών και ως εκ τούτου εμφανίζονται με χρέη στην εφορία εκατοντάδες χιλιάδες φυσικά πρόσωπα.
Φορείς της αγοράς ζητούν τροποποιήσεις στην πάγια ρύθμιση οφειλών με περισσότερες δόσεις για διευκόλυνση των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών.
3. Παρά την ανάπτυξη της οικονομίας και την υψηλή κερδοφορία που εμφανίζουν οι επιχειρήσεις, πολλές από αυτές έχουν δημιουργήσει μεγάλα χρέη στην εφορία. Βέβαια, κάποια από τα ποσά που εμφανίζονται στο συνολικό χρέος ύψους 112,5 δισ. ευρώ αφορούν πτωχευμένες επιχειρήσεις, οι οποίες δεν πρόκειται ποτέ να αποπληρώσουν τις οφειλές τους στο Δημόσιο. Οπως προκύπτει από τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, τα χρέη των επιχειρήσεων σήμερα ξεπερνούν 69,37 δισ. ευρώ. Από το ποσό αυτό, ποσοστό 58% προέρχεται από τις Α.Ε., οι οποίες έχουν συσσωρεύσει ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο ύψους 40 δισ. ευρώ. Ακολουθούν οι ΕΠΕ με συνολικές οφειλές 13,38 δισ. ευρώ, ενώ οι υπόλοιπες νομικές μορφές καταγράφουν μικρότερα ποσά ληξιπρόθεσμων οφειλών.
Οφειλές από ΙΚΕ
Με βάση τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, «δυναμικά» στον χορό των ληξιπρόθεσμων οφειλών έχουν εισέλθει και οι ΙΚΕ, που εμφανίζουν τη μεγαλύτερη αύξηση οφειλών από έτος σε έτος. Συγκεκριμένα, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές τους αυξήθηκαν σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους κατά 1,7 δισ. ευρώ, με τις Α.Ε. να ακολουθούν, καταγράφοντας αύξηση στις οφειλές τους κατά 328,5 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον Ιούλιο του 2024.
Από τα 112,5 δισ. ευρώ, τα 27,3 δισ. θεωρούνται ανεπίδεκτα είσπραξης. Το πραγματικό χρέος ανέρχεται στα 85,1 δισ. ευρώ, από τα οποία 52,12 δισ. ευρώ πηγάζουν από φορολογικές οφειλές, με το μεγαλύτερο ποσοστό (48%) να προέρχεται από τον ΦΠΑ, καθώς τα χρέη αγγίζουν τα 25 δισ. ευρώ. Ακολουθεί ο φόρος εισοδήματος με απλήρωτους φόρους 22 δισ. ευρώ, ενώ οι οφειλές από τους φόρους στην περιουσία ανέρχονται σε περίπου 3 δισ. ευρώ.
Πρόστιμα 24,4 δισ. ευρώ
Το υπόλοιπο των πραγματικών ληξιπρόθεσμων οφειλών προέρχεται από άλλες κατηγορίες οφειλής, οι οποίες παρουσιάζουν χαμηλό ποσοστό είσπραξης. Σύμφωνα με στοιχεία της ΑΑΔΕ, σε αυτές περιλαμβάνονται τα πρόστιμα (φορολογικά και μη φορολογικά) τα οποία ανέρχονται στα 24,41 δισ. ευρώ και οι μη φορολογικές οφειλές (δάνεια, δικαστικά έξοδα, καταλογισμοί κτλ.) οι οποίες ανέρχονται σε 9 δισ. ευρώ.
Από τα στοιχεία της ΑΑΔΕ προκύπτει επίσης ότι σχεδόν το σύνολο των οφειλών (96,5%) πηγάζει από την κατηγορία άνω των 10.000 ευρώ. Ειδικότερα, στο εύρος οφειλής άνω του 1 εκατ. ευρώ συγκεντρώνεται το 76,3% του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου και μόλις το 0,25% των οφειλετών. Αντιθέτως, το 90,4% των οφειλετών συγκεντρώνεται στις οφειλές έως 10.000 ευρώ, με το συνολικό τους ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο να αγγίζει το 3,5% των συνολικών οφειλών.
