Περιθώρια για περαιτέρω παροχές, δαπάνες ή φορολογικές ελαφρύνσεις, καθώς και για αύξηση δημοσίων επενδύσεων 800-900 εκατ. ευρώ το εκλογικό 2027 και 300 εκατ. ευρώ το 2028 προβλέπει μέχρι στιγμής ο μεσοπρόθεσμος δημοσιονομικός σχεδιασμός της κυβέρνησης, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσαν χθες ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης και ο υφυπουργός Θάνος Πετραλιάς, στο πλαίσιο της παρουσίασης του προϋπολογισμού.
Τα μεγέθη μπορεί να αυξηθούν αν προκύψουν υπερέσοδα μόνιμου χαρακτήρα ή μειωμένες δαπάνες στον φετινό προϋπολογισμό, κάτι που θα διαπιστωθεί από τη Eurostat τον Απρίλιο. Μια τέτοια υπεραπόδοση το 2024, εξάλλου, εξασφάλισε τα πρόσθετα μέτρα του 2025 (επιστροφή ενοικίου, επίδομα χαμηλοσυνταξιούχων και αύξηση Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων) και τα μέτρα της ΔΕΘ για το 2026 (φοροελαφρύνσεις για τη μεσαία τάξη, νέους και οικογένειες με παιδιά).
Ο προϋπολογισμός του 2026 που κατατέθηκε χθες βασίζεται για άλλη μια φορά σε σημαντική αύξηση των επενδύσεων κατά 10,2%, ένα στοίχημα καθώς λήγει το Ταμείο Ανάκαμψης. Ετσι, προκύπτει και η πρόβλεψη για ρυθμό ανάπτυξης 2,4%, ο οποίος όμως προσγειώνεται το 2027, χωρίς τους πόρους του ΤΑΑ, στο 1,7%. Ο κ. Πιερρακάκης είπε ότι «βρισκόμαστε μπροστά στο ισχυρότερο επενδυτικό κύμα της τελευταίας δεκαετίας», καθώς εκτός από τις δημόσιες επενδύσεις «το ιδιωτικό επενδυτικό κύμα επιταχύνεται». Μίλησε για μια υπεραπόδοση της οικονομίας, που «είναι απόδειξη ότι το παραγωγικό μοντέλο της χώρας αλλάζει».
Οι δαπάνες, επίσης αυξάνονται σημαντικά. Οι καθαρές, εθνικά χρηματοδοτούμενες, πρωτογενείς δαπάνες που μετράει η Ε.Ε. αυξάνονται 5,7%. Συνολικά, οι δαπάνες γενικής κυβέρνησης φτάνουν σχεδόν στα 130 δισ. ευρώ, δηλαδή αντιστοιχούν περίπου στο 50% του ΑΕΠ. Μόνο η συνταξιοδοτική δαπάνη ανέρχεται σε 35,6 δισ. ευρώ, ενώ οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων είναι 24-25 δισ. ευρώ.
Συνολικά, σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε χθες το υπουργείο, την τελευταία επταετία από το 2019 έως το 2026, οι δαπάνες σε βασικούς τομείς πολιτικής αυξήθηκαν ως εξής:
• Στο υπουργείο Υγείας διπλασιάστηκαν, από 4,1 δισ. ευρώ σε 8,2 δισ. ευρώ (εκ των οποίων τα 800 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης).
• Στο υπουργείο Αμυνας επίσης διπλασιάστηκαν από 3,5 δισ. ευρώ σε 7 δισ. ευρώ.
• Η επιχορήγηση των νοσοκομείων, ΠΦΥ και ΕΚΑΠΥ επίσης διπλασιάστηκε, από 2,3 δισ. σε 4,6 δισ. ευρώ.
• Οι δαπάνες ΕΟΠΥΥ αυξήθηκαν κατά 36,3%, από 4,2 δισ. σε 5,7 δισ. ευρώ.
• Οι δαπάνες του υπουργείου Παιδείας αυξήθηκαν κατά 21,5%, από 5,6 δισ. σε 6,8 δισ. ευρώ.
• Στο υπουργείο Κλιματικής Κρίσης, από το 2022 που δημιουργήθηκε έως το 2026 οι δαπάνες υπερδιπλασιάστηκαν, από 560 εκατ. ευρώ σε 1,438 δισ. ευρώ.
Συνολικά, οι δαπάνες γενικής κυβέρνησης φτάνουν σχεδόν στα 130 δισ. ευρώ, δηλαδή αντιστοιχούν περίπου στο 50% του ΑΕΠ.
• Μεταξύ των Σωμάτων Ασφαλείας, οι δαπάνες της Πυροσβεστικής διπλασιάστηκαν από 401 εκατ. σε 840 εκατ. ευρώ, της ΕΛΑΣ αυξήθηκαν κατά 29,9% από 1,7 δισ. σε 2,2 δισ. ευρώ και του Λιμενικού κατά 36,7% από 251 εκατ. σε 343 εκατ. ευρώ.
• Η δαπάνη συντάξεων αυξήθηκε κατά 21,8%, από 29,281 δισ. ευρώ σε 35,660 δισ. ευρώ.
• Τα επιδόματα ΟΠΕΚΑ ήταν περίπου στάσιμα (+2,1%), από 3,187 δισ. ευρώ σε 3,253 δισ. ευρώ, ενώ τα επιδόματα ανεργίας –παρά τη μείωσή της– εκτινάχθηκαν κατά 68,5%, από 1,192 δισ. ευρώ σε 2,009 δισ. ευρώ.
Η αύξηση αυτή των επιδομάτων ανεργίας οφείλεται στα εποχικά επιδόματα, που αυξήθηκαν λόγω της αύξησης των εποχιακών επαγγελμάτων (τουρισμός). Ο κ. Πετραλιάς προανήγγειλε τροποποίηση του σχετικού καθεστώτος, κάτι που εκκρεμεί εδώ και καιρό.
Τα βασικά μεγέθη του προϋπολογισμού δεν άλλαξαν ουσιωδώς από το προσχέδιο:
• Το ΑΕΠ προβλέπεται να αυξηθεί κατά 2,2% το 2025 και κατά 2,4% το 2026, σημαντικά υψηλότερος ρυθμός από τον προβλεπόμενο αντίστοιχο 1,3% και 1,2% της Ευρωζώνης. Το 2026 το ονομαστικό ΑΕΠ θα είναι 260 δισ. ευρώ.
• Ο πληθωρισμός αναμένεται να υποχωρήσει στο 2,6% το 2025 (εναρμονισμένος δείκτης 3%) και 2,2% το 2026, υψηλότερος από το αντίστοιχο 2,1% και 1,9% της Ευρωζώνης.
• Οι επενδύσεις αναμένεται να αυξηθούν κατά 5,7% το 2025 και 10,2% το 2026, έναντι αύξησης 2,2% και 2,4% στην Ευρωζώνη, αντιστοίχως. Σε ονομαστικούς όρους οι επενδύσεις θα ανέλθουν το 2026 σε ποσοστό 17,7% του ΑΕΠ, έναντι 21% στην Ε.Ε., μειώνοντας το επενδυτικό κενό.
• Το πρωτογενές πλεόνασμα προβλέπεται να φτάσει φέτος το 3,7% του ΑΕΠ και το 2026 το 2,8% του ΑΕΠ.
• Το συνολικό αποτέλεσμα της γενικής κυβέρνησης θα είναι φέτος πλεόνασμα 0,6% του ΑΕΠ και το 2026 έλλειμμα 0,2% του ΑΕΠ.
• Το χρέος προβλέπεται να μειωθεί από 145,9% το 2025 σε 138,2% το 2026 και στο 119% του ΑΕΠ το 2029.
• Το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων προβλέπεται να φτάσει το 2026 σε ύψος-ρεκόρ 16,692 δισ. ευρώ από 14,6 δισ. ευρώ φέτος, καθώς το Ταμείο Ανάκαμψης θα λήξει. Η πρόβλεψη είναι για έργα 7,192 δισ. ευρώ από το ΤΑΑ, ένα στοί-χημα έναντι των 4,9 δισ. ευρώ του 2025.
