Το 62,3% των φορολογικών εσόδων του προϋπολογισμού προέρχεται από την έμμεση φορολογία, ενώ το υπόλοιπο ποσοστό καλύπτεται από τον φόρο εισοδήματος και άλλες επιβαρύνσεις. Η εικόνα αυτή αποτυπώνει με σαφήνεια τη σταθερή εξάρτηση του κράτους από τους έμμεσους φόρους. Αν και από το 67% που ήταν το 2019 η συμμετοχή τους σταδιακά υποχώρησε στο 60,1% το 2024, για να ανακάμψει και πάλι στο 62,3% το 2026.
Την ίδια στιγμή, οι πολίτες έρχονται καθημερινά αντιμέτωποι με την άνοδο των τιμών, ενώ το Δημόσιο εισπράττει όλο και περισσότερα έσοδα από τον ΦΠΑ και τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης. Η χώρα φαίνεται να στηρίζει πλέον σε μεγάλο βαθμό τα δημόσια έσοδα στην κατανάλωση, με αποτέλεσμα οι εισπράξεις από τους συγκεκριμένους φόρους να σκαρφαλώνουν σε νέα ύψη, επηρεάζοντας τόσο το 2025 όσο και το 2026. Πέρα όμως από την ακρίβεια, ρόλο στην άνοδο των έμμεσων φόρων παίζουν και οι αυξημένες τουριστικές ροές, η ενισχυμένη κατανάλωση συνεπεία και της αύξησης των μισθών, τα μέτρα κατά της φοροδιαφυγής και η ραγδαία εξάπλωση των ηλεκτρονικών συναλλαγών. Ολοι αυτοί οι παράγοντες, που πλέον αποτελούν μέρος της καθημερινότητας, αναμένεται να συνεχίσουν να ενισχύουν τα δημόσια έσοδα, ενώ το οικονομικό επιτελείο επενδύει συστηματικά στη μεγαλύτερη φορολογική συμμόρφωση.
Οπως έχει ήδη αναφερθεί, τα έσοδα από την έμμεση φορολογία και ιδιαίτερα από τον ΦΠΑ και τους ΕΦΚ παραμένουν η «ραχοκοκαλιά» του προϋπολογισμού της επόμενης χρονιάς. Κι αυτό κάθε άλλο παρά νέο φαινόμενο είναι, αντιθέτως, η εξάρτηση του κράτους από αυτούς τους φόρους έχει ενταθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια.
Συνολικά, τα έσοδα από φόρους αναμένεται να ανέλθουν το επόμενο έτος στα 73,645 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 2,498 δισ. ευρώ έναντι του 2025, κυρίως λόγω της προβλεπόμενης μεγέθυνσης της οικονομίας. Μετά τις επιστροφές φόρων το καθαρό ποσό των φόρων υπολογίζεται στα 65,605 δισ. ευρώ. Ειδικότερα:
1. Τα έσοδα από έμμεσους φόρους προβλέπεται να ανέλθουν στο ποσό των 40,872 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 1,658 εκατ. ευρώ ή 4,2% έναντι του 2025. Από αυτά:
– Τα έσοδα από τον ΦΠΑ αναμένεται να ανέλθουν στο ποσό των 29,229 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 1,603 δισ. ευρώ έναντι του 2025.
– Τα έσοδα από τους ΕΦΚ προβλέπονται στο ποσό των 7,460 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 53 εκατ. ευρώ έναντι της εκτίμησης του 2025.
2. Από τους φόρους και τους δασμούς επί εισαγωγών προβλέπονται έσοδα ύψους 432 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 27 εκατ. ευρώ έναντι του 2025.
3. Τα έσοδα από τους φόρους ακίνητης περιουσίας αναμένεται να ανέλθουν στο ποσό των 2,328 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 83 εκατ. ευρώ έναντι του 2025. Μέρος της μεταβολής προκύπτει από τη μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 50% για κύριες κατοικίες σε οικισμούς με πληθυσμό έως 1.500 κατοίκους (και την κατάργησή του το έτος 2027).
4. Τα έσοδα από τον φόρο εισοδήματος αναμένεται να ανέλθουν στο ποσό των 26,757 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 690 εκατ. ευρώ ή 2,6% έναντι του 2025. Ειδικότερα:
– Ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων προβλέπεται να διαμορφωθεί στο ποσό των 15,815 δισ. ευρώ, μειωμένος κατά 75 εκατ. ευρώ έναντι της εκτίμησης του 2025, γεγονός που αποδίδεται στην αναμόρφωση της κλίμακας φορολογίας εισοδήματος, με εκτιμώμενη απώλεια εσόδων ύψους 1,218 δισ. ευρώ και παρά την προβλεπόμενη αύξηση των αμοιβών εξαρτημένης εργασίας, των συντάξεων και της αναμενόμενης νέας αύξησης του κατώτατου μισθού.
– Ο φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων προβλέπεται να ανέλθει στο ποσό των 8,576 δισ. ευρώ, αυξημένος κατά 788 εκατ. ευρώ έναντι του 2025, λόγω των εκτιμώμενων αυξημένων αποτελεσμάτων των επιχειρήσεων κατά το τρέχον φορολογικό έτος, τα οποία θα δηλωθούν το έτος 2026.
5. Τα έσοδα από μεταβιβάσεις αναμένεται να ανέλθουν στο ποσό των 10,930 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 1,623 δισ. ευρώ έναντι του 2025.
Τα έσοδα του 2025
Τα έσοδα από φόρους αναμένεται να ανέλθουν στο ύψος των 71,146 δισ. ευρώ (προ επιστροφών), αυξημένα κατά 1,943 δισ. ευρώ ή 2,8% έναντι του αρχικού στόχου του προϋπολογισμού 2025. Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως: (α) στον περιορισμό της φοροδιαφυγής σε συνδυασμό με την αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, που επηρεάζει κυρίως τα έσοδα από τον ΦΠΑ (αύξηση κατά 952 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον προϋπολογισμό) και (β) στην αύξηση των αμοιβών, η οποία επηρεάζει κυρίως τα έσοδα από τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων (αύξηση κατά 645 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον προϋπολογισμό). Σημειώνεται ότι σε σχέση με τις προβλέψεις του προϋπολογισμού παρατηρείται σημαντική αύξηση των αμοιβών εξαρτημένης εργασίας, η οποία εκτιμάται σε 6,3% το 2025 έναντι 3,4% που ήταν η σχετική πρόβλεψη. Επιπλέον, η πραγματική ιδιωτική κατανάλωση αναμένεται να αυξηθεί το 2025 κατά 1,9% έναντι 1,6%, που ήταν η πρόβλεψη του προϋπολογισμού, ενώ οι τουριστικές εισπράξεις σημείωσαν σημαντική άνοδο κατά 12% το οκτάμηνο του 2025 έναντι του 2024, με αποτέλεσμα να επηρεάζονται θετικά τα φορολογικά έσοδα.
