Οι ψηφοφόροι σε ολόκληρο τον δυτικό κόσμο ανησυχούν όλο και περισσότερο για τις απειλές που υφίσταται η Δημοκρατία, φοβούμενοι πως τα εξτρεμιστικά κόμματα, οι ψευδείς ειδήσεις και η διαφθορά υπονομεύουν τις εκλογές στις χώρες τους, ενώ τα κυβερνώντα κόμματα δεν εκπροσωπούν τα συμφέροντα και τις απόψεις τους.
Μια μεγάλη δημοσκόπηση της Ipsos σε δείγμα 10.000 πολιτών από εννέα χώρες διαπίστωσε ότι περίπου οι μισοί ψηφοφόροι είναι δυσαρεστημένοι με τον τρόπο λειτουργίας της Δημοκρατίας. Με εξαίρεση τη Σουηδία, όπου οι πολίτες θεωρούν ότι το δημοκρατικό πολίτευμα λειτουργεί καλά, η πλειοψηφία ανησυχεί για τους κινδύνους που θα απειλήσουν τα πολιτικά συστήματά τους τα επόμενα πέντε χρόνια, σύμφωνα με την έρευνα που δημοσιεύθηκε στην πολιτική επιθεώρηση Politico.
«Υπάρχει ευρεία ανησυχία για τον τρόπο λειτουργίας της Δημοκρατίας, με τους πολίτες να αισθάνονται ότι δεν εκπροσωπούνται, ιδίως από τις εθνικές κυβερνήσεις τους», υπογράμμισε ο Γκιντεόν Σκίνερ, διευθυντής του τμήματος της εταιρείας δημοσκοπήσεων που μελετά την πολιτική του Ηνωμένου Βασιλείου. «Υπάρχουν ιδιαίτερες ανησυχίες σχετικά με τον αντίκτυπο των ψευδών ειδήσεων, της παραπληροφόρησης, της έλλειψης λογοδοσίας των πολιτικών και του εξτρεμισμού. Στις περισσότερες χώρες υπάρχει επιθυμία για ριζική αλλαγή».
Η ανισότητα του πλούτου σε όλο τον κόσμο ενισχύει την υποστήριξη προς τα εξτρεμιστικά κόμματα, υπονομεύει τον διάλογο και προετοιμάζει το έδαφος για τον αυταρχισμό. Αυτή την εβδομάδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε τα σχέδιά της για την ενίσχυση της Δημοκρατίας στις 27 χώρες της Ε.Ε. Ωστόσο, οι επικριτές της πρότασης για την αντιμετώπιση της ξένης παρέμβασης στις ευρωπαϊκές εκλογές τη χαρακτήρισαν ανεπαρκή, δεδομένου ότι η συμμετοχή είναι εθελοντική σε ολόκληρη την Ενωση. Οι αρμόδιες αρχές έχουν εντοπίσει παραπληροφόρηση και παρέμβαση της Ρωσίας στις εκλογές σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες κατά το τελευταίο έτος, από τη Ρουμανία έως τη Γερμανία.
Για τη νέα δημοσκόπηση, η Ipsos ρώτησε περισσότερους από 9.800 ψηφοφόρους στο Ηνωμένο Βασίλειο, στη Γαλλία, στις Ηνωμένες Πολιτείες, στην Ισπανία, στην Ιταλία, στη Σουηδία, στην Κροατία, στις Κάτω Χώρες και στην Πολωνία μεταξύ 12 και 29 Σεπτεμβρίου. Οι δημοσκόποι διαπίστωσαν ότι κατά μέσον όρο το 45% των ερωτηθέντων και στις εννέα χώρες που εξετάστηκαν ήταν δυσαρεστημένο με τον τρόπο λειτουργίας της Δημοκρατίας. Οι ψηφοφόροι, που αυτοπροσδιορίστηκαν ως ανήκοντες στα πολιτικά άκρα (τόσο στην άκρα Αριστερά όσο και στην άκρα Δεξιά), δήλωσαν σε πολύ μεγάλα ποσοστά πως η Δημοκρατία έχει αποτύχει.
Η πλειοψηφία ανησυχεί για τους κινδύνους που θα απειλήσουν τα πολι- τικά συστήματά τους τα επόμενα πέντε χρόνια, σύμφωνα με την έρευνα.
Στη Γαλλία και στις Κάτω Χώρες, τα επίπεδα ικανοποίησης έχουν μειωθεί το τελευταίο έτος, ως αντίδραση στην πολιτική αναταραχή. Η γαλλική κυβέρνηση έχει καταρρεύσει επανειλημμένως εν μέσω της συνεχιζόμενης κρίσης για τον εθνικό προϋπολογισμό, ενώ η ολλανδική κυβέρνηση συνασπισμού διαλύθηκε νωρίτερα φέτος, προκαλώντας νέες εκλογές που διεξήχθησαν τον Οκτώβριο.
Σε καμία από τις εννέα χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα η πλειοψηφία των ερωτηθέντων δεν πιστεύει ότι η εθνική κυβέρνηση εκπροσωπεί καλά τις απόψεις τους. Οι ψηφοφόροι στην Κροατία και στο Ηνωμένο Βασίλειο ήταν μάλιστα οι πιο απρόθυμοι να δεχθούν ότι οι κυβερνήσεις τούς εκπροσωπούν αποτελεσματικά, με μόλις 23% να το δηλώνουν και στις δύο περιπτώσεις.
Σε όλες τις χώρες, με μοναδική εξαίρεση την Πολωνία όπου σημειώθηκε υψηλή συμμετοχή στις φετινές προεδρικές εκλογές, περισσότεροι ερωτηθέντες ανέφεραν ότι ο τρόπος λειτουργίας της Δημοκρατίας είχε επιδεινωθεί τα τελευταία πέντε χρόνια από όσους απάντησαν ότι είχε βελτιωθεί. Στις ΗΠΑ, το συντριπτικό 61% των ψηφοφόρων εκτιμά πως η κατάσταση της Δημοκρατίας είχε επιδεινωθεί από το 2020. Το μεγαλύτερο ποσοστό των ανθρώπων στη Γαλλία (86%) και στην Ισπανία (80%) τόνισε μάλιστα ότι «ανησυχεί πολύ για το τι θα σημαίνουν τα επόμενα πέντε χρόνια για τα δημοκρατικά τους συστήματα.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το εύρημα πως οι περισσότεροι από τους ερωτηθέντες εξακολουθούν ακόμη να υποστηρίζουν το δημοκρατικό πολίτευμα συνολικά, αν και στην Κροατία περισσότεροι από τους μισούς (51%) δήλωσαν ότι η διατήρηση της δημοκρατίας αξίζει μόνο αν πρόκειται να προσφέρει καλή ποιότητα ζωής.
Τέλος, η Ipsos διαπίστωσε ότι οι περισσότεροι πολίτες υποστηρίζουν αυτή τη στιγμή τη λήψη μέτρων για την προστασία της Δημοκρατίας, ιδίως νόμους για την καταπολέμηση της διαφθοράς, την προστασία της ανεξαρτησίας των δικαστηρίων, την καλύτερη πολιτική εκπαίδευση στα σχολεία και αυστηρούς κανονισμούς κατά των ψευδών ειδήσεων και της ρητορικής μίσους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
