Στη σκιά της εισβολής drones και η Γερμανία

Yστερα από την Πολωνία, τη Ρουμανία, τη Δανία και τη Νορβηγία, ήρθε η σειρά και της Γερμανίας. Παραμονή της εθνικής εορτής για τη γερμανική επανένωση, οι Αρχές αναγκάστηκαν να κλείσουν, τη νύχτα της Πέμπτης προς Παρασκευή, το αεροδρόμιο του Μονάχου, καθώς μυστηριώδη drones πετούσαν πάνω από τους αεροδιαδρόμους, θέτοντας σοβαρά προβλήματα σχετικά με την ασφάλεια των πτήσεων.

Το κλείσιμο του αεροδρομίου άρχισε στις 10.30 το βράδυ και κράτησε μέχρι τις 5 το πρωί. Στη διάρκεια αυτών των ωρών αναβλήθηκαν 17 αναχωρήσεις, κάτι που επηρέασε 3.000 ταξιδιώτες, ενώ 15 αφίξεις ανακατευθύνθηκαν προς τα αεροδρόμια της Στουτγάρδης, της Φρανκφούρτης, της Νυρεμβέργης και της Βιέννης.

Επικαλούμενη κύκλους των υπηρεσιών ασφαλείας, η γερμανική εφημερίδα Bild ανέφερε ότι το περιστατικό στο Μόναχο ήταν σοβαρότερο από παρόμοια, πρόσφατα συμβάντα στη βόρεια Γερμανία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, καθώς τα drones ήταν αυτή τη φορά περισσότερα και μεγαλύτερου μεγέθους. Από τις έρευνες των διωκτικών αρχών δεν προέκυψαν στοιχεία σχετικά με την προέλευση των εναέριων εισβολέων.

Τι απαντά η Ρωσία

Σε προηγούμενες περιπτώσεις, ευρωπαϊκές κυβερνήσεις είχαν εκφράσει ευθείες κατηγορίες ή υπόνοιες που δεν έχουν αποδειχθεί για τη Ρωσία. Η Μόσχα αναγνώρισε ότι σε μία μόνο περίπτωση, εκείνη της Πολωνίας, δικά της drones πέρασαν στον εναέριο χώρο τής εν λόγω χώρας στη διάρκεια στρατιωτικών επιχειρήσεων στη δυτική Ουκρανία, διαβεβαιώνοντας ότι αυτό έγινε κατά λάθος.

Μιλώντας σε διάσκεψη της Λέσχης Βαλντάι, ενός εκ των κυριότερων ρωσικών think tank, στο Σότσι, ο Βλαντιμίρ Πούτιν προσπέρασε σκωπτικά τις αιτιάσεις των Ευρωπαίων. Απαντώντας σε σχετική ερώτηση διαβεβαίωσε ότι δεν θα ξαναστείλει drones στη Δανία, ενώ απέδωσε τις σχετικές καταγγελίες στην «πολεμική υστερία» που κατά τη γνώμη του έχει καταλάβει τις ευρωπαϊκές ηγεσίες.

Αρνείται οποιαδήποτε ευθύνη ο Πούτιν, ενώ οι Ευρωπαίοι διχάζονται για την αμυντική θωράκιση της ηπείρου.

Το περιστατικό του Μονάχου άνοιξε ζωηρή συζήτηση στους κόλπους της γερμανικής πολιτικής ηγεσίας για την αντιμετώπιση αυτής της νέας, υβριδικής απειλής. Ο συντηρητικός πρωθυπουργός της Βαυαρίας Μάρκους Ζέντερ ζήτησε την άμεση κατάρριψη των drones που παραβιάζουν τον εθνικό εναέριο χώρο ή παρεμποδίζουν την αεροπλοΐα. «Από εδώ και στο εξής, ο κανόνας πρέπει να είναι: Καταρρίψτε τα αντί να περιμένετε και κάντε το με συνέπεια»! Στις ίδιες δηλώσεις του, ζήτησε από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση να εξοπλίσει τη χώρα με σύστημα αντιαεροπορικής άμυνας σαν τον Σιδερένιο Θόλο του Ισραήλ.

Από την πλευρά του, ο υπουργός Εσωτερικών Αλεξάντερ Ντόμπριντ χαρακτήρισε το συμβάν του Μονάχου «κλήση αφύπνισης» για τη Γερμανία και υποσχέθηκε ότι η κυβέρνηση Μερτς θα φέρει σύντομα νομοσχέδιο για την ενίσχυση της ασφάλειας στον αέρα. Επίσης, ανακοίνωσε ότι θα θέσει το θέμα των απειλών που προκαλούν τα drones στη σύνοδο των Ευρωπαίων ομολόγων του που θα διεξαχθεί το Σαββατοκύριακο στο Μόναχο και η οποία προβλεπόταν ότι θα είχε ως μόνο θέμα το μεταναστευτικό.

Η αντιμετώπιση των αεροπορικών παραβιάσεων απασχόλησε τη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ενωσης που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη στην Κοπεγχάγη. Η πρωθυπουργός της Δανίας Μέτε Φρέντρικσεν είπε στους φιλοξενουμένους της ότι «η Ευρώπη αντιμετωπίζει σήμερα την πιο επικίνδυνη κατάσταση από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο», ενώ η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν υποστήριξε την ιδέα της για ένα «τείχος κατά των drones». Η πρόεδρος της Κομισιόν υποστήριξε ότι «ο Πούτιν προσπαθεί να μας δοκιμάσει» και ότι επιδιώκει «να σπείρει τη διχόνοια ανάμεσά μας και τον φόβο στις κοινωνίες μας».

Ωστόσο, παρά την ισχυρή υποστήριξη της ιδέας από τις χώρες της Βαλτικής, Γαλλία και Γερμανία την αντιμετώπισαν με έντονο σκεπτικισμό. Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν πρότεινε αντί του πολυδάπανου και κατά τη γνώμη του ανεφάρμοστου σχεδίου να ληφθούν άλλα μέτρα, όπως η εγκατάσταση συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης και η ενίσχυση των όπλων εδάφους – αέρος.

Επιφυλάξεις στο σχέδιο της Φον ντερ Λάιεν εξέφρασαν και οι νότιες χώρες, με προεξάρχουσες την Ισπανία και την Ιταλία. Η πρωθυπουργός της τελευταίας, Τζόρτζια Μελόνι, εκτίμησε ότι «η Ρωσία επιδιώκει (με την αναστάτωση που προκαλούν τα drones), από τη μια πλευρά, να μη στείλουμε πρόσθετα όπλα αντιαεροπορικής άμυνας στην Ουκρανία και, από την άλλη, να αποπροσανατολίσει από την αποτυχία της εαρινής και θερινής επίθεσης που επιχείρησε ο στρατός της». Πολλές χώρες συμπίπτουν στη θέση ότι η ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας πρέπει να γίνει ισόμετρα και όχι μονόπλευρα στην ανατολική πτέρυγα της Ενωσης.

Εριδες στην Ε.Ε. για το «τείχος» άμυνας

Η ιδέα της Koμισιόν για το «τείχος κατά των drones» παρουσιάζει ρωγμές πριν καν αναχαιτίσει τον πρώτο Ρώσο «εισβολέα». Ετσι περιγράφει το Politico τη διάσταση απόψεων που καταγράφεται εντός της Ε.Ε. για το σχέδιο των Βρυξελλών, την ώρα που οι παρενοχλήσεις ευρωπαϊκών κρατών τείνουν τα γίνουν καθημερινό φαινόμενο. Για τις χώρες της Βαλτικής και την Πολωνία, ακούγεται σαν μια λογική απάντηση σε μια κλιμακούμενη έκτακτη ανάγκη, αλλά χώρες που βρίσκονται πιο μακριά από τη Ρωσία, εκφράζουν επιφυλάξεις ή και ευθείες αντιρρήσεις: ανησυχούν για τη σκοπιμότητα και το κόστος του σχεδίου, το πώς θα ενταχθεί στα στρατιωτικά σχέδια της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ, καθώς και το αν συνιστά παρέμβαση των Βρυξελλών στην εθνική αμυντική πολιτική της κάθε χώρας.

«Τα drones και τα αντι-drones είναι η προτεραιότητα», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν στους δημοσιογράφους την Πέμπτη, από τη σύνοδο της Κοπεγχάγης. «Αλλά πρέπει να είμαστε σαφείς: δεν υπάρχει τέλειο τείχος για την Ευρώπη, μιλάμε για σύνορα 3.000 χιλιομέτρων, πιστεύετε ότι είναι απολύτως εφικτό; Η απάντηση είναι “όχι”», πρόσθεσε.

Ο επίτροπος Αμυνας Αντριους Κουμπίλιους, πρώην πρωθυπουργός της Λιθουανίας, έσπευσε να το υπερασπιστεί. Είπε ότι το αρχικό σχέδιο για την αντιμετώπιση των drones που καλύπτουν την Πολωνία και τις χώρες της Βαλτικής θα κοστίσει περίπου 1 δισ. ευρώ και πως η δημιουργία δυνατοτήτων ανίχνευσης θα μπορούσε να γίνει σε λιγότερο από ένα χρόνο. Ωστόσο, παραδέχτηκε ότι το να το χαρακτηρίσει κανείς «τείχος» μπορεί να στείλει λανθασμένα μηνύματα.

Υπάρχουν επίσης ανησυχίες πως η Κομισιόν μπορεί να υπόσχεται πολλά, αλλά να χάνει τη μεγάλη εικόνα. «Ελπίζω κανείς να μην το εκλάβει ως μια εύκολη λύση στα αμυντικά μας προβλήματα», τόνισε η Χάνα Νόιμαν, Γερμανίδα ευρωβουλευτής των Πρασίνων και μέλος της Επιτροπής Ασφάλειας και Αμυνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. «Ενα τείχος από μη επανδρωμένα αεροσκάφη δεν θα μας προστατεύσει από κυβερνοεπιθέσεις ούτε θα βοηθήσει στην αεράμυνα, την παραγωγή πυρομαχικών ή στα βαθύτερα ζητήματα γύρω από τις δομές λήψης αποφάσεων και τους κανόνες εμπλοκής».

Η διάσταση απόψεων που καταγράφεται δεν είναι προβληματική μόνο στη θεωρία, αλλά και στην πράξη: Οι Βρυξέλλες μαζί με τα κράτη της πρώτης γραμμής θέλουν να χρησιμοποιήσουν χρήματα της Ε.Ε. Για να συμβεί αυτό, πρέπει να συμφωνήσουν όλα τα κράτη-μέλη, εξηγεί το Politico. Το δημοσίευμα εστιάζει επίσης στις επιφυλάξεις των χωρών του Νότου, που υποστηρίζουν ότι τα ευρωπαϊκά αμυντικά έργα θα πρέπει να ωφελήσουν ολόκληρο το μπλοκ, όχι μόνο την ανατολική πλευρά του, παραπέμποντας στις σχετικές δηλώσεις των Τζόρτζια Μελόνι και Κυριάκου Μητσοτάκη. Από την πλευρά του, ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς καταδίκασε το σχέδιο με «πολύ σκληρούς» όρους, σύμφωνα με Ευρωπαίο διπλωμάτη.