Στο «μικροσκόπιο» των κυβερνήσεων των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης έχει πλέον μπει η πρόταση της Κομισιόν για την κατανομή των κονδυλίων που τους αναλογούν και που δημοσιεύθηκαν στη βάση του σχεδίου του νέου επταετούς ευρωπαϊκού προϋπολογισμού.
Βάσει της κατανομής των ποσών, στο πλαίσιο του νέου πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (ΠΔΠ) που πρότεινε η Κομισιόν, την περασμένη Τετάρτη, η Ελλάδα λαμβάνει οριακά υψηλότερα κονδύλια σε ό,τι αφορά την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) καθώς και τις πολιτικές συνοχής (περιφέρειες, ΕΣΠΑ) σε σύγκριση με τον προηγούμενο ευρωπαϊκό προϋπολογισμό. Συγκεκριμένα, θα έχει στη διάθεσή της 42,9 δισ. ευρώ για τη διανομή κονδυλίων για τις πολιτικές συνοχής και την αγροτική βοήθεια μεταξύ 2028-2034.
Τι λαμβάνει η χώρα
Πρόκειται για οριακά μεγαλύτερο ποσό σε σχέση με τον προηγούμενο προϋπολογισμό, που εγκρίθηκε το 2020 για την περίοδο 2021-2027, καθώς η χώρα μας εδικαιούτο 21 δισ. ευρώ για το ΕΣΠΑ, 4 δισ. ευρώ για την Κοινή Αγροτική Πολιτική και 15 δισ. επιπλέον σε απευθείας ενισχύσεις.
Οπως φαίνεται, η Ελλάδα αναμένεται να λάβει «οριακά περισσότερα κονδύλια για τους δύο τομείς», που αποτελούν κορυφαία προτεραιότητά της, τουλάχιστον σύμφωνα με τα ποσά που διατέθηκαν την προηγούμενη περίοδο, ωστόσο «χωρίς να υπολογιστεί ο πληθωρισμός», σύμφωνα με αρμόδιες πηγές.
Ταυτόχρονα, στην κατανομή της Ευρωπαϊκής Ενωσης ανά κράτος-μέλος, στην Ελλάδα αντιστοιχούν συνολικά 49,2 δισ. ευρώ στον νέο προϋπολογισμό, με τα 3,5 δισ. να προορίζονται για το μεταναστευτικό και την εσωτερική ασφάλεια, ενώ 2,8 δισ. ευρώ υπολογίζονται για το κοινωνικό κλιματικό ταμείο.
Τα προβλεπόμενα ποσά, πάντως, αναμένεται να «κλειδώσουν» οριστικά όταν θα ολοκληρωθούν οι πολυετείς διαπραγματεύσεις για το νέο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, ενώ θα διαμορφωθούν βάσει εθνικών, περιφερειακών σχεδίων εταιρικής σχέσης, που θα πρέπει να καταθέσει, αμέσως μετά, το κάθε κράτος-μέλος για την περίοδο 2028-2034.
Το συνολικό προβλεπόμενο ποσό των 49,2 δισ. ευρώ για την Ελλάδα αποτελεί κομμάτι της πρότασης της Κομισιόν για συνολικά προβλεπόμενα κονδύλια 856 δισ. ευρώ, στο πλαίσιο των εθνικών και περιφερειακών σχεδίων, βασικό τμήμα της «αρχιτεκτονικής» του επταετούς ευρωπαϊκού προϋπολογισμού, συνολικού ύψους 2 τρισ. ευρώ.
Ο πίνακας με τα προβλεπόμενα ποσά δεν περιλαμβάνει λεπτομέρειες, σύμφωνα όμως με την πρόταση της Κομισιόν υπολογίζονται σε 296 δισ. ευρώ για την αγροτική πολιτική, ενώ τουλάχιστον 218 δισ. θα κατευθυνθούν αποκλειστικά στις πιο φτωχές περιφέρειες της Ε.Ε.
Η πρόταση της Κομισιόν περιλαμβάνει ξεχωριστά δημιουργία Ταμείου Ανταγωνιστικότητας ύψους 410 δισ. ευρώ, ενώ 130 δισ. θα διατεθούν για την ασφάλεια, την άμυνα και τα διαστημικά προγράμματα.
Η Γερμανία ήδη απορρίπτει την αύξηση του προϋπολογισμού στα 2 τρισ., ενώ την ίδια θέση έχουν και οι υπουργοί Ευρωπαϊκών Υποθέσεων των λεγομένων «φειδωλών χωρών».
Πρώτη η Πολωνία
Βάσει του σχετικού πίνακα, γίνονται αντιληπτές οι διαφορές στη διάθεση των κονδυλίων ανά κράτος-μέλος, με την Πολωνία να είναι ο μεγαλύτερος αποδέκτης, συνολικού ύψους 123,3 δισ. ευρώ, τη Γαλλία να έρχεται δεύτερη με 90,1 δισσ., την Ισπανία να ακολουθεί με 88,1 δισ., αλλά και την Ιταλία, με 86,6 δισ. ευρώ.
Πρόκειται, άλλωστε, για τα ίδια κράτη-μέλη, μαζί με την Ελλάδα, που είχαν προειδοποιήσει την Κομισιόν, πριν από την παρουσίαση της πρότασης για τον προϋπολογισμό, για τυχόν συγχώνευση των κονδυλίων για την αγροτική και την πολιτική συνοχής, κάτι που επανέλαβαν οι υπουργοί Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Πολωνίας και Ισπανίας στη συνεδρίαση των ομολόγων τους, την περασμένη Παρασκευή.
«Χρειάζονται περισσότερες συζητήσεις, ειδικά σε ό,τι αφορά την πολιτική συνοχής και την κοινή αγροτική πολιτική», σημείωσε ο Πολωνός Ανταμ Zλάπκα, ενώ ο Ισπανός ομόλογός του Φερνάντο Σαμπέδρο υπογράμμισε ότι ενώ εκτιμάται η αντιμετώπιση της ασφάλειας και της άμυνας ως ευρωπαϊκά δημόσια αγαθά, εντούτοις απαιτεί «την ίδια προσοχή η πολιτική συνοχής».
Αντιδρούν οι Γερμανοί
Στον αντίποδα βρίσκεται η Γερμανία, το κράτος-μέλος με τις μεγαλύτερες συνεισφορές στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό (που θα λάβει συνολικά 68,4 δισ.) και που ήδη απορρίπτει την αύξηση του προϋπολογισμού στα 2 τρισ. ευρώ, ενώ την ίδια θέση εξέφρασαν την Παρασκευή οι υπουργοί Ευρωπαϊκών Υποθέσεων των λεγομένων «φειδωλών χωρών».
Ο Φινλανδός Γιόακιμ Στραντ τόνισε ότι η προτεινόμενη αύξηση του προϋπολογισμού από 1,13% βάσει του Ακαθάριστου Εγχώριου Εισοδήματος της Ε.Ε. (ΑΕΕ) σε 1,26% είναι «ιδιαίτερα υψηλή» και πρέπει να κοπεί, ενώ και η Αυστριακή υπουργός Κλαούντια Πλάκολμ χαρακτήρισε «υπερβολικό» το μέγεθος του προϋπολογισμού.
Εκτός από τις εθνικές συνεισφορές, το νέο ΠΔΠ χρηματοδοτείται και μέσω ιδίων πόρων, δηλαδή, φόρων σε επίπεδο Ε.Ε. Η Κομισιόν υπολογίζει να συγκεντρώσει 65,6 δισ. ετησίως και για την αποπληρωμή μέρους των συνολικών χρεών 168 δισ. της εποχής COVID-19, μέσω ειδικών φόρων σε εταιρείες με ετήσιο τζίρο άνω των 100 εκατ. ευρώ, στα προϊόντα καπνού αλλά και εκείνους που αφορούν το σύστημα εμπορίας εκπομπών αερίων (ETS) και τον μηχανισμό προσαρμογής του άνθρακα (CBAM). Σκανδιναβικές χώρες και η Γερμανία αντιδρούν στους νέους φόρους, όπως και στο ενδεχόμενο νέου κοινού δανεισμού.
Ξεκίνησε η μάχη
Προδιαθέτοντας για το κλίμα των επικείμενων πολυετών διαπραγματεύσεων μεταξύ του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Κομισιόν, η Δανή υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Μαρί Μπιέρ παραδέχθηκε –μετά τη συνεδρίαση της Παρασκευής– ότι «καμία χώρα δεν είναι έτοιμη να δεχθεί τον προϋπολογισμό, όπως είναι σήμερα». Η Δανία, ως προεδρεύουσα χώρα του Συμβουλίου της Ε.Ε., θα παρουσιάσει το πρώτο «πλαίσιο των διαπραγματεύσεων» εκ μέρους του Συμβουλίου τον Δεκέμβριο.
Ορισμένοι Ευρωπαίοι διπλωμάτες εκτιμούν ότι τις κρίσιμες διαπραγματεύσεις για τη διανομή των κονδυλίων ενδεχομένως θα αναλάβει η ελληνική προεδρία, το δεύτερο εξάμηνο του 2027.
