Συνεχίστηκε και τον Μάρτιο η πορεία κατάρρευσης της οικοδομικής δραστηριότητας μετά την απόφαση του ΣτΕ για τον ΝΟΚ (Νέος Οικοδομικός Κανονισμός) και την πολύμηνη καθυστέρηση του αρμόδιου υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας να προχωρήσει στις απαιτούμενες ρυθμίσεις του θεσμικού πλαισίου, που ακόμα και σήμερα δεν έχουν ολοκληρωθεί. Με βάση την επεξεργασία των στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ, τον Μάρτιο σημειώθηκε ετήσια πτώση του αριθμού των αδειών για νέες κατοικίες κατά 68%, καθώς προστέθηκαν μόλις 2.455 κατοικίες, από 7.723 τον αντίστοιχο μήνα του 2024.
Με βάση τον όγκο, η πτώση διαμορφώθηκε σε 63,4% (817.495 κυβικά μέτρα, από 2,27 εκατ.), ενώ με βάση την επιφάνεια σημειώθηκε κάμψη κατά 64%. Στη δε Αττική, τον φετινό Μάρτιο παρατηρείται πτώση του αριθμού των αδειών για νέες κατοικίες κατά 52%, του όγκου και της επιφάνειας κατά 55%, συγκριτικά με τον αντίστοιχο περυσινό μήνα. Η ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα στην Αττική υποχώρησε κατά 26,8% με βάση τον αριθμό των αδειών, κατά 54,4% με βάση την επιφάνεια και κατά 53,2% με βάση τον όγκο.
Ανάλογη εικόνα σημειώθηκε και κατά το πρώτο δίμηνο του έτους, καθώς η οικοδομική δραστηριότητα υποχώρησε τόσο σε όρους δομήσιμου όγκου οικοδομών (-49,7%) όσο και στον αριθμό αδειών (-50,8%), ενώ στην περιοχή της Αττικής οι αντίστοιχες μειώσεις ήταν σημαντικά μεγαλύτερες (-59,2% και -57,5%). Επίσης, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, οι επενδύσεις σε κατοικίες (εποχικώς διορθωμένα στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ σε σταθερές τιμές) το α΄ τρίμηνο του 2025 μειώθηκαν οριακά, σε ετήσια βάση, κατά 0,3% και συνεχίζουν να παραμένουν σε χαμηλό επίπεδο ως ποσοστό του ΑΕΠ (2,1%).
Στην πρόσφατη έκθεση της ΤτΕ για τη νομισματική πολιτική επισημαίνεται ότι «στους παράγοντες που επιβαρύνουν τη λειτουργία της αγοράς, οι οποίοι σχετίζονται μεταξύ άλλων με το αυξημένο κόστος κατασκευής, την έλλειψη εργατικού δυναμικού και την πολυπλοκότητα και τις καθυστερήσεις στις διαδικασίες μεταβιβάσεων, προστίθενται οι πρόσφατες αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, οι οποίες επηρεάζουν άμεσα την εύρυθμη εξέλιξη της οικοδομικής δραστηριότητας. Παράλληλα, στην αγορά κατοικίας, με την οικονομική προσιτότητα της στέγασης να αποτελεί ήδη σημαντικό ζήτημα για τα νοικοκυριά, η ενίσχυση της ανισορροπίας μεταξύ προσφοράς και ζήτησης αναμένεται να διατηρήσει οξυμένο το πρόβλημα κατά την προσεχή περίοδο, με την έλλειψη χώρων να επηρεάζει σε μεγαλύτερο βαθμό τα μητροπολιτικά κέντρα και τους τουριστικούς προορισμούς».
Η ανάλυση καταλήγει ότι «προκειμένου η αγορά να καταστεί περισσότερο ανθεκτική, η πολιτεία θα πρέπει να μεριμνήσει, παράλληλα με την απλοποίηση των διαδικασιών, για την ταχεία οριστικοποίηση και νομοθέτηση ενός απλού και σταθερού πλαισίου χρήσεων γης και όρων δόμησης, που θα διευκολύνει την ανάπτυξη ακινήτων και θα ενισχύσει την επενδυτική αξιοπιστία της χώρας».
Σε ετήσια βάση ο αριθμός των αδειών συρρικνώθηκε κατά 68%, ο όγκος κατά 63,4% και η επιφάνεια κατά 64%.
Πάντως, στην αγορά εκτιμούν ότι δεν πρόκειται να υπάρξει άρση της αβεβαιότητας γύρω από τον ΝΟΚ μέχρις ότου δημοσιευτούν τα απαιτούμενα προεδρικά διατάγματα, όπου θα αποσαφηνίζεται και το τι στοιχειοθετεί έναρξη εργασιών, βάσει του οποίου θα κριθεί η νομιμότητα των αδειών. Ταυτόχρονα, όσοι κατασκευαστές βρίσκονται σήμερα στο στάδιο της έκδοσης οικοδομικής άδειας έχουν αναβάλει τη λήψη αποφάσεων μέχρι να προκύψει νέος οικοδομικός κανονισμός. Ακόμα κι έτσι, όμως, η αβεβαιότητα θα παραμένει, με δεδομένο ότι για τους επιμέρους όρους δόμησης θα απαιτηθεί η έκδοση τοπικού πολεοδομικού σχεδίου ανά περιοχή, κάτι που θα απαιτήσει τουλάχιστον δύο χρόνια ακόμα.
Χθες ο γενικός γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, Ευθύμιος Μπακογιάννης, ανέφερε στο πλαίσιο του συνεδρίου του ΤΕΕ με θέμα «Το ΤΕΕ στην πρώτη γραμμή του ψηφιακού μετασχηματισμού» ότι τα τοπικά σχέδια θα είναι έτοιμα το 2027, ενώ τα προεδρικά διατάγματα για τον ΝΟΚ θα είναι έτοιμα έως το τέλος του έτους. Ουσιαστικά, λοιπόν, το 2025 θα αποτελέσει χαμένη χρονιά για την οικοδομική δραστηριότητα, ενώ είναι πιθανό η υποτονική δραστηριότητα να διατηρηθεί και την επόμενη διετία.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΤΕΕ Γιώργο Στασινό, ο επόμενος ΝΟΚ, τον οποίο προανήγγειλε και ο κ. Μπακογιάννης, «πρέπει να είναι μέχρι 10 σελίδες, γιατί αν καταφέρουμε και τα βάλουμε όλα σε 10 σελίδες θα είναι και απλός. Τα κύρια μεγέθη που θα ορίζει θα πρέπει να είναι ύψος, όγκος, πλαϊνές αποστάσεις, φύτευση και να είναι απλός, σαφής και συγκεκριμένος, ώστε να μην επιδέχεται πολλές ερμηνείες ούτε να δυσκολεύει».
