Νέες δομές με τη μορφή των safe havens (ασφαλή καταφύγια) για τους τουλάχιστον 300 άστεγους χρήστες ναρκωτικών ουσιών, που αυτή τη στιγμή ζουν σε «πιάτσες» της Αθήνας, σχεδιάζει να ανοίξει η κυβέρνηση. Οι νέες δομές θα δέχονται την ευάλωτη αυτή ομάδα πολιτών χωρίς «σκληρές προϋποθέσεις» –μόνο με την επίδειξη στοιχείων ταυτοποίησης–, θα παρέχουν ένα χώρο όπου ο άστεγος χρήστης θα κοιμάται, θα λαμβάνει φροντίδα υγιεινής, φαγητό, και θα μπορεί να κάνει με ασφάλεια και επιστημονική εποπτεία χρήση της ναρκωτικής του ουσίας. «Θα είναι σαν να παίρνεις τη σκηνή έξω στον δρόμο και να τη βάζεις μέσα σε μια δομή, αλλά με ασφαλείς συνθήκες», ανέφερε στην «Κ» ο πρόεδρος του νεοσύστατου Εθνικού Οργανισμού Πρόληψης και Αντιμετώπισης των Εξαρτήσεων (ΕΟΠΑΕ), Αθανάσιος Θεοχάρης.
Βέλτιστες πρακτικές
Η δημιουργία των safe havens, που αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν στη χώρα μας, εντάσσεται στο κυβερνητικό σχέδιο για την αντιμετώπιση της αστεγίας, της ευαλωτότητας και της εξάρτησης στο κέντρο των Αθηνών, που ακολουθεί τις βέλτιστες πρακτικές κρατών της κεντρικής και της βόρειας Ευρώπης στον τομέα αυτό. Το σχέδιο παρουσίασαν χθες ο υφυπουργός Υγείας Δημήτρης Βαρτζόπουλος, ο υπουργός Επικρατείας Ακης Σκέρτσος, ο γ.γ. Δημοσίας Τάξης Παναγιώτης Στάθης, ο γ.γ. Μετανάστευσης και Ασύλου Μάνος Λογοθέτης και ο κ. Θεοχάρης.
Οπως ανέφερε ο κ. Βαρτζόπουλος, οι δομές αυτές είναι η πρώτη πύλη εισόδου για τους άστεγους χρήστες σε κρατικές δομές που, εφόσον το επιθυμούν, θα τους πάνε «από τον δρόμο στην εργασία και την κοινωνία». Οσοι κάνουν χρήση αυτών των υπηρεσιών θα έχουν τη δυνατότητα να απευθυνθούν στα κέντρα ημέρας και βραχείας φιλοξενίας –σήμερα στην Αττική υπάρχουν δύο στο κέντρο της Αθήνας και ένα στο Ιλιον–, όπου υπάρχουν πιο αυστηροί υγειονομικοί κανόνες, δραστηριότητες «ευοδωτικές της επανένταξης» και δυνατότητα να ενταχθούν σε θεραπευτικό πρόγραμμα της δικής τους επιλογής. «Το επόμενο στάδιο είναι η ένταξη στα θεραπευτικά προγράμματα και ο στόχος είναι σε συνεργασία με τη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης να ενταχθούν σε εργασιακά προγράμματα ουσιαστικής επανένταξης», εξήγησε ο κ. Βαρτζόπουλος.
Ο κ. Στάθης, παρουσιάζοντας τα στοιχεία της χαρτογράφησης στις «πιάτσες» των Αθηνών, ανέφερε ότι συνολικά σε ημερήσια βάση κινούνται στις πιάτσες 300 με 700 άτομα (μόνιμοι και επισκέπτες), εκ των οποίων το 57% είναι αλλοδαποί και το 43% ημεδαποί, ενώ η διάμεση ηλικία είναι τα 45,7 έτη. Οι άστεγοι που μένουν μόνιμα σε αυτές τις πιάτσες υπολογίζονται στους 250-300. Αυτοί διαμοιράζονται κυρίως σε επτά περιοχές, η μεγαλύτερη των οποίων είναι πίσω από το Εθνικό Θέατρο, όπου μάλιστα η πιο «δημοφιλής» ουσία χρήσης είναι η εισπνεόμενη κρυσταλλική μεθαμφεταμίνη (shisha), μια ουσία που, όπως είπε ο κ. Στάθης, επιλέγεται από τους χρήστες λόγω του χαμηλού κόστους και παρασκευάζεται με άκρως τοξικά και επικίνδυνα υλικά, όπως χλωρίνη, οινόπνευμα, υδροχλωρικό οξύ, υγρά μπαταρίας αυτοκινήτου.
Σύμφωνα με τον κ. Θεοχάρη, η συγκεκριμένη ουσία παρουσιάζει μεγάλη αύξηση τα τελευταία δύο χρόνια. Είναι ενδεικτικό ότι στον χώρο εποπτευόμενης χρήσης στο κέντρο της Αθήνας, τον οποίο επισκέπτονται καθημερινά 200-220 άτομα, πλέον το ένα τρίτο των χρηστών κάνει χρήση εισπνεόμενης shisha, άλλο ένα τρίτο ηρωίνη και οι υπόλοιποι διάφορες ουσίες που «σνιφάρονται». Οι άλλες έξι βασικές πιάτσες είναι πέριξ των πλατείας Βάθη, πλατείας Θεάτρου, πλατείας Κουμουνδούρου, πλατείας Εξαρχείων, πλατείας Βικτωρίας, Προπυλαίων – πλατείας Κάνιγγος. Το 20% των αστέγων είναι σε βαριά ψυχοσωματική κατάσταση, δύσκολα διαχειρίσιμοι, ακόμα και μη περιπατητικοί (κατάκοιτοι). Για τους μη περιπατητικούς (περίπου 15 άτομα, σύμφωνα με τον κ. Θεοχάρη), την προσεχή εβδομάδα ο ΕΟΠΑΕ ξεκινά δράση με κινητές μονάδες.
Αναφερόμενος στο σχέδιο ο κ. Σκέρτσος επισήμανε ότι «για την αντιμετώπιση του φαινομένου της “πιάτσας”, των ανέστιων και των ανέστιων χρηστών ναρκωτικών απαιτούνται υπομονή, χρόνος, επιμονή, καθώς και ένα κέντρο επιχειρήσεων, απ’ όπου θα παρακολουθούμε την εξέλιξη όλου του προγράμματος ανά εβδομάδα». Και πρόσθεσε πως «δεν είναι θέμα που λύνεται με καταστολή, είναι πρωτίστως ένα κοινωνικό ζήτημα».
