Ελεύθεροι επαγγελματίες –μηχανικοί, δικηγόροι, γιατροί– και χιλιάδες που λαμβάνουν ένα πρόσθετο εισόδημα από ένα χωράφι στο χωριό –συνήθως με ελιές– φαίνεται ότι αποτελούν τον βασικό «κορμό» των νέων… επιχειρήσεων στην Ελλάδα. Αυτό τουλάχιστον αποκαλύπτουν τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής για τη δημογραφία των επιχειρήσεων κατά το α΄ τρίμηνο του 2025, στοιχεία που δείχνουν μάλιστα μείωση της έναρξης λειτουργίας νέων επιχειρήσεων και σε πιο παραδοσιακούς –ή αν θέλετε κανονικούς– κλάδους οικονομικής δραστηριότητας, όπως αυτοί του εμπορίου, της εστίασης, των κατασκευών, αλλά και της μεταποίησης. Δεν είναι τυχαίο ότι για μια ακόμη φορά η συντριπτική πλειονότητα των επιχειρήσεων που ξεκίνησαν να λειτουργούν το α΄ τρίμηνο του 2025 είναι ατομικές, ενώ ο μεγάλος όγκος αυτών βρίσκεται στην Αττική. Τα παραπάνω συνηγορούν –αν μη τι άλλο– στο ότι ο περίφημος μετασχηματισμός του παραγωγικού μοντέλου είναι ακόμη μακριά, όπως επίσης και η ύπαρξη μεγάλων επιχειρηματικών οντοτήτων, στοιχεία απαραίτητα για την αύξηση της παραγωγικότητας της ελληνικής οικονομίας.
Σύμφωνα, λοιπόν, με τα στοιχεία που ανακοίνωσε χθες η ΕΛΣΤΑΤ, κατά το α΄ τρίμηνο του 2025 οι εγγραφές νέων επιχειρήσεων (ενάρξεις λειτουργίας) για το σύνολο των τομέων της οικονομίας διαμορφώθηκαν σε 36.909, παρουσιάζοντας μείωση 5,7% σε σχέση με το α΄ τρίμηνο του 2024 που είχαν ανέλθει σε 39.128. Αξίζει να σημειωθεί ότι το ίδιο διάστημα οι πτωχεύσεις επιχειρήσεων ανήλθαν σε 71, έναντι 62 το α΄ τρίμηνο του 2024, καταγράφοντας αύξηση 14,5%. (Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ εμφανίζουν μόνο τις πτωχεύσεις με βάση τις σχετικές αποφάσεις των δικαστηρίων και όχι τις διαγραφές, εκκαθαρίσεις κ.λπ. επιχειρήσεων που αποτυπώνονται στα στατιστικά στοιχεία του Γενικού Εμπορικού Μητρώου).
Οι περισσότερες επιχειρήσεις που ξεκίνησαν να λειτουργούν το α΄ τρίμηνο του 2025 –5.863– ανήκουν στον τομέα γεωργίας – αλιείας – δασοκομίας. Δεν πρόκειται, ωστόσο, για μια μαζική επιστροφή των Ελλήνων στην επαρχία και την ενασχόληση με τον πρωτογενή τομέα παραγωγής. Από τις 5.863 επιχειρήσεις, οι 5.219 αναφέρονται σε αγρότες ειδικού σκοπού, αγρότες δηλαδή που εντάσσονται στο ειδικό καθεστώς (ΦΠΑ), έχοντας σωρευτικά λάβει επιδότηση κάτω των 5.000 ευρώ κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος και έχοντας πραγματοποιήσει κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος πωλήσεις αγροτικών προϊόντων ίδιας παραγωγής και παροχές αγροτικών υπηρεσιών κάτω των 15.000 ευρώ προς οποιοδήποτε πρόσωπο. Μάλιστα, καταγράφηκαν 46,5% λιγότερες ενάρξεις τέτοιων επιχειρήσεων το α΄ τρίμηνο του 2025 σε σύγκριση με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα.
Ατομική επιχείρηση στην Αττική είναι το προφίλ της συντριπτικής πλειονότητας των επιχειρήσεων που άνοιξαν το α΄ τρίμηνο του 2025.
Στη δεύτερη θέση με έναρξη 4.916 επιχειρήσεων ακολουθούν οι επαγγελματικές, επιστημονικές, τεχνικές δραστηριότητες, που πρόκειται στην ουσία για ελεύθερους επαγγελματίες είτε επιστήμονες (γιατροί, δικηγόροι, μηχανικοί) είτε τεχνίτες (ηλεκτρολόγοι, υδραυλικοί κ.ά.).
Το εμπόριο εξακολουθεί να αποτελεί κυρίαρχη επιχειρηματική δραστηριότητα με 4.138 νέες επιχειρήσεις στο α΄ τρίμηνο, μειωμένες πάντως κατά 15,6% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2024. Ο κλάδος των logistics ξεπέρασε σε νέες ενάρξεις την εστίαση – καταλύματα, κάτι αρκετά παρήγορο, καθώς πρόκειται για μια δραστηριότητα με σημαντική δυναμική το τελευταίο διάστημα και την υλοποίηση πολλών επενδύσεων στον κλάδο. Κατά το α΄ τρίμηνο του 2025 ξεκίνησαν να λειτουργούν 4.054 επιχειρήσεις αυτού του κλάδου, περισσότερες κατά 15,60% σε σύγκριση με το α΄ τρίμηνο του 2024.
Στους «κερδισμένους» του α΄ τριμήνου 2025 συγκαταλέγονται και οι επιχειρήσεις που σχετίζονται με την υγεία και την κοινωνική μέριμνα, καθώς οι νέες ενάρξεις αυξήθηκαν κατά 19,4% – στις 2.330. Πίσω από αυτή την εξέλιξη βρίσκεται κυρίως η ολοένα και μεγαλύτερη αδυναμία του Εθνικού Συστήματος Υγείας να εξυπηρετήσει ανάγκες, από διαγνωστικές εξετάσεις μέχρι περίθαλψη, με τον ιδιωτικό τομέα να βρίσκει πρόσφορο έδαφος.
Σε ό,τι αφορά τη νομική μορφή των νέων επιχειρήσεων, το 64% του συνόλου πρόκειται για ατομικές, το 21% για προσωπικές, ενώ κεφαλαιουχικές επιχειρήσεις είναι μόλις το 1,19%.
