Από επιστημονικής σκοπιάς είναι ακόμη δυνατό να περιορίσουμε την άνοδο της θερμοκρασίας της Γης στον 1,5 βαθμό Κελσίου, αλλά το παράθυρο ευκαιρίας κλείνει χρόνο με τον χρόνο και γίνεται ολοένα και πιο δύσκολο, ανέφερε χθες ο επικεφαλής της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) σερ Τζιμ Σκία, μιλώντας σε μια πολύ ενδιαφέρουσα εκδήλωση στην Αίθουσα Τελετών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Ο διαπρεπής επιστήμονας, ομότιμος καθηγητής Βιώσιμης Ενέργειας στο Imperial College στο Λονδίνο, βρέθηκε ανάμεσα σε πολλούς φοιτητές/τριες, μεταπτυχιακούς, ερευνητές/τριες και διδάσκοντες, σε μια συζήτηση με απλό αλλά ουσιαστικό χαρακτήρα, που διοργάνωσαν το Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Αστεροσκοπείου και το Εργαστήριο Συστημάτων Αποφάσεων και Διοίκησης του ΕΜΠ.
Ο επικεφαλής του IPCC σημείωσε ότι για να επιτευχθεί ο στόχος του 1,5 °C, που είχε τεθεί στο Παρίσι, θα πρέπει μέχρι και το 2050 το ισοζύγιο των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα να είναι μηδενικό σε διεθνές επίπεδο. Οι ταχύτητες ανά τομέα είναι διαφορετικές. Μέχρι το 2040 ο τομέας παραγωγής ενέργειας πρέπει να έχει μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, οι μεταφορές και τα κτίρια πρέπει να έχουν 50% μείωση εκπομπών, ενώ στη χρήση της γης πρέπει να επιτευχθεί ένα θετικό 25%, με κύριο μέσο την ανάπτυξη των δασών και το σταμάτημα της αποψίλωσης – καταστροφής τους.
Οι εκτιμήσεις
Τα σχέδια ωστόσο που έχουν διαμορφώσει τα κράτη οδηγούν σε άνοδο της θερμοκρασίας πάνω από 1,5 °C, υπογράμμισε ο επιστήμονας από τη Σκωτία, παρουσιάζοντας πρόσφατη εκτίμηση η οποία λέει ότι εάν συνεχιστούν οι τρέχουσες πολιτικές, η άνοδος της θερμοκρασίας του πλανήτη θα φτάσει τους 3,1 °C μέχρι το τέλος του αιώνα.
«Από επιστημονικής σκοπιάς είναι ακόμα δυνατό να περιορίσουμε την άνοδο της θερμοκρασίας της Γης, αλλά το παράθυρο ευκαιρίας κλείνει χρόνο με τον χρόνο».
Ο επικεφαλής του IPCC παρουσίασε τις επιπτώσεις που θα έχει μία μεγάλη αύξηση της θερμοκρασίας σε μια σειρά τομείς: αφόρητοι καύσωνες, ανθυγιεινό κλίμα από συνδυασμό υψηλών θερμοκρασιών και υγρασίας που θα αυξήσει επικίνδυνα τη νοσηρότητα και τη θνητότητα των πληθυσμών, μείωση κρίσιμων καλλιεργειών και αλιευμάτων. Το καμπανάκι χτύπησε πολύ δυνατά, ενώ ο σερ Σκία δεν παρέλειψε να τονίσει ότι η Μεσόγειος είναι hot spot της κλιματικής αλλαγής. Αξιοσημείωτο είναι πόσο έχει αυξηθεί ο αριθμός των επιστημονικών μελετών για το κλίμα: Αν οι δύο πρώτες εκθέσεις του IPCC στα τέλη του 20ού αιώνα στηρίχθηκαν σε περίπου 1.000 μελέτες η 1η και σε 7.700 η 2η, η 6η το 2023 αξιοποιούσε 401.560 μελέτες!
Η «ελπίδα»
Ο ομότιμος καθηγητής ανέδειξε στοιχεία «ελπίδας» (όπως είπε) στο τελευταίο μέρος της παρουσίασής του. Το κόστος παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ έχει μειωθεί: Εως και 10 φορές στα φωτοβολταϊκά από τις αρχές του 21ου αιώνα, στις ανεμογεννήτριες περίπου στο μισό, ενώ πολύ μεγάλη είναι η μείωση του κόστους των μπαταριών για ηλεκτρικά αυτοκίνητα και άλλες χρήσεις. Αντίστοιχα έχουν διευρυνθεί πολύ και τα μερίδιά τους στην αγορά. «Εχουμε τα εργαλεία», σημείωσε. «Γιγατόνοι εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έχουν ήδη αποφευχθεί. Η νομοθεσία για το κλίμα καλύπτει περισσότερες από τις μισές παγκόσμιες εκπομπές. Το 20% των εκπομπών καλύπτεται από την τιμολόγηση του άνθρακα. Υπάρχουν κανονισμοί, πρότυπα, αναπτύσσεται τεχνολογία, δεξιότητες, εφοδιαστικές αλυσίδες και τεχνο-λογικές συνεργασίες».
Καθώς το θέμα της κλιματικής αλλαγής έχει γίνει έντονα πολιτικό, υπήρξαν αρκετές σχετικές ερωτήσεις. «Τι θα γίνει με τις ΗΠΑ». «Βάζουν εμπόδια οι κυβερνήσεις στο έργο σας;». «Η υποβάθμιση της σημασίας της κλιματικής αλλαγής από τις κυβερνήσεις δημιουργεί έναν ορίζοντα απογοήτευσης;».
Ο Τζιμ Σκία απάντησε ως επικεφαλής του IPCC, συχνά με διπλωματικό τρόπο, εκφράζοντας όμως σταθερότητα στην αντιμετώπιση της κλιματικής απειλής. «Υπήρχαν κι άλλες περίοδοι που το θέμα του κλίματος είχε πέσει πολύ χαμηλά στο ενδιαφέρον, αλλά επανήλθε. Χιλιάδες επιστήμονες στις ΗΠΑ και επιστημονικοί φορείς συνεχίζουν να συμβάλλουν στο έργο μας, ελπίζω πως θα αλλάξουν τα πράγματα», απάντησε μεταξύ άλλων, υπενθυμίζοντας ότι οι ΗΠΑ ευθύνονται για το 23% των συνολικών εκπομπών που σχετίζονται με το φαινόμενο του θερμοκηπίου, ενώ η Ευρώπη για το 16%. Εχουν ιστορικές ευθύνες που δεν μπορεί να αγνοηθούν…
