ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Πάνω από 80 δισ. ευρώ υπολογίζεται από την Ε.Ε. το ύψος των δασμών που εξήγγειλε την Τετάρτη το βράδυ ο Ντόναλντ Τραμπ.
Ενας αριθμός που αλλάζει πλέον τα δεδομένα, παραδέχονται ανώτατοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι και που δείχνει συγχρόνως το μέγεθος του εμπορικού πολέμου που εξαπέλυσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ εναντίον της Ευρώπης.
Η προσωρινή εκτίμηση είναι ότι, συνολικά, περίπου 380 δισ. ευρώ των εξαγωγών της Ε.Ε. θα υπόκεινται πλέον στους πρόσθετους δασμούς ύψους 20%, που ανακοίνωσε ο Τραμπ κατά την υποτιθέμενη «ημέρα απελευθέρωσης».
«Το 70% των εξαγωγών μας προς τις ΗΠΑ θα επηρεαστεί από τους δασμούς. Αυτό υπολογίζεται περίπου σε 380 δισ. ευρώ και οι συνολικοί δασμοί που λαμβάνουν οι ΗΠΑ για τις εξαγωγές της Ε.Ε. είναι λίγο πάνω από 81 δισ. Αν το συγκρίνουμε με το ποσό των δασμών που έχουν εισπράξει οι ΗΠΑ έως τώρα από τις εξαγωγές της Ε.Ε., το οποίο ήταν περίπου 7 δισ., είναι προφανώς ένα τεράστιο άλμα», αναφέρουν πηγές από την Κομισιόν.
Στο μεταξύ, σύμφωνα με αρχικούς υπολογισμούς και του δείκτη προσδοκιών του γερμανικού ινστιτούτου Ifo, οι νέοι δασμοί αναμένεται να μειώσουν το γερμανικό ΑΕΠ κατά 0,3%.
Βασικός πάντως στόχος του εκτελεστικού οργάνου της Ε.Ε. είναι οι «διαπραγματεύσεις» να συνεχιστούν, επισημαίνουν αρμόδιες πηγές, με τον επίτροπο Εμπορίου Μάρος Σέφκοβιτς να διεξαγάγει σήμερα νέο γύρο συνομιλιών με τους Αμερικανούς ομολόγους του. Σε περίπτωση που αποτύχουν, τότε το επόμενο βήμα είναι «αντίποινα», εξηγούν ανώτατοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι.
Η ατμόσφαιρα και στις Βρυξέλλες αλλά και σε αρκετές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες χθες ήταν βαριά. Οι Ευρωπαίοι «αισθάνονται απογοητευμένοι από τον παλαιότερο σύμμαχό μας», τόνισε η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τα ξημερώματα της Πέμπτης. Αποκάλεσε την κίνηση του Τραμπ «τεράστιο πλήγμα», που θα οδηγήσει σε υψηλότερους λογαριασμούς και αύξηση του πληθωρισμού σε όλο τον κόσμο και τόνισε ότι η Ε.Ε. είναι «έτοιμη να απαντήσει».
Οι Βρυξέλλες είναι έτοιμες να απαντήσουν, αν και βασικός στόχος παραμένει η συνέχιση των διαπραγματεύσεων.
Την ερχόμενη Τετάρτη, άλλωστε, η Κομισιόν πρόκειται να ανακοινώσει το πρώτο πακέτο αντιμέτρων ως «απάντηση» στους δασμούς στον χάλυβα και το αλουμίνιο, που επιβλήθηκαν στις 12 Μαρτίου, σύμφωνα με Ευρωπαίο ανώτατο αξιωματούχο. «Ολοκληρώνουμε ήδη ένα πρώτο πακέτο αντιμέτρων ως απάντηση στους δασμούς στον χάλυβα. Και τώρα προετοιμαζόμαστε για περαιτέρω αντίμετρα, για να προστατεύσουμε τα συμφέροντά μας και τις επιχειρήσεις μας», τόνισε η Φον ντερ Λάιεν.
Συγχρόνως, ήδη στην Κομισιόν εξετάζουν τις επιπτώσεις των «ανταποδοτικών» δασμών που ανακοίνωσε ο Τραμπ στις 2 Απριλίου, ώστε να δοθεί η κατάλληλη απάντηση.
Σε περίπτωση αποτυχίας των διαπραγματεύσεων «θα χτυπήσουμε εκεί που πονάει» τις ΗΠΑ, είπε χαρακτηριστικά αρμόδια πηγή, χωρίς να υπεισέρχεται για ευνόητους λόγους σε λεπτομέρειες ούτε για τον χρόνο «απάντησης» της Ε.Ε. ούτε για το τι είδους αντίμετρα πρόκειται.
Θεωρείται ωστόσο σχεδόν βέβαιο ότι η Κομισιόν θα απαντήσει με πρόστιμα σε αμερικανικούς τεχνολογικούς κολοσσούς, στο πλαίσιο και του νόμου των ψηφιακών αγορών, ενώ ετοιμάζεται να εφαρμόσει και το «εργαλείο κατά του εξαναγκασμού» (anti-coercion instrument), τη θεσμοθετημένη δυνατότητα να επιβάλει περιορισμούς στο εμπόριο υπηρεσιών –όπου οι ΗΠΑ έχουν εμπορικό πλεόνασμα 108,6 δισ. έναντι της Ε.Ε.–, αν κρίνει ότι τρίτη χώρα χρησιμοποιεί τους δασμούς ως «εργαλείο» εκβιασμού.
Η Φον ντερ Λάιεν συγχρόνως δρομολογεί «στρατηγικούς διαλόγους» με εκπροσώπους κρίσιμων τομέων, όπως εκείνον των φαρμάκων, καθώς υπάρχει ανησυχία στις Βρυξέλλες για νέο γύρο αμερικανικών δασμών.
«Αναμένουμε νέα μέτρα. Ανησυχούμε ότι τα φαρμακευτικά προϊόντα είναι τα επόμενα», εξήγησε ανώτατος αξιωματούχος της Ε.Ε. Οι φόβοι βασίζονται στον κατάλογο κρίσιμων για τον Τραμπ τομέων και στους οποίους έχουν ήδη επιβληθεί δασμοί σε αλουμίνιο, χάλυβα και αυτοκινητοβιομηχανία και έπονται –κατά την Κομισιόν– φαρμακευτικά προϊόντα, ημιαγωγοί και ξυλεία.
Σε κάθε περίπτωση, εκτός από τα επόμενα βήματα που πρέπει να «ζυγίσει» η Κομισιόν, θα πρέπει να υπάρξει συγχρόνως και συντονισμός με τα κράτη-μέλη. Αυτός θα είναι ο βασικός στόχος της συνάντησης των αρμοδίων υπουργών της Ε.Ε. την ερχόμενη Δευτέρα, καθώς διάφορες χώρες ήδη «πιέζουν» την Κομισιόν να «στοχοποιήσει» συγκεκριμένα προϊόντα, όπως η Γαλλία για το αμερικανικό μπέρμπον, εν μέσω των «απειλών» των ΗΠΑ για δασμούς έως και 200% στα κρασιά.
«Στοίχημα» για τους Ευρωπαίους θα είναι να παραμείνουν ενωμένοι. Μπορεί να μιλούσαν για την ανάγκη εξεύρεσης λύσεων και αναγκαίων διαπραγματεύσεων με τις ΗΠΑ, ωστόσο κάποιοι έδιναν έμφαση στην προστασία των συμφερόντων των χωρών και των οικονομιών τους, όπως η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι και ο Ιρλανδός ομόλογός της Μιχόλ Μάρτιν.
Ετοιμη να προχωρήσεισε αντίποινα η Κίνα, σε δύσκολη θέση η Ινδία
Η δυσοίωνη προοπτική ενός παγκόσμιου εμπορικού και οικονομικού πολέμου, ικανού να αποδεκατίσει το παγκόσμιο εμπόριο και να διαλύσει τις εφοδιαστικές αλυσίδες, είναι πλέον ορατή. Σε όλο τον κόσμο, από τη Νότια Κορέα μέχρι τον Καναδά και από την Ινδία μέχρι την Αυστραλία, αντιδρούν και ετοιμάζονται να αντεπιτεθούν οι χώρες που θα υποστούν τους δασμούς του Ντόναλντ Τραμπ. Πρώτη βέβαια, ο κατ’ εξοχήν αποδέκτης της επιθετικότητας του Αμερικανού προέδρου, η Κίνα, που κατέστησε σαφές πως οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου βρίσκονται ήδη σε τροχιά μετωπικής σύγκρουσης. Λίγες ώρες μόνο μετά την ανακοίνωση του Τραμπ ότι αυξάνει κατά 34% τους δασμούς στα κινεζικά προϊόντα φθάνοντάς τους πλέον αθροιστικά στο 65%, το Πεκίνο δήλωσε κατηγορηματικά ότι θα προβεί σε αντίποινα. Το κινεζικό υπουργείο Εμπορίου κάλεσε την Ουάσιγκτον να «ακυρώσει αυτομάτως» τους δασμούς, προειδοποιώντας ότι «θα θέσουν σε κίνδυνο την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη» και θα πλήξουν τα αμερικανικά συμφέροντα, καθώς «σε έναν εμπορικό πόλεμο δεν υπάρχει ποτέ νικητής». Οι δυσθεώρητοι δασμοί στους οποίους θα υπόκεινται πλέον οι εισαγωγές κινεζικών προϊόντων στις ΗΠΑ υπολογίζεται πως θα καταφέρουν καίριο πλήγμα στην κινεζική οικονομία μειώνοντας την ανάπτυξη κατά μία έως δύο εκατοστιαίες μονάδες, καθώς θα μειώσουν τις εξαγωγές της Κίνας κατά 90%.
Στη Νότια Κορέα ο υπηρεσιακός πρόεδρος Χαν Ντουκ-σου δεσμεύθηκε πως θα αντιδράσει «με όλα τα μέσα» στην επίθεση του Ντόναλντ Τραμπ που επέβαλε στην τέταρτη οικονομία της Ασίας δασμούς 25%. Η οικονομία της Νότιας Κορέας αναμένεται να πληγεί, αλλά με ιδιαίτερα ισχυρό να είναι το πλήγμα στις κορυφαίες αυτοκινητοβιομηχανίες της, τη Hyundai και την GM Korea, οι εξαγωγές των οποίων αναμένεται να μειωθούν σημαντικά. Το 2024 η Νότια Κορέα εξήγαγε οχήματα συνολικής αξίας 34,74 δισ. δολ. στις ΗΠΑ, που αντιπροσώπευαν το 49% του συνόλου των εξαγωγών αυτοκινήτων της χώρας. Ο Χαν συγκάλεσε έκτακτο συμβούλιο οικονομικής και στρατηγικής ασφάλειας και κάλεσε τα στελέχη της κυβέρνησης να εξετάσουν άμεσα την κατάσταση και να εκπονήσουν μέτρα αντίδρασης.
Ιδιαίτερα μεγάλο αναμένεται να είναι το πλήγμα στις νοτιοκορεατικές αυτοκινητοβιομηχανίες.
Στην Ιαπωνία ο πρωθυπουργός Σιγκέρου Ισίμπα δήλωσε έκπληκτος και αναρωτήθηκε «με τα τεράστια κεφάλαια που επενδύει η Ιαπωνία στις ΗΠΑ, αν είναι λογικό να επιβάλλει η Ουάσιγκτον οριζόντιους δασμούς σε όλες τις χώρες». Οι ιαπωνικές αυτοκινητοβιομηχανίες αναμένεται, επίσης, να δεχθούν πλήγμα από την πτώση των εξαγωγών τους. Σύμφωνα με την Goldman Sachs, οι δασμοί θα έχουν «σημαντικό» αντίκτυπο στις ιαπωνικές αυτοκινητοβιομηχανίες και στις βιομηχανίες εξαρτημάτων αυτοκινήτων, καθώς ο κλάδος αντιπροσωπεύει πάνω από του 30% του συνόλου των ιαπωνικών εξαγωγών στις ΗΠΑ. Ο υπουργός Εμπορίου Γιόζι Μούτο χαρακτήρισε «άκρως λυπηρό» το ότι ο Τραμπ επέβαλε αυτούς τους δασμούς στα ιαπωνικά προϊόντα και δήλωσε πως προσπαθεί ακόμη να πείσει τον Αμερικανό πρόεδρο να επανεξετάσει το θέμα. Λιγότερο ψύχραιμη ήταν, όμως, η αντίδραση του χρηματιστηρίου του Τόκιο, καθώς ο δείκτης Nikkei υποχώρησε κατά 4% καταγράφοντας το χαμηλότερο επίπεδό του των τελευταίων οκτώ μηνών.
Η Ινδία είναι σύμφωνα με τον Τραμπ «πάρα, πάρα πολύ σκληρή» προς τις ΗΠΑ σε ό,τι αφορά τους δικούς της δασμούς. Και είναι μια από τις χώρες για τις οποίες δήλωσε πως γίνονται αποδέκτες της μεγαλοψυχίας των ΗΠΑ, εφόσον οι δασμοί 26% είναι «μειωμένοι ανταποδοτικοί δασμοί», λαμβανομένων υπόψη των δασμών 52% που επιβάλλει η Ινδία στα αμερικανικά προϊόντα. Κυβερνητικός εκπρόσωπος ανέφερε πως το υπουργείο Εμπορίου αναλύει τον αντίκτυπο που θα έχουν οι δασμοί στην οικονομία της Ινδίας. Εως τώρα, πάντως, η ινδική κυβέρνηση έχει καταβάλει κάθε προσπάθεια για να διαπραγματευθεί με τον Αμερικανό πρόεδρο και να διασφαλίσει παραχωρήσεις στο θέμα των δασμών.
Οι τομείς που αναμένεται να πληγούν στην Ινδία θα είναι εκείνος των ηλεκτρονικών ειδών που εξάγει στις ΗΠΑ προϊόντα αξίας 14 δισ. δολ., όπως και ο τομέας των κοσμημάτων που εξάγει στις ΗΠΑ διαμάντια και κοσμήματα αξίας άνω των 9 δισ. δολ. Το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ από το διμερές εμπόριο με την Ινδία βρίσκεται στα 46 δισ. δολ., γι’ αυτό και ο Τραμπ έχει καταστήσει σαφές πως δεν πρόκειται να διαπραγματευθεί τους δασμούς στα ινδικά προϊόντα μέχρις ότου διευθετηθεί «αυτή η απειλή».
