Σημαντικές επιβαρύνσεις στις διεθνείς θαλάσσιες μεταφορές από και προς τις Ηνωμένες Πολιτείες απειλεί να φέρει η πρόταση αμερικανικής υπηρεσίας για επιβολή δασμών σε κινεζικές εταιρείες διαχείρισης πλοίων αλλά και σε πλοία κινεζικής κατασκευής που πιάνουν σε αμερικανικά λιμάνια.
Δεδομένου ότι η ελληνόκτητη ποντοπόρος ναυτιλία αντιστοιχεί στο 20% της παγκόσμιας θαλάσσιας μεταφορικής δυναμικότητας, μία τέτοια εξέλιξη αναμένεται να επηρεάσει και ελληνικών συμφερόντων ναυτιλιακές. Οι προτεινόμενοι δασμοί αντιστοιχούν σε έως και 1,5 εκατ. δολ., ανάλογα με την περίπτωση, για κάθε προσέγγιση αμερικανικού λιμανιού.
Συγκεκριμένα, το Γραφείο του Εμπορικού Αντιπροσώπου των Ηνωμένων Πολιτειών (USTR) έβγαλε σε δημόσια διαβούλευση πακέτο προτεινόμενων δράσεων που αποσκοπούν «στην εξάλειψη των πράξεων, πολιτικών και πρακτικών της Κίνας που στοχεύουν στην κυριαρχία στους τομείς της ναυτιλίας, της εφοδιαστικής και της ναυπηγικής βιομηχανίας». Στο πλαίσιο σχετικής έρευνας, το USTR ισχυρίζεται ότι απεδείχθη πως οι κινεζικές πολιτικές επιβαρύνουν ή περιορίζουν το εμπόριο των ΗΠΑ.
Πρόκειται για θέμα που είχε πρωτοεμφανιστεί επί κυβέρνησης Μπάιντεν έπειτα από καταγγελίες αμερικανικών φορέων και σωματείων ότι τα κινεζικά ναυπηγεία ως κρατικά αλλά και οι ναυτιλιακές κινεζικών συμφερόντων επιδοτούνται από το Πεκίνο, γεγονός που χαρακτηρίζουν αθέμιτο ανταγωνισμό. Οπως αθέμιτο ανταγωνισμό χαρακτηρίζουν αυτές οι πλευρές και τη χρηματοδότηση leasing από κινεζικούς χρηματοδοτικούς φορείς για τη ναυπήγηση πλοίων σε κινεζικά ναυπηγεία. Τότε ωστόσο το θέμα είχε τελικά μπει στο συρτάρι έπειτα από μεγάλες αντιδράσεις και της αμερικανικής λιμενικής βιομηχανίας, αλλά και αμερικανικών εταιρειών που πραγματοποιούν εισαγωγές.
Οι ΗΠΑ θέλουν λιμενικά τέλη έως 1,5 εκατ. δολ. για κάθε προσέγγιση κινεζικού πλοίου.
Το USTR έχει προγραμματίσει δημόσια ακρόαση σχετικά με τις προτεινόμενες δράσεις στις 24 Μαρτίου, ενώ η προθεσμία για την υποβολή αίτησης συμμετοχής στην ακρόαση λήγει στις 10 Μαρτίου. Ηδη μεγάλοι διεθνείς φορείς εκπροσώπησης της ποντοπόρου όπως το ICS, η Intercargo, η Intertanko και άλλοι αξιολογούν τις επόμενες κινήσεις και παρεμβάσεις τους.
Ναυτιλιακές πηγές με τις οποίες επικοινώνησε η «Καθημερινή» εκτιμούν ότι υπάρχουν πολλά εργαλεία με τα οποία οι μη κινεζικές εταιρείες διαχείρισης μπορούν να διαχειριστούν την επαπειλούμενη επιβάρυνση, ενώ σε κάθε περίπτωση το επιπλέον κόστος που ενδέχεται να προκαλέσουν θα μετακυλιστεί de facto στους ναυλωτές και φορτωτές. Ανεξάρτητα όμως από το ποιος θα επωμιστεί το ενδεχόμενο επιπλέον κόστος, η εξέλιξη θα είναι σίγουρα πληθωριστική για το συνολικό κόστος των θαλάσσιων μεταφορών και ούτως και των τιμών των τελικών προϊόντων που θα καταβάλλουν καταναλωτές και πελάτες.
Το USTR ανακοίνωσε την προηγούμενη Παρασκευή ότι τα κινεζικής ιδιοκτησίας πλοία θα πληρώνουν έως και 1 εκατ. δολάρια για τις επισκέψεις σε λιμάνια των ΗΠΑ, ενώ και όσοι εκμεταλλεύονται κινεζικής κατασκευής πλοία θα χρεώνονται έως και 1,5 εκατ. δολάρια ανά πλοίο, ανάλογα με το ποσοστό τέτοιων πλοίων στον στόλο τους. Στα μέτρα περιλαμβάνονται και τα υπό ναυπήγηση νεότευκτα πλοία: Οι ναυτιλιακές με 50% ή περισσότερο των παραγγελιών τους σε κινεζικά ναυπηγεία, ή πλοία που αναμένεται να παραδοθούν από κινεζικά ναυπηγεία τους επόμενους 24 μήνες, θα χρεώνονται έως και 1 εκατ. δολάρια ανά πλοίο ανά είσοδο σε λιμάνι των ΗΠΑ.
Το ποσοστό των πλοίων κινεζικής κατασκευής στον παγκόσμιο στόλο είναι διαφορετικό ανάλογα με τον τύπο πλοίου, αλλά σε γενικές γραμμές ανέρχεται στο 30% περίπου του παγκόσμιου στόλου σε όρους χωρητικότητας στα δεξαμενόπλοια και λίγο υψηλότερα στα πλοία μεταφοράς ξηρού φορτίου χύδην. Στο 30% περίπου εκτιμάται και το κομμάτι του ελληνόκτητου στόλου που είναι κινεζικής κατασκευής. Ωστόσο υπάρχει μεγάλος αριθμός Ελλήνων πλοιοκτητών χωρίς κανένα πλοίο κινεζικής κατασκευής, αλλά και πολλοί ιδιοκτήτες και διαχειρίστριες που εκμεταλλεύονται σχεδόν αποκλειστικά κινεζικά πλοία.
