«Πόσα γραμμάρια καστορέλαιου, κεριού μέλισσας και κεριού φοινικιάς θα χρησιμοποιήσετε εάν θέλετε να παρασκευάσετε ένα λιγότερο σκληρό κραγιόν, όπως για παράδειγμα είναι το λιπ γκλος;». «Θέλετε να μάθετε για τη ζωή του μπασκετμπολίστα Γιάννη Αντετοκούνμπο; Διαβάστε τη συνέντευξη με τον Ισπανό δημοσιογράφο Ζοσέ Μανουέλ Πουέρτας, που έχει γράψει ένα βιβλίο για τη ζωή του “Greek Freak”, και δώστε διευκρινίσεις». «Παίζετε video games; Εάν ναι, διαβάστε ένα ρεπορτάζ και επιχειρηματολογήστε για τη χρησιμότητα και τους κινδύνους τους με δημιουργικό τρόπο». Πρόκειται για τρία θέματα από τα πάνω από 130 που περιέχονται στην πλατφόρμα Skills4Life του υπουργείου Παιδείας. Τα θέματα ακολουθούν τη φιλοσοφία των θεμάτων που εξετάζονται στον διαγωνισμό PISA (Programme for International Student Assessment) του ΟΟΣΑ και απευθύνονται σε μαθητές γυμνασίου (και, κυρίως, της Γ΄ Τάξης) και Α΄ Λυκείου. Στόχος είναι ο μαθητής να μαθαίνει με δημιουργικό και ενδιαφέροντα τρόπο, μειώνοντας την παπαγαλία, και να μπορεί να εφαρμόζει τη θεωρία στην πράξη.
Ειδικότερα, η πλατφόρμα https://skills4life.gr/ διαμορφώθηκε με τη συνεργασία του υπουργείου Παιδείας και του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Είναι ήδη διαθέσιμη, παρέχοντας δωρεάν σε μαθητές, εκπαιδευτικούς και γονείς πάνω από 130 θέματα διαβαθμισμένης δυσκολίας, τα οποία διαρθρώνονται σε περισσότερες από 480 ερωτήσεις διαφόρων ειδών (κλειστού τύπου, σύντομης απάντησης και μεικτού τύπου).
Πιο συγκεκριμένα, στην πλατφόρμα υπάρχουν προδιατυπωμένα θέματα πάνω στα αντικείμενα των μαθηματικών, των φυσικών επιστημών και της κατανόησης κειμένου, τα οποία είναι τα βασικά αντικείμενα του διαγωνισμού PISA. Η πλατφόρμα θα μπορούσε να οριστεί ως «Τράπεζα Θεμάτων», αλλά αυτό περιγράφει μόνο την πρώτη πτυχή του Skills4Life. Τα προβλήματα στα οποία καλούνται να απαντήσουν οι μαθητές αναπτύσσονται σε διαδραστικό περιβάλλον, μέσα από προσομοιώσεις, που κάνουν το αντικείμενο πολύ πιο άμεσο και κατανοητό για κάθε παιδί, καθιστώντας έτσι τη διδασκαλία περισσότερο παραγωγική. Επίσης, όποιος μπει στο Skills4Life δεν θα βρει μόνο ερωτήσεις και απαντήσεις, αλλά και καθοδήγηση γύρω από το ορθό ή το λανθασμένο κάθε απάντησης, αλλά και γύρω από τον τρόπο που μια απάντηση καθίσταται πλήρης. Δηλαδή, για κάθε ερώτηση θα δίνεται η ορθή απάντηση, αλλά θα εξηγείται και γιατί μία άλλη απάντηση που μπορεί να δώσει ένας μαθητής δεν είναι αποδεκτή. Με αυτό τον τρόπο, οι εκπαιδευτικοί μπορούν να αναπτύξουν μεθόδους αντιμετώπισης των λαθών των μαθητών τους.
Είναι διαθέσιμα περισσότερα από 130 θέματα διαβαθμισμένης δυσκολίας, τα οποία διαρθρώνονται σε εκατοντάδες ερωτήσεις διαφόρων ειδών – κλειστού τύπου, σύντομης απάντησης και μεικτού τύπου.
Τα θέματα του Skills4Life υπηρετούν τις σύγχρονες παιδαγωγικές πρακτικές, που υπαγορεύουν ότι πρέπει να εμπλουτιστεί η εκπαιδευτική διαδικασία συνδέοντας τα γνωστικά αντικείμενα με απτά παραδείγματα από την καθημερινή ζωή. Ουσιαστικά, όπως αναφέρουν στην «Κ» συνεργάτες του υπουργού Παιδείας Κυριάκου Πιερρακάκη, μετακινούμαστε από την απλή βαθμολόγηση του «τι ξέρεις» στην ουσιαστική αξιολόγηση του «αν ξέρεις να το χρησιμοποιείς στην πράξη». «Μέσα από θέματα που συμβαδίζουν με τα ενδιαφέροντα των νέων επιδιώκεται η ταυτόχρονη ανάπτυξη γνώσεων και δεξιοτήτων που θα φανούν χρήσιμες στην καθημερινότητα κάθε παιδιού. Και όλα αυτά σε ένα περιβάλλον που εξ ορισμού προωθεί την εξατομικευμένη μάθηση, αλλά δίνει και επιπλέον εργαλεία εξατομίκευσης (προσωπικοί φάκελοι μαθητή κ.λπ.)», προσθέτουν οι ίδιοι.
Ταυτόχρονα, όπως τονίζεται από το υπ. Παιδείας, η εισαγωγή εργαλείων όπως το Skills4Life αντανακλά την ευρύτερη φιλοσοφία του υπουργείου, αποτελώντας κομμάτι της κυβερνητικής στρατηγικής για την εκπαίδευση. Είναι η φιλοσοφία της αξιοποίησης κάθε εργαλείου που ενισχύει την κριτική και τη δημιουργική σκέψη, «μεταβολίζοντας» τις γνώσεις που αυτονόητα πρέπει να παρέχει ένα σχολείο σε δεξιότητες που θα συνοδεύουν τα παιδιά και μετά την αποφοίτησή τους. Η αναγκαιότητα να κινηθεί το εκπαιδευτικό μας σύστημα προς αυτή την κατεύθυνση αποτελεί, άλλωστε, και ένα από τα βασικά συμπεράσματα της εκπαιδευτικής έρευνας PISA.
Πρακτικά ζητήματα
Ετσι, πρώτοι αποδέκτες του Skills4Life θα είναι οι μαθητές που θα λάβουν μέρος στον διαγωνισμό PISA –περί τις 9.000–, ενώ ήδη υπάρχει συνεργασία των διευθυντών των σχολείων τους (συνολικά 245 σχολεία, εκ των οποίων 230 είναι δημόσια και 15 ιδιωτικά). Η απόφαση για «φροντιστήριο» στο PISA ελήφθη διότι θεωρείται ότι τα θέματα του διαγωνισμού δεν συνάδουν με τη φιλοσοφία του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος και άρα οι μαθητές δεν έχουν εξοικειωθεί με αυτά. Συγκεκριμένα, στο PISA οι μαθητές δεν καλούνται να λύσουν ασκήσεις με βάση τη θεωρία, όπως έχουν συνηθίσει, αλλά να εφαρμόσουν τη θεωρία λύνοντας πρακτικά ζητήματα. Να σημειωθεί ότι ο φετινός διαγωνισμός PISA θα «μετρήσει», εκτός από την ικανότητα των αποφοίτων γυμνασίου στην κατανόηση κειμένου, στα μαθηματικά και στις φυσικές επιστήμες, και τις γνώσεις τους στα αγγλικά και στην πληροφορική. Κατόπιν η πλατφόρμα, που θα εμπλουτίζεται, θα μπορεί να αξιοποιηθεί από όλα τα σχολεία. Αλλωστε, πρόθεση του υπουργείου Παιδείας είναι να ενσωματωθεί σε όλες τις εξετάσεις (ενδοσχολικές, προαγωγικές, απολυτήριες) τουλάχιστον ένα θέμα που να εξετάζει τη δημιουργική σκέψη (όπως δείχνει το παράδειγμα του προγράμματος PISA του ΟΟΣΑ, μπορεί η συγκεκριμένη δεξιότητα να αξιολογηθεί με εγκυρότητα και αξιοπιστία).
