Τραμπ: Επιφυλακτική η ευρωπαϊκή Ακροδεξιά

Η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι ήταν η μοναδική Ευρωπαία ηγέτις που παρέστη στην ορκωμοσία του Τραμπ, ενώ διατηρεί φιλικές σχέσεις με τον Eλον Μασκ. Η Μελόνι μοιράζεται τις συντηρητικές, εθνικιστικές θέσεις του Τραμπ, ενώ πολλοί υποστηρικτές της θεωρούν ότι η ειδική σχέση που απολαμβάνει με τον πρόεδρο θα ενισχύσει τη θέση της Ιταλίας.

Μέσα στα πρώτα λεπτά της ομιλίας ορκωμοσίας του Τραμπ, όμως, η Μελόνι συνειδητοποίησε ότι ο νέος πρόεδρος μπορεί να αποδειχθεί αντίπαλος της Ευρώπης. «Θα βάλω, πολύ απλά, την Αμερική μπροστά από κάθε τι άλλο. Θα επιβάλουμε δασμούς και θα φορολογήσουμε τις χώρες του εξωτερικού, προκειμένου να πλουτίσουν οι πολίτες μας», δήλωσε ο Τραμπ. Εκτοτε, ο πρόεδρος προειδοποίησε ότι θα επιβάλει «οπωσδήποτε» δασμούς στην Ευρώπη «πολύ σύντομα».

Την ώρα που ο Τραμπ δεσμεύεται να μην επηρεασθεί από κανέναν καθώς προωθεί κατά προτεραιότητα τα αμερικανικά συμφέροντα, πολλά εθνικιστικά κόμματα στην Ευρώπη υπόσχονται να κάνουν το ίδιο στις χώρες τους. Η εμπορική αντιπαράθεση υπογραμμίζει επίσης ορισμένες αντιθέσεις που θα μπορούσαν να προκύψουν από διεθνή συμμαχία μεταξύ εθνικιστών.

«Η υποστήριξη ενός ξένου προέδρου, η πολιτική του οποίου είναι ικανή να βλάψει τη χώρα σου, δεν είναι καλή πολιτική στρατηγική», τονίζει ο Ρενό Λαμπάι, γενικός γραμματέας της ακροδεξιάς Εθνικής Συσπείρωσης της Μαρίν Λεπέν στη Γαλλία. Ο πρόεδρος του κόμματος, Ζορντάν Μπαρντελά, είπε τον περασμένο μήνα ότι σέβεται τον Τραμπ και εμπνέεται από πόσο γρήγορα γεμίζει αεροπλάνα με Κολομβιανούς απελαθέντες, απειλώντας τη χώρα με δασμούς εφόσον δεν επέτρεπε τις προσγειώσεις. Την ίδια ώρα, περιέγραψε όμως τον Τραμπ ως υπαρξιακό κίνδυνο για τη Γαλλία και την Ευρώπη. Ενδεχόμενοι δασμοί θα πλήξουν τους Γάλλους αγρότες, τη στήριξη των οποίων δεν μπορεί να στερηθεί ο Μπαρντελά. «Αν δεν προστατεύσουμε τα συμφέροντά μας, θα εξαφανισθούμε», επισήμανε την περασμένη εβδομάδα.

Η σημερινή στάση του κόμματος δεν θυμίζει σε τίποτα τις διαχύσεις της Μαρίν Λεπέν μετά τη νίκη του Τραμπ το 2016. Η τότε πρόεδρος του κόμματος είχε ταξιδέψει στη Νέα Υόρκη ελπίζοντας να συναντήσει τον Τραμπ. Ο Λαμπάι εξηγεί ότι η έμφαση που έδωσε ο Τραμπ στο μεταναστευτικό ζήτημα βοήθησε σημαντικά την Εθνική Συσπείρωση. Σήμερα, με την άνοδο των εθνικιστικών κομμάτων σε όλη την Ευρώπη, η βοήθεια αυτή από τον Τραμπ δεν είναι πλέον αναγκαία.

Μοιράζονται τις ίδιες συντηρητικές ιδέες για θέματα όπως το μεταναστευτικό, αλλά η απειλή επιβολής δασμών θα βλάψει τα κράτη της Γηραιάς Ηπείρου.

Η υπερβολική επαφή με τον Τραμπ θα μπορούσε να βλάψει το γαλλικό ακροδεξιό κόμμα σε αυτή τη συγκυρία, κατά την οποία επιχειρούνται η αποδαιμονοποίηση και η αποστασιοποίηση από το ακραίο παρελθόν του. «Ο “τραμπισμός” διαθέτει σήμερα ακραία ριζοσπαστικά στοιχεία. Οι Γάλλοι ακροδεξιοί δεν ξέρουν αν θέλουν να είναι μέρος τέτοιου κινήματος ή να παραμείνουν πιστοί στο σχέδιο κανονικοποίησής τους», σημειώνει η Μάγια Καντέλ, ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης.

Παρά τις ανησυχίες που έχει προκαλέσει στην Ευρώπη η νίκη Τραμπ, τα δεξιά κόμματα έχουν επωφεληθεί πολιτικά από αυτή, ενισχύοντας το μήνυμά τους. Κάποια, όπως η Εναλλακτική για τη Γερμανία, καλωσόρισαν τη στήριξη του Ελον Μασκ. Πρόσφατες δημοσκοπήσεις στη Γερμανία έδειξαν, όμως, ότι τα τρία τέταρτα των πολιτών θεωρούν «απαράδεκτη» την απόπειρα του Μασκ να επηρεάσει τις εκλογές.

Μιμητές

Για την ώρα, η σημαντικότερη επιρροή που ασκεί ο Τραμπ αφορά τις προσπάθειες ακροδεξιών κομμάτων να μιμηθούν το μήνυμά του, όπως δείχνει η προγραμματισμένη για το Σαββατοκύριακο συγκέντρωση του ισπανικού ακροδεξιού Vox στη Μαδρίτη με σύνθημα «Κάντε την Ευρώπη σπουδαία πάλι». Στη διαδήλωση της Μαδρίτης αναμένεται να παρευρεθούν ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπαν, η Μαρίν Λεπέν και ο Ματέο Σαλβίνι, αντιπρόεδρος της ιταλικής κυβέρνησης.

Πίσω από τις θριαμβολογίες της Ακροδεξιάς κρύβεται, ωστόσο, ο φόβος για τον ακόμη άγνωστο αντίκτυπο που θα έχει ο Τραμπ στην Ευρώπη. Αναλυτές προειδοποιούν ότι η φιλοδοξία της Μελόνι να καταστεί γέφυρα μεταξύ Τραμπ και Ευρώπης μπορεί να αποδειχθεί μοιραία για την ίδια εφόσον οι ΗΠΑ βρεθούν σε ευθεία εμπορική διένεξη με την Ε.Ε. Σε περίπτωση διαφωνίας, η Μελόνι δεν θα μπορούσε να ταχθεί στο πλευρό του Τραμπ, με την ιταλική οικονομία να εξαρτάται άμεσα από τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις.

Σύμφωνα με πρόσφατη οικονομική μελέτη, η επιβολή δασμών 10% από τις ΗΠΑ στην Ιταλία θα κόστιζε μεταξύ 4 και 7 δισ. ευρώ στην ιταλική οικονομία.