ΓΛΩΣΣΑ

«Η αγγλική εργατική τάξη», σύμφωνα με τον Τζορτζ Οργουελ, «είναι σεσημασμένη από τη γλώσσα». «Είναι αδύνατον για έναν Αγγλο να ανοίξει το στόμα του χωρίς να τον αντιπαθήσει κάποιος άλλος Αγγλος», σημείωσε ο Τζορτζ Μπέρναρντ Σο. Ο,τι είπαν οι δύο συγγραφείς, ο ένας απόφοιτος του Ιτον και ο άλλος μορφωμένος κατ’ ιδίαν στην Ιρλανδία, είναι βάσιμα το 2024.

Η καθηγήτρια Γλωσσολογίας Αννα Παπαφράγκου μιλάει στην «Κ» για τις επιστημονικές προκλήσεις του τομέα της.

Οταν ερευνητές του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ ζήτησαν από το πανίσχυρο chatbot Claude 3.5 να γράψει ένα ποίημα στην παραδοσιακή βιετναμέζικη φόρμα «song thất lục bát», που ακολουθεί ένα μοτίβο επτά, επτά, έξι και οκτώ λέξεων, το αποτέλεσμα ήταν ένα ποίημα που δεν ακολουθούσε τη φόρμα.

Πηγαίνοντας κόντρα σε όσους θεωρούν πως η τεχνητή νοημοσύνη θα καταστήσει ενδεχομένως περιττούς τους φιλολόγους, ολοένα και περισσότεροι ερευνητές «παντρεύουν» τη γλωσσολογία με την επιστήμη των υπολογιστών. Καθηγητές και ερευνητές μιλούν στην «Κ».

Η κατάργηση της κοινωνικής διγλωσσίας με τη δημοτική και η διαρκής αλλαγή στα μέσα έκφρασης.

Η καθηγήτρια Κέιτ Χέιλς μιλάει στην «Κ».

Μερικά πτυχία πανεπιστημίου έχουν υποβαθμιστεί πάρα πολύ τα τελευταία χρόνια στην αντίληψη των μαθητών που πρέπει να επιλέξουν τι θα σπουδάσουν. Συζητώντας πρόσφατα με καθηγητές, έμαθα ότι αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τις φιλοσοφικές σχολές.

Πόσοι διαβάζουν άραγε τον κολοφώνα στο τέλος ενός βιβλίου, με τον οποίο ο εκδότης λογοδοτεί κατά κάποιον τρόπο στον αναγνώστη και συγχρόνως αποδίδει κάποιας μορφής δικαιοσύνη, αναγράφοντας τους αφανείς συνδιακόνους της έκδοσης; Μάλλον λίγοι. Λίγοι είναι άλλωστε οι αναγνώστες γενικά.

Κι εκεί λοιπόν που παρακολουθείτε έναν τορναδόρο να δουλεύει το ξύλο ή το μέταλλο για να το στρογγυλέψει, σας έρχεται η ιδέα να του πείτε –χάριν αστεϊσμού ή για να πείσετε τον εαυτό σας ότι μπορείτε να πιάσετε κουβέντα και με χειρώνακτες– ότι δεν έχει λόγο ν’ αγκομαχάει, να γκρινιάζει, να παραπονιέται.

Υπάρχουν στον τόπο και στις μέρες μας πολλές αφορμές και λόγοι δυσφορίας, αλλά έχουμε κι άλλες τόσες ευλογίες και παρηγοριές. Μία από αυτές –η σπουδαιότερη κατά την επισφαλή κρίση μου– είναι η γλώσσα μας. Εχουμε το μοναδικό προνόμιο να έχουμε μια αδιάλειπτη στους αιώνες, «χωρίς διακοπή και μ’ ελάχιστες διαφορές», ποιητική παραγωγή υψηλών επιδόσεων.

Η ομάδα που δημιούργησε το Meltemi μιλάει στην «Κ» για τα ξενύχτια, τα λάθη, τις προκλήσεις αλλά και τα ευαίσθητα σημεία πίσω από τη δημιουργία του πρώτου ελληνικού Μεγάλου Γλωσσικού Μοντέλου Τεχνητής Νοημοσύνης.

Το φαινόμενο της «καθαρευουσομανίας» ανθρώπων των ραδιοτηλεκάναλων ιδίως, που καταλήγει σε εκπομπή, κυριολεκτικά, ελληνικούρας και κακογλωσσίας είχε απασχολήσει τη στήλη πρόσφατα (28/4). l Οπου κακοποιοί κατά τα άλλα της ελληνικής περιλαμβάνουν στο λόγο τους γενικές διαιρετικές, πολλά μετά γενικής, και βιασμού, συντασσόμενα ρήματα και διάφορα άλλα μορφώσεως και καλλιεργείας δηλωτικά.