ΓΛΩΣΣΑ

Πριν από μερικές εβδομάδες είχα αναφερθεί σε «φάλτσα» ως προς την προφορά ορισμένων ονομάτων αλλοδαπής προέλευσης.

Οχι μόνο σε σχολικές αίθουσες, αλλά και σε group chats, κόμικς, τραγούδια στο Spotify και βιντεοκλήσεις με τον παππού και τη γιαγιά. Εκεί μαθαίνουν τα παιδιά της ομογένειας τα ελληνικά.

Ο κύριος Μελανσόν, ηγέτης της γαλλικής αριστεράς, είχε μία ακόμη φαεινή ιδέα. Αυτήν τη φορά στόχος του ήταν η γλώσσα. Ξέρετε για ποιαν μιλάω. Γι’ αυτήν τη γλώσσα που σε συνδυασμό με τα μαθήματα πιάνου περιέγραφε, μάλλον ειρωνικά, τη συμπεριφορά μιας κοινωνικής ομάδας στη χώρα μας. Ενα είδος σουσουδισμού.

Παραδόξως, το «Μέγα λεξικόν όλης της ελληνικής γλώσσης» του Δ. Δημητράκου δεν έχει λήμμα «κλαρι(ν)τζής», ούτε και «κλαρινίστας» ή «κλαρινετίστας».

Ξεκινούν από σήμερα ειδικά μαθήματα, πρακτικές δοκιμασίες και υγειονομικές εξετάσεις.

Χρωστάμε πολλά οι Ελληνες στους ξένους, κι ας μη συνηθίζουμε να το παραδεχόμαστε, ιδίως όσοι ανάμεσά μας πάσχουν από σύμπλεγμα φυλετικής ανωτερότητας χαρισμένης απ’ όλους τους θεούς και από την Ιστορία και ως εκ τούτου είναι απολύτως βέβαιοι ότι οι πάντες οφείλουν να μας… οφείλουν, νυν και αεί. Από παλιά τούς χρωστάμε.

«Η δημιουργικότητα νοείται ως μια διαδικασία, η οποία οδηγεί σε κάποια μορφή δημιουργικής παραγωγής και χαρακτηρίζεται από πρωτοτυπία και αποτελεσματικότητα, ενώ μπορεί να συνδυάζει ιδέες και υλικά με νέους τρόπους…».

Τι είναι αυτό «των λαθροθήρων» που περιφέρεται από εφημερίδα σε εφημερίδα, ακόμα και σε τίτλους, ακόμα και στις προσεκτικότερες στη χρήση της γλώσσας;

Γλωσσική η σημερινή «Αναμόχλευση», μιας και ποτέ δεν λείπουν τα αξιοπερίεργα και τα ευτράπελα που προσφέρονται για σχολιασμό. Την τιμητική τους σήμερα έχουν οι κοινοτοπίες και τα κλισέ, δημοσιογραφικά ή άλλα, αλλά και κάποια κατά κόρον επαναλαμβανόμενα γλωσσικά φάλτσα.

Αν η πρώτη παγίδα που αντιμετωπίζει ο ενδογλωσσικός μεταφραστής είναι η Παγίδα της βίαιης πλειοδοτικής «Επικαιροποίησης», η δεύτερη είναι η Παγίδα της Οικειότητας με τον μεταφραζόμενο λόγο, οικειότητας πραγματικής ή πλασματικής.

Ας ξαναπώ το αυτονόητο: Η μετάφραση είναι τέχνη δημοκρατική και τέχνη της εφαρμοσμένης αλληλεγγύης. Είναι τέχνη δημοκρατική, γιατί προσφέρει σε όλους μας, ανεξαρτήτως ταξικής καταγωγής, τη δυνατότητα να γνωρίσουμε πολιτισμούς και λαούς που δεν κατέχουμε τη γλώσσα τους.

Ζήτησε το τηλέφωνό μου από τη Γραμματεία της «Κ». «Ασε Ζάννα μου, θα τον καλέσω εγώ», είπα στην παλαιά φίλη, πρωθιέρεια της εφημερίδας, «γνωρίζω τον κ. Τάσιο από τότε που έκανα το Εκπαιδευτικό» – τέλη δεκαετίας του ’70, τότε που κόχλαζαν οι αλλαγές στα πανεπιστήμια. «Δεν θα με θυμάται βέβαια, αλλ’ εντάξει», είπα.