ΔΕΚΕΜΒΡΙΑΝΑ

«Η σιωπή των άλλων». Είναι ένα από τα καλύτερα ντοκιμαντέρ που έχω δει στη ζωή μου.

Στο Επταπύργιο της Θεσσαλονίκης ανακαλύφθηκαν πρόσφατα τρεις ομαδικοί τάφοι με 33 σκελετούς από την εποχή των εκτελέσεων του Εμφυλίου Πολέμου. Δεν είναι η πρώτη φορά που δημόσια έργα αποκαλύπτουν πρόχειρα και ανώνυμα ενταφιασμένα οστά.

Τα σημάδια που άφησαν οι σφαίρες από τις μάχες των Δεκεμβριανών είναι ακόμη ορατά στο «σώμα» της γειτονιάς του κέντρου. Ενα οδοιπορικό.

Εχει δίκιο να οργίζεται ο καθηγητής Γιώργος Μαυρογορδάτος για την εξαφάνιση του βιβλίου με τίτλο «Η απελευθέρωσις της Ελλάδος και τα μετά ταύτην γεγονότα (Ιούλιος 1944 – Δεκέμβριος 1945)» (εκδ. Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού, 1973).

Τα Χριστούγεννα του Τσώρτσιλ στην Αθήνα του 1944, στη διάρκεια των Δεκεμβριανών, είναι το διεθνές γεγονός της εποχής που διαδραματίζεται στη συγκλονισμένη ελληνική πρωτεύουσα.

Πριν από μερικά χρόνια, έτυχε να με καλέσουν σε δείπνο στη Γαλλική Πρεσβεία. Aκουσα λοιπόν τον νέο πρέσβη, που ήταν πριν στη Βαρσοβία, να λέει ότι είναι… κρίμα που δεν βομβαρδίστηκε και η Αθήνα, ώστε να ανοικοδομηθεί με καλύτερη ρυμοτομία και σύγχρονη αρχιτεκτονική. Κρατήθηκα και δεν είπα αυτό που του ταίριαζε.

Πώς κατασκευάζονται και επιβάλλονται οι ιστορικοί μύθοι; Μα με την αποσιώπηση και απόκρυψη γεγονότων, ακόμη και με την καταστροφή τεκμηρίων και μαρτυριών. Κάποτε και με την… πολτοποίηση βιβλίων.

Σκηνογραφία και «επίσημη» ιστορική ετυμηγορία στην έκθεση του ΚΚΕ για τα Δεκεμβριανά.

Σαν πατριωτική αντίσταση κατά της επέμβασης των Αγγλων θυμόταν ο Μίκης Θεοδωράκης τα Δεκεμβριανά, μιλώντας στον Αλέξη Παπαχελά το 2004 για την εκπομπή «Φάκελοι». Εφτανε μάλιστα στο σημείο να λέει: «Ολο το μίσος που είχαμε για τους Γερμανούς πήγε στους Αγγλους». Αυτούς «έπρεπε να τους ρίξουμε στη θάλασσα» (βλ. το άρθρο μου «Τα Δεκεμβριανά του Μίκη», «Κ» 19.9.21).

Η άγνωστη καταστροφή στις γειτονιές του κέντρου από τη Μάχη της Αθήνας.

Η αδελφοκτόνος σύρραξη αποτυπώθηκε σε λογοτεχνία, σινεμά και εικαστικά.

Το ιστορικό γεγονός είχε λήξει το 1949. Αλλά μέχρι τις αρχές του 21ου αιώνα επανερχόταν η ρητορική για νέα «Δεκεμβριανά», για «Βάρκιζα τέλος» και «γερμανοτσολιάδες». Μήπως το τραύμα έμεινε για πολύ ανεπούλωτο;