ΧΟΥΝΤΑ

Συμπληρώθηκαν πενήντα ένα χρόνια από την εισβολή των τουρκικών στρατευμάτων στην Κύπρο. Εχουν γραφτεί τα πάντα σε εκατοντάδες βιβλία, λευκώματα, συνεντεύξεις και ντοκιμαντέρ.

Η απριλιανή δικτατορία του 1967 δεν υπήρξε μια μεμονωμένη αυταρχική παρένθεση. Αντιθέτως, εντασσόταν σε έναν ευρύτερο γεωπολιτικό χώρο που περιλάμβανε και άλλες χώρες της νότιας Ευρώπης, όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία.

Ομάδα νέων αξιωματικών φέρεται να είχε ενημερώσει το βράδυ της 20ής Απριλίου 1967 τον τότε αρχηγό της ΕΡΕ και πρωθυπουργό Παναγιώτη Κανελλόπουλο για τις λεπτομέρειες του επερχόμενου πραξικοπήματος, όμως αυτός τους έδιωξε όταν του εξέφρασαν την πεποίθησή τους ότι η ΕΡΕ δεν επρόκειτο να κερδίσει τις εκλογές […]

Η δικτατορία ήταν το αποκορύφωμα μιας βαθιάς θεσμικής και πολιτικής κρίσης που είχε τις ρίζες της στο μεταπολεμικό ελληνικό κράτος, τον Ψυχρό Πόλεμο και τις χρόνιες αντιθέσεις ανάμεσα στη δημοκρατική νομιμότητα και στο «βαθύ κράτος» των ενόπλων δυνάμεων, της ΚΥΠ και του Παλατιού.

«Λο!» στα ηπειρώτικα σημαίνει «σώπα». «Λο!» είπε η γιαγιά του Θανάση Βασιλείου στον παππού του όταν αυτός άρχισε να του λέει για τον πατέρα του και το ΕΑΤ-ΕΣΑ. Μια πολυετής έρευνα και ένα ντοκιμαντέρ είναι τα μέσα του Βασιλείου για να σπάσει εκείνη τη σιωπή.

Η προσήλωση του σοσιαλδημοκράτη Ραούλ Αλφονσίν στην αποκατάσταση του κράτους δικαίου συνέβαλε στην εκλογική νίκη του επί του Περονικού Κόμματος.

Ο ποιος παρακολουθεί την τηλεοπτική εκπομπή του ΣΚΑΪ «Σκοτεινή δεκαετία» –ειδικά το επεισόδιο που αναφέρεται στο πραξικόπημα κατά του Μακαρίου– μένει άναυδος από τη μικρόνοια του δικτάτορα Ιωαννίδη. Από τον απλοϊκό τρόπο που προσέγγιζε όχι μόνον τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αλλά και όλο το ευρύτερο διεθνές περιβάλλον.

Το μακρινό πλέον 2016, η ξακουστή διεθνής έκθεση τέχνης Documenta έλαβε χώρα για πρώτη φορά εκτός γερμανικών συνόρων, στην Ελλάδα της κρίσης.

Μέσα από το πολύτιμο Ιστορικό Αρχείο του Πανεπιστημίου Αθηνών, «αναδύονται» χειρόγραφα σημειώματα, επιστολές, φωτογραφίες και ανακοινώσεις από την περίοδο της επταετίας και του αντιδικτατορικού αγώνα.

«Εκεί που τρώγαμε, άρχισε το ραδιόφωνο να μεταδίδει το διάγγελμα του βασιλιά. Μείναμε με πολλές απορίες. Τη σημαντικότερη όμως δεν τολμούσε να την ξεστομίσει κανείς. Αραγε τώρα με ποιον είμαστε, με τη χούντα ή με τον βασιλιά; Βουβαμάρα».

Πρόσφατα παρουσιάστηκε στη Βουλή των Ελλήνων το βιβλίο «Τα οικονομικά της δικτατορίας», που επιμελήθηκε ο καθηγητής Νίκος Χριστοδουλάκης. Η προσπάθεια των εκλεκτών ακαδημαϊκών, που συνεισέφεραν με τις αναλύσεις τους στο πολύπλευρο αυτό βιβλίο, ήταν να αποτιμήσουν την πορεία της οικονομίας στην περίοδο της δικτατορίας.

Από την «άνοιξη» της δεκαετίας του 1960, στη χούντα, στην καταστροφή της Κύπρου και στην εδραίωση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα. Μια δεκαετία-πραγματική τομή, που η χώρα μας άλλαξε προς το καλύτερο, μέσα όμως από βίαια γεγονότα με υψηλό εθνικό και κοινωνικό κόστος. Σαν να μην ήταν (είναι;) δυνατή στην Ελλάδα η θετική εξέλιξη εάν δεν προηγηθεί μια μικρή ή μεγάλη καταστροφή.