ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Η οδός ∆ηλιγιάννη από την πλατεία Καραϊσκάκη ώς τον Σταθμό Λαρίσης έχει παλιές ιστορίες να αφηγηθεί. Ξενοδοχεία και καφενεία του Μεσοπολέμου, αναψυκτήρια του 1935 και του 1952, με μουσικές, γκαζόζες, ουζάκι και υποβρύχια, θέατρα, σινεμά και επιθεωρήσεις, συνεργεία, μάντρες, αυλές, ψιλικατζίδικα, και σπίτια, πολλά σπίτια, μονώροφα και διώροφα…

Τη λίστα με τα πέντε γραφεία από τα οποία θα προκύψει εκείνο που θα αναλάβει την ανακαίνιση της δυτικής πτέρυγάς του, ανακοίνωσε χθες το Βρετανικό Μουσείο. Πρόκειται για τα 6a Architects, Eric Parry Architects and Jamie Fobert Architects, Lina Ghotmeh – Architecture, OMA και David Chipperfield Architects.

Οι Βρυξέλλες, ως μία από τις πρωτεύουσες της αρ νουβό, προσφέρεται και γι’ αυτόν τον θεματικό τουρισμό. Το άνοιγμα της ιστορικής οικίας Van Eetvelde στο κοινό, ως χώρου επισκέψιμου, ως αξιοθέατου της πόλης, μας δείχνει την υπεραξία της τέχνης και της αρχιτεκτονικής στην ταυτότητα μιας πόλης.

Η αφανής πόλη που ζει παράλληλα με την άλλη, τη φανερή, είναι γεμάτη ήχους, σκιές και ψιθύρους. Είναι μια διάσταση που αν την έχουμε κατά νου βοηθά πολύ στην κατανόηση και στην απόλαυση της αστικής περιήγησης.

Κυριακή πρωί έξω από την Αγία Θηρεσία, την καθολική εκκλησία στην οδό Επτανήσου, μπορεί να ακούσεις τους ύμνους της λειτουργίας που φθάνουν έως έξω στο πεζοδρόμιο. Είναι σαν ένα μελωδικό μουρμουρητό, ένα αστικό κελάηδισμα, μέσα στην Κυψέλη, την τόσο ζωντανή και πάλι.

Τα μικρά σπίτια που σώζονται ανάμεσα στην Καλλιρρόης και τη Συγγρού, από το Φιξ ώς το Ζάππειο, μοιάζουν με κουκλόσπιτα, ραγισμένα και ερειπωμένα τα περισσότερα.

Πιθανώς να είναι κοινό το βίωμα. Να βλέπεις ένα σπίτι, ένα δωμάτιο, έναν δρόμο που θυμάσαι από την παιδική σου ηλικία και ενώ το θυμόσουν μεγάλο ίσως και υποβλητικό σε μέγεθος και σημασία, να διαπιστώνεις πλέον την ταπεινότητά του.

Η μεγάλη συζήτηση διεθνώς για την επιβίωση της αρχιτεκτονικής παρακαταθήκης του 20ού αιώνα στον 21ο ανανεώνεται διαρκώς με εξαγγελίες νέων παρεμβάσεων σε κτίρια-ορόσημα.

Αυτή η φωτοκάρτα από τη δεκαετία του 1930 μάς δείχνει μια συντροφιά επισκεπτών στην Αθήνα δίπλα στην αθέατη Πύλη του Αδριανού. Πίσω τους είναι η λεωφόρος Αμαλίας. Είναι ένα συνηθισμένο κάδρο εποχής ακριβώς από αυτή τη θέση. Πιθανότατα υπήρχε εκεί ένας πλανόδιος φωτογράφος με τρίποδο και τραβούσε τους τουρίστες και τους περαστικούς καθ’ οδόν προς τους Στύλους του Ολυμπίου Διός.

Η ευρωπαϊκή ιστορία με τις δαιδαλώδεις και συναρπαστικές διατομές της και τα υποκεφάλαια της επίσημης ανάγνωσής της, μας οδηγεί συχνά σε αυτές τις γοητευτικές κόγχες που είναι η επιμέρους ιστορία. Πρόσφατα δημοσιεύθηκε η είδηση πως έπειτα από εργασίες αποκατάστασης είναι και πάλι επισκέψιμη η κρύπτη όπου φυλάσσεται η σορός του Λεονάρντο ντα Βίντσι.

Σας προτείνω έναν περίπατο εξερεύνησης στα στενά των Κάτω Πατησίων. Είναι μια βόλτα γνωριμίας σε μια γειτονιά λίγο γνωστή σε όσους δεν έχουν σχέσεις με την περιοχή, που διατηρεί κάποια χαρακτηριστικά πολύ χρήσιμα για να σκεφτεί κανείς πάνω στη συνολική αθηναϊκή συνθήκη.

Το περιοδικό Τime είχε δημοσιεύσει το 1979 ένα επικριτικό άρθρο για την Αθήνα με τίτλο «Μια πόλη πεθαίνει». Ηταν κατά μία έννοια μια σύνοψη της οικτρής κατάστασης στην οποία είχε οδηγηθεί το κέντρο της πρωτεύουσας με την άναρχη δόμηση, την ανομία και την έλλειψη ελεύθερων χώρων. Εμφαση δινόταν στην παρακμή της Πλάκας με τα νυχτερινά κέντρα, τις κραυγαλέες επιγραφές, την ηχορρύπανση.