«Στη φωτογραφία που λάβαμε, μία μπουλντόζα φαίνεται να έχει καθαρίσει τον χώρο και να έχει ισοπεδώσει τον χιονομετρικό σταθμό του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών ο οποίος λειτουργεί στα Λευκά Ορη από το 2017. Η εικόνα αυτή μας βρήκε εντελώς απροετοίμαστους».
Ο Κώστας Λαγουβάρδος, διευθυντής ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και επικεφαλής της ομάδας του Meteo, περιγράφει στην «Κ» τη δυσάρεστη έκπληξη που περίμενε το μεσημέρι της Δευτέρας εκείνον και την ομάδα του όταν σε μία φωτογραφία που έλαβαν από συνεργάτη τους στην Κρήτη, είδαν την εγκατάσταση του χιονομετρικού σταθμού –από τον οποίο αντλούσαν σημαντικά μετεωρολογικά στοιχεία τα τελευταία οκτώ χρόνια– να έχει ξαφνικά ισοπεδωθεί.
«Πρόκειται για έναν χιονομετρικό σταθμό που έχει εγκαταστήσει το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών στα Λευκά Ορη, σε υψόμετρο περίπου 1.600 μέτρων. Ηταν απολύτως λειτουργικός καθώς διέθετε μέτρηση ύψους χιονιού, θερμοκρασίας αέρα κι εδάφους, υγρασίας, πίεσης, ηλιακής ακτινοβολίας. Ενας σταθμός που σε κάθε περίπτωση κόστιζε κάποια χρήματα», σημειώνει ο κ. Λαγουβάρδος και προσθέτει:
«Σε καμία περίπτωση δεν ήταν ένας εγκαταλελειμμένος ή σκουριασμένος χώρος που να δικαιολογεί μία τέτοια ενέργεια. Ηταν ένας σταθμός, ο οποίος βρέθηκε στο έδαφος χωρίς να έχουμε καμία απολύτως ενημέρωση ούτε εμείς ούτε και οι συνεργάτες μας στο καταφύγιο του Καλλέργη που βρίσκεται πολύ κοντά και γνωρίζουν τι συμβαίνει στην περιοχή».
Πολύτιμη εγκατάσταση για τα σύγχρονα μετεωρολογικά δεδομένα
Ομάδα επιστημόνων του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών είχαν προγραμματίσει να ταξιδέψουν τις επόμενες μέρες στα Λευκά Ορη με σκοπό να αλλάξουν την κεραία του σταθμού, ώστε να είναι πλήρως λειτουργικός εν όψει του χειμώνα. Αλλωστε, όπως εξηγεί ο κ. Λαγουβάρδος, μία τέτοια εγκατάσταση είναι πολύτιμη για τα σύγχρονα μετεωρολογικά δεδομένα.
«Ο συγκεκριμένος είναι ένας από τους ελάχιστος σταθμούς που διαθέτουμε στη χώρα και μετρούν το ύψος χιονιού. Σήμερα λειτουργούν δύο σταθμοί στην Κρήτη –στα Λευκά Ορη και στον Ψηλορείτη– κι ένας ακόμη στα Καλάβρυτα, ενώ σκοπεύουμε να τοποθετήσουμε έναν νέο σταθμό στον Παρνασσό και σε κάποιο ακόμη σημείο στη Βόρεια Ελλάδα. Είναι πολύ σημαντικό ότι μπορούμε με αυτόν τον τρόπο να μετράμε πλέον το ύψος του χιονιού, καθώς είναι γνωστό ότι αυτό περιορίζεται. Μπορεί να λαμβάνουμε τις πληροφορίες από τους δορυφόρους για την κάλυψη του χιονιού, αλλά δεν γνωρίζουμε πόσο βαθύ είναι το χιόνι. Αυτό μας το εξασφαλίζουν οι συγκεκριμένοι σταθμοί. Είναι ένα επιστημονικό όργανο το οποίο είναι απαραίτητο, γιατί παρακολουθείς τις παραμέτρους της κλιματικής αλλαγής. Δεν το γκρεμίζεις με αυτόν τον τρόπο επειδή θέλεις να καθαρίσεις τον χώρο. Είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο».
«Είναι ηλεκτρονικά όργανα τα οποία έχουν πέσει κάτω. Εφόσον βρέξει και λιμνάσει το νερό, υπάρχει ο κίνδυνος να καταστραφούν»
Από την Τρίτη, το ΕΑΑ θα κινήσει τις απαραίτητες διαδικασίες, ώστε να γίνει γνωστό τι ακριβώς συνέβη σε αυτή την πλαγιά του κρητικού βουνού. Η μεγαλύτερη ανησυχία τώρα είναι μήπως αυτά τα όργανα καταστραφούν.
«Είναι ηλεκτρονικά όργανα τα οποία έχουν πέσει κάτω. Εφόσον βρέξει και λιμνάσει το νερό, υπάρχει ο κίνδυνος να καταστραφούν», αναφέρει ο επικεφαλής του Meteo.
Ο ίδιος σημειώνει πάντως πως εάν η επιστημονική ομάδα του Αστεροσκοπείου είχε ενημερωθεί εγκαίρως για τις εργασίες, θα είχε σπεύσει να μετακινήσει τον σταθμό.
«Θα μπορούσαν να μας ζητήσουν να ξηλώσουμε τον σταθμό και να τον επαναφέρουμε ή να τον απομακρύνουμε λίγα μέτρα πιο πέρα. Πριν από δύο εβδομάδες χρειάστηκε να μετακινήσουμε τον σταθμό στην Καλαμαριά, κάτι που κάναμε άμεσα, έπειτα από συνεννόηση. Δεν θα είχαμε καμία αντίρρηση και σε αυτήν την περίπτωση, να συνδράμουμε με οποιονδήποτε τρόπο ώστε να προχωρήσει οποιοδήποτε έργο. Αλλωστε το βουνό δεν μας ανήκει, μας φιλοξενεί», καταλήγει ο κ. Λαγουβάρδος.
