Και εγένετο «κτηματoδομία»! Το νέο οργανωτικό σχήμα, στο οποίο οι πολεοδομίες θα «συγκατοικήσουν» με το κτηματολόγιο, είναι πλέον το νέο στοίχημα της κυβέρνησης. Στόχος, σύμφωνα με την εξαγγελία του πρωθυπουργού, είναι η καταπολέμηση της διαφθοράς, ενώ για την οργάνωση του νέου σχήματος φαίνεται ότι θα απαιτηθούν τουλάχιστον ένα – δύο έτη. Η εξαγγελία αντιμετωπίζεται εχθρικά από την τοπική αυτοδιοίκηση, εκπρόσωποι της οποίας θεωρούν ότι πρόκειται για «εκδίκηση» απέναντι στις αντιδράσεις ορισμένων δήμων για τον ΝΟΚ.
Την πρόθεση της κυβέρνησης να δημιουργήσει το νέο σχήμα εξήγγειλε από το βήμα της ΔΕΘ ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, υποστηρίζοντας ότι η μεταρρύθμιση θα έρθει «με μοχλούς πολεοδομίες που, από –δυστυχώς– αρκετές φορές εστίες εξυπηρετήσεων ή ακόμη και διαφθοράς, θα υπηρετούν την αληθινή τους αποστολή», ανέφερε. «Γι’ αυτό έχουμε πάρει τη δραστική απόφαση οι πολεοδομίες, ως προς το κομμάτι έκδοσης και ελέγχου των οικοδομικών αδειών, να φύγουν από τους δήμους και να ενταχθούν οργανικά στην “Κτηματολόγιο Α.Ε.”».
Παρά τα λάθη που είχε η πρωθυπουργική εξαγγελία (οι περισσότερες οικοδομικές άδειες εκδίδονται αυτόματα, χωρίς παρέμβαση της υπηρεσίας και χωρίς έλεγχο, ενώ το Ελληνικό Κτηματολόγιο έχει πάψει από το 2018 να είναι Α.Ε., αλλά αποτελεί νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου), η φιλοσοφία της δείχνει να είναι η απομάκρυνση των υπηρεσιών από τους δήμους και η δημιουργία μιας «υπηρεσίας μίας στάσης». Η ιδέα αυτή «κυοφορείται» πολιτικά εδώ και καιρό και έχει υποστηριχθεί δημόσια και από το Τεχνικό Επιμελητήριο.
«Οι πολεοδομίες πρέπει με κάποιον τρόπο να φύγουν από τους δήμους. Η μεταφορά τους στη δομή του κτηματολογίου έχει πολλά πλεονεκτήματα», υποστηρίζει ο πρόεδρος του ΤΕΕ, Γιώργος Στασινός. «Κατ’ αρχήν το Ελληνικό Κτηματολόγιο είναι το μόνο που έχει οργανωτική δομή με γραφεία σε όλη την Ελλάδα, άρα ουσιαστικά το μόνο που θα μπορούσε να υποστηρίξει μια τέτοια λειτουργία. Περαιτέρω έχουμε υποστηρίξει ότι οι υπάλληλοι των πολεοδομιών πρέπει να έχουν οικονομικά κίνητρα για να υπηρετούν στο συγκεκριμένο πόστο. Αυτό δεν μπορεί να συμβεί αν οι πολεοδομίες μεταφερθούν στον κορμό του υπουργείου Περιβάλλοντος, αλλά χρειάζονται την ευελιξία που έχει το Ελληνικό Κτηματολόγιο. Αυτό που θα χρειαστεί είναι να γίνει μια νομοθετική παρέμβαση για να στελεχωθεί τόσο το κτηματολόγιο όσο και οι νέες πολεοδομίες με πιο εύκολες διαδικασίες. Οι δε υπάλληλοι των πολεοδομιών σήμερα θα κληθούν να επιλέξουν αν θα μεταφερθούν στη νέα υπηρεσία ή θα παραμείνουν στον δήμο, εξυπηρετώντας το τμήμα σχεδίων πόλης ή άλλες ανάγκες της τεχνικής υπηρεσίας. Αυτό που δείχνει μονόδρομος είναι η “επιστροφή” του Ελληνικού Κτηματολογίου στον έλεγχο του υπουργείου Περιβάλλοντος» (σ.σ. σήμερα εποπτεύεται από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης).
Για πολλά πλεονεκτήματα κάνει λόγο ο πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός, ενώ αρνητική εμφανίζεται η αυτοδιοίκηση.
«Οπως ανέφερε και ο πρωθυπουργός, για να γίνει αυτή η μεταρρύθμιση πρέπει να υπάρξει συναίνεση από τις υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις. Η μεταφορά των πολεοδομιών στο κτηματολόγιο θα θέσει καθαρούς κανόνες και θα βοηθήσει στην αποτροπή φαινομένων διαφθοράς», λέει στην «Κ» ο Χρήστος Δερμεντζόπουλος, υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης. «Ο σχεδιασμός έχει ήδη ξεκινήσει – προφανώς για να προχωρήσει το σχέδιο αυτό πρέπει να ολοκληρωθεί η κτηματογράφηση: σήμερα η ανάρτηση βρίσκεται στο 95%, η περαίωση του έργου στο 70% και η ψηφιοποίηση των αρχείων των υποθηκοφυλακείων στο 75%. Πολύ σύντομα θα μπορούμε να έχουμε και χρονοδιάγραμμα των απαραίτητων ενεργειών».
«Η πραγματική αιτία»
Η αυτοδιοίκηση πάντως είναι αρνητική. «Το σχέδιο αυτό δεν ξεκίνησε εξαιτίας των περιστατικών διαφθοράς, τα οποία ο επικοινωνιακός μηχανισμός της κυβέρνησης έχει υπερπροβάλει», εκτιμά ο Γρηγόρης Κωνσταντέλλος, δήμαρχος Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης και α΄ αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ. «Ούτως ή άλλως τα συστήματα του υπουργείου και του ΤΕΕ έχουν μετατρέψει την έκδοση οικοδομικών αδειών σε αυτοματοποιημένη εργασία κατά 80% – ενώ στους δήμους έχουν μείνει ελάχιστες αρμοδιότητες. Η πραγματική αιτία είναι η αντίδραση των δήμων στα κίνητρα του ΝΟΚ. Αν οι πολεοδομίες δεν υπάγονταν στους δήμους, δεν θα μπορούσαμε να έχουμε δώσει εντολή να σταματήσει η έκδοση νέων αδειών μέχρι την εκδίκαση των προσφυγών μας. Εκεί είναι το ζήτημα. Η κυβέρνηση και το ΤΕΕ δεν επιθυμούν οι δήμοι να έχουν εργαλεία για να σταματούν τις πολιτικές που προωθούν».
Πηγές του υπουργείου Περιβάλλοντος διευκρίνιζαν χθες ότι τα πλεονεκτήματα του νέου συστήματος θα είναι η συγκέντρωση των διαδικασιών δόμησης και κτηματολογίου σε ενιαίο ψηφιακό περιβάλλον, η ψηφιακή διαλειτουργικότητα των υπηρεσιών του ΤΕΕ (e-adeies, πλατφόρμα αυθαιρέτων, ψηφιακός χάρτης) και του κτηματολογίου, η ενιαία εποπτεία της νέας δομής και η αξιοποίηση υφιστάμενων υποδομών. Οι ίδιες πηγές πάντως έθεταν χθες ως επιχειρήματα υπέρ της «κτηματοδομίας» το ότι το 44% των δήμων εξακολουθεί να μη διαθέτει δική του υπηρεσία δόμησης, ότι οι άδειες χρειάζονται κατά μέσον όρο έξι έως οκτώ μήνες για να εκδοθούν (παρότι εκδίδονται αυτόματα) και ότι υπάρχουν διαφορετικές ερμηνείες της πολεοδομικής νομοθεσίας ανά πολεοδομία – κάτι για το οποίο βέβαια ευθύνεται το ΥΠΕΝ.
