Στον δρόμο απέναντι από το 40ό Νηπιαγωγείο Πατρών, λίγα λεπτά με το αυτοκίνητο από το κέντρο της πόλης, οι κάτοικοι αναπαύονται στις πλαστικές ξαπλώστρες που έχουν στήσει έξω από τα σπίτια τους. Ανάμεσά τους ένα βυτίο γεμάτο νερό, το οποίο, όπως λένε, ανήκει στους ίδιους. «Με αυτό γέμισε η Πυροσβεστική τρεις και τέσσερις φορές». Είναι άγρυπνοι επί δύο βράδια. Η μυρωδιά του καμένου στον οικισμό των Μποζαΐτικων είναι πνιγηρή.
«Η φωτιά έφτασε μέχρι την πόρτα σας;» ρώτησα τον ιδιοκτήτη του σπιτιού που μας υποδέχθηκε. «Μπήκε και μέσα», αποκρίθηκε ευθύς ο Νώντας Κουνιάκης, οδηγώντας μας στην πίσω πλευρά του διώροφου σπιτιού, που έχει καεί. Οι μπαλκονόπορτες έχουν λιώσει, οι τοίχοι είναι καμένοι και μέσα στα δωμάτια, έπιπλα και αντικείμενα είναι καλυμμένα από στάχτες. «Να φανταστείς ότι μόλις το είχαμε ασπρίσει. Σε μία εβδομάδα έχουμε γάμο. Παντρεύεται ο γιος μας. Ετοιμάζαμε γλυκά, πίτες, τις μπομπονιέρες», είπε ο ηλικιωμένος άνδρας.
Το διαμέρισμα του πρώτου ορόφου το νοίκιαζαν σε ένα φιλικό τους ζευγάρι. Η Παναγιώτα Αναστασίου εργάζεται ως νοσηλεύτρια. Μετά το τέλος της εφημερίας, την ενημέρωσαν πως το διαμέρισμά της καίγεται. «Χωρίς σπίτι είναι λες και έχεις χάσει τα πάντα. Εχω ένα μικρό παιδί, τριών ετών. Πού θα μείνει; Και παράλληλα εργάζομαι».
Το σπίτι βρίσκεται ακριβώς μπροστά σε μια κατάφυτη ρεματιά. «Πριν από λίγο καιρό τούς πήραμε τηλέφωνο να την καθαρίσουν. Παλιά περνούσε νερό από εδώ, αλλά στέρεψε εδώ και δέκα χρόνια. Το μονοπάτι δεν το χρησιμοποιεί κανείς. Το είχαν αφήσει ακαθάριστο. Πήρα δήμο, περιφέρεια, δασαρχείο. Δεν βγάλαμε άκρη», παρατήρησε ο κ. Κουνιάκης, προσθέτοντας ότι το τμήμα που ήταν μπροστά από το σπίτι το καθάρισαν οι ίδιοι. Η «Κ» απευθύνθηκε στον Δήμο Πατρέων. Ο αντιδήμαρχος Πολιτικής Προστασίας, Μιχάλης Αναστασίου, σημείωσε πως είχαν καθαριστεί πολλά αλλά όχι όλα τα δημοτικά οικόπεδα, ενώ κάποια οικόπεδα δεν ανήκουν στον δήμο αλλά σε άλλους φορείς του Δημοσίου.
Ο καθαρισμός του οικοπέδου δεν ήταν το μόνο σημείο που οι κάτοικοι βίωσαν πως έλειπε ο συντονισμός. Το ίδιο σχολίασαν και για την Πυροσβεστική, επισημαίνοντας ότι τελευταία στιγμή και αφότου είχε φουντώσει η φωτιά ήρθε ένα πυροσβεστικό όχημα, το οποίο τροφοδότησαν τουλάχιστον τρεις φορές με δικό τους νερό.
Παρότι και τα δύο ζευγάρια έχουν ξαναδεί φωτιές να ξεσπούν στην ευρύτερη περιοχή της Πάτρας τα προηγούμενα χρόνια, πρώτη φορά ένιωσαν να απειλούνται πραγματικά, βλέποντας τις φλόγες να «κατεβαίνουν» στην πόλη και να την περικυκλώνουν με εστίες που κάλυψαν τα βουνά που την περιτριγυρίζουν. «Κάηκε η τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας. Να το θυμάστε! Ανοίγαμε και βλέπαμε το πράσινο. Τώρα το χάος, κρανίου τόπος», συνόψισε η σύζυγος του κ. Κουνιάκη, Πηνελόπη.
Το άλλο, νεαρό, ζευγάρι κοιτάει με απόγνωση τα υπάρχοντά του που έχουν αχρηστευτεί. Και οι δύο αγωνιούν για τον χρόνο και το κόστος που θα απαιτηθεί για να επανέλθει η οικία, και παράλληλα η ζωή τους, στην πρότερη κατάσταση. Μαζί με το σπίτι, που υπέστη σοβαρές ζημιές, έχασαν και ένα χωράφι με ελαιόδεντρα που καλλιεργούσαν στην Περιστέρα, κοντά στην αρχική εστία της φωτιάς, το οποίο κάηκε ολοσχερώς. Οπως σχολίασε ο Σπύρος Γεωργιόπουλος, ο οποίος απασχολείται ως ελεύθερος επαγγελματίας, το πρόβλημα δεν είναι μόνο ατομικό, αλλά συλλογικό. «Η Πάτρα είχε ήδη την ανεργία από την αποβιομηχάνιση. Ηταν ήδη μειωμένος ο κύκλος εργασιών. Τώρα τι θα γίνει; Κάποιος που κρατούσε την επιχείρησή του με νύχια και με δόντια, βλέπει να του συμβαίνει και αυτό».
Τα συναισθήματα αυτά βιώνει και ο 50χρονος Παναγιώτης Τσεκούρας, αγρότης και κτηνοτρόφος, η στάνη του οποίου στη Δραγώλενα κάηκε. Η φωτιά κατέστρεψε μέρος της κατασκευής καθώς και όλες τις ποσότητες ζωοτροφής. Τα κοπάδια του, όπως είπε, ευτυχώς γλίτωσαν, καθώς ως μετακινούμενος κτηνοτρόφος τα είχε μεταφέρει σε άλλο σημείο για βοσκή. «Εγινε καταστροφή. Τα χρήματα για τις τροφές είχαν δοθεί. Εδώ θέλουν όλα επισκευή. Ολα θέλουν από την αρχή», τόνισε, προσθέτοντας ότι είναι από τους λίγους κτηνοτρόφους που έχουν μείνει στην περιοχή και οι οποίοι παλεύουν οικονομικά να αντεπεξέλθουν. Η τοπική οικονομία αναμένεται να πληγεί και από την καταστροφή των κτημάτων με οπωροκηπευτικά και ελαιόδεντρα που καταστράφηκαν.
Αλυσιδωτές κρίσεις
Το ατομικό αλλά και συλλογικό τραύμα από την πυρκαγιά που έφτασε πραγματικά στην πόλη σχολίασε και ο Παναγιώτης Αλεξόπουλος, αναπληρωτής καθηγητής Ψυχιατρικής – Ψυχογηριατρικής στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας και διευθυντής της Πανεπιστημιακής Ψυχιατρικής Κλινικής Ενηλίκων Πατρών. «Είναι μεγάλο χτύπημα να βλέπεις το βιος σου να καίγεται. Το τραύμα έχει δύο όψεις: η πρώτη όψη είναι η οξύτητα του γεγονότος, της καταστροφής, και η δεύτερη, το αίσθημα της ανημπόριας, το πώς θα ξαναχτίσεις όλα αυτά, με ποια εργαλεία και πόσο χρόνο θα σου πάρει». Στη δεύτερη αυτή όψη μεγάλο ρόλο διαδραματίζει και η περιρρέουσα κατάσταση. Εδώ, ο ψυχίατρος, που «αφουγκράζεται» την πόλη του, εντοπίζει ένα σοβαρό πρόβλημα: Η Πάτρα δεν έχει όραμα, δεν ξέρει πού πηγαίνει ταυτοτικά ο τόπος. Η πόλη της δυτικής Ελλάδας έχει υποστεί αλλεπάλληλες κρίσεις, που έχουν επιφέρει ρωγμές στην ελπίδα της κοινότητας για ένα καλύτερο μέλλον, αλλά και στην εμπιστοσύνη της προς τους θεσμούς. Οπως περιέγραψε, η πόλη που έχει ήδη ταλαιπωρηθεί τα τελευταία χρόνια από τη φυγή των βιομηχανιών και έπειτα την οικονομική και την υγειονομική κρίση, υφίσταται τώρα και αυτή την τελευταία πληγή χωρίς να διαθέτει μια αναπτυξιακή προοπτική.
Το ίδιο υπογράμμισε και ο Γιώργος Ψωμιάδης, επιχειρηματίας και διαμερισματικός σύμβουλος του Δήμου Πατρέων. «Πολλοί άνθρωποι στην πόλη έχουν χάσει την ελπίδα τους. Λείπει το όραμα, ο αναπτυξιακός στόχος, που θα εμπνεύσει τον κόσμο να αγωνιστεί για κάτι». Ο ίδιος, ωστόσο, δεν παρουσιάζει μια εξ ολοκλήρου μαύρη εικόνα. Οπως είπε, η πόλη διαθέτει και ανθρώπινο δυναμικό που θέλει να βοηθήσει και το αίσθημα της αλληλεγγύης. Στη διάρκεια της φωτιάς, πολλοί προσέτρεξαν ως εθελοντές να βοηθήσουν. Ο επιχειρηματίας έφερε ως παράδειγμα τη μεγάλη κινητοποίηση και οργάνωση που υπήρξε για τη διάσωση ζώων. Σε έναν χώρο στην πλαζ των Πατρών, όπου πήγε και ο ίδιος δύο σκυλιά που είχε απεγκλωβίσει από σπίτια στα οποία προσέγγιζε η φωτιά, λειτουργούσε υποδειγματικά μια επιχείρηση φιλοξενίας ζώων, από σκύλους και γάτες μέχρι χήνες και κουνέλια, που είχαν απεγκλωβιστεί και διασωθεί.
Αϋπνοι 48 ώρες
Τη δυναμική της Πάτρας απέδειξαν και οι νέοι, που αποτελούν μέρος της «startup» σκηνής της πόλης, έχοντας ιδρύσει τη νεοφυή επιχείρηση Givelink, μια καινοτόμο πλατφόρμα για δωρεές. «Δεν φάγαμε, δεν κοιμηθήκαμε για 48 ώρες. Εστιάσαμε στην ελπίδα», τόνισε ο Αντώνης Πολίτης, λέγοντας ότι κατάφεραν μέσω της πλατφόρμας να συγκεντρώσουν τρόφιμα η αξία των οποίων ξεπερνάει σε αξία τις 28.000 ευρώ. Για τον νεαρό άνδρα, η κίνηση αυτή είναι και ένας γλυκόπικρος αποχαιρετισμός, μιας και το επόμενο διάστημα η έδρα της επιχείρησης θα μεταφερθεί στην Αμερική και ο ίδιος θα μοιράζει τη ζωή του μεταξύ των ηπείρων.
Λίγο πριν από το ηλιοβασίλεμα, οι κάτοικοι βγαίνουν στα μπαλκόνια παρακολουθώντας μια τελευταία αναζωπύρωση. Κοιτούν σιωπηλοί. Οι μόνες κουβέντες που αντάλλαξαν είναι οι ευχές για τον Δεκαπενταύγουστο. Για κάθε επικείμενη γιορτή, στην Πάτρα έχουν μια δική τους ευχή: «Καλή αυριανή να έχουμε».
Τα ίχνη και οι συλλήψεις
Σε έναν στύλο ηλεκτροδότησης εστιάζουν τις υποψίες τους οι ανακριτικοί υπάλληλοι της Πυροσβεστικής αναφορικά με την αιτία έναρξης του πρώτου μετώπου της πυρκαγιάς της Αχαΐας κοντά στο Βασιλικό, την Τρίτη 12 Αυγούστου. Τη νύχτα της ίδιας ημέρας, στα Συχαινά Πάτρας εκδηλώθηκε δεύτερη εστία. Για τη φωτιά αυτή συνελήφθησαν για εμπρησμό ένας 19χρονος, που οδηγούσε μηχανή, και ο 27χρονος συνοδηγός του.
Ο πρώτος φέρεται να είπε σε αστυνομικούς πως ο φίλος του κατέβηκε από το μηχανάκι και έβαλε φωτιά. Στις 13 Αυγούστου συνελήφθη από τις αστυνομικές αρχές ένας 25χρονος, με την κατηγορία του εμπρησμού σε άλλο σημείο της Πάτρας, κοντά στο Γηροκομείο.
