Ακολούθησαν την εντολή που τους δόθηκε. Τα δύο Canadair CL-415, που μόλις είχαν ολοκληρώσει τον ανεφοδιασμό τους στην αεροπορική βάση Ελευσίνας, θα επιχειρούσαν –μόνο εφόσον οι συνθήκες το επέτρεπαν– στην πυρκαγιά της Κερατέας και έπειτα θα επέστρεφαν στη μητρική τους βάση στη Θεσσαλονίκη. Απογειώθηκαν στις 20.28 την Παρασκευή 8 Αυγούστου και μέσα στα επόμενα 15 λεπτά πραγματοποίησαν υδροληψία στον κόλπο της Ελευσίνας και πρόλαβαν να εκτελέσουν από μία ρίψη νερού το καθένα προτού συνεχίσουν, όπως προβλεπόταν, το ταξίδι τους για τη Βόρεια Ελλάδα.
Ο σχηματισμός των αεροσκαφών με τα αναμμένα φώτα αποτυπώθηκε εν δράσει σε εντυπωσιακές φωτογραφίες, αλλά και ζωντανά σε βίντεο από τηλεοπτικές κάμερες δελτίων ειδήσεων που βρίσκονταν στο πεδίο. Ακολούθησαν σχόλια για χειριστές «που αψήφησαν τους κινδύνους» μέσα στο «βαθύ σκοτάδι», για μια «σπάνια και τολμηρή επιχείρηση», για «ηρωική πτήση» που συμβαίνει για πρώτη φορά στα παγκόσμια χρονικά.
«Οι εντολές που έχουμε ορίζουν ότι κάνουμε ρίψεις μέχρι το τελευταίο φως, το οποίο είναι 30 λεπτά μετά τη δύση του ηλίου, εφόσον οι συνθήκες το επιτρέπουν», εξηγεί στην «Κ» ο επισμηναγός, ιπτάμενος, Ιωακείμ Κουνάδος, επικεφαλής του κλιμακίου της 383 Μοίρας Ειδικών Επιχειρήσεων και Αεροπυρόσβεσης. «Ο συγκεκριμένος σχηματισμός έκανε τη ρίψη του λίγο μετά τη δύση και πριν από το τελευταίο φως και συνέχισε ανερχόμενος με ασφάλεια για να επιστρέψει στη Θεσσαλονίκη. Προφανώς η γωνία της λήψης ήταν τέτοια ώστε να ξεκινήσουν έπειτα οι συζητήσεις».
Επαγγελματισμός
Αλλη είναι η οπτική από το έδαφος και άλλη μέσα από το πιλοτήριο, διευκρινίζει ο Ιωακείμ Κουνάδος. Εάν η πορεία των αεροσκαφών ήταν προς την Ανατολή, τότε θα σκοτείνιαζε νωρίτερα, εάν όμως ήταν προς τη Δύση, θα έβλεπαν λίγο φως ακόμα. Οι χειριστές, βάσει της εμπειρίας και της εκπαίδευσής τους, είναι αυτοί που θα κρίνουν εάν μπορούν εκείνη τη στιγμή να επιχειρήσουν. Παίζουν ακόμη ρόλο η μορφολογία του εδάφους, εάν υπάρχουν νέφη προς τα δυτικά, η γενικότερη ορατότητα, που διαφέρει ανάλογα με το σημείο και το συμβάν. Αντιστοίχως, σε άλλα περιστατικά, ακόμη και κατά τη διάρκεια της ημέρας, λόγω νεφώσεων, εξαιτίας του καπνού ή άλλων παραγόντων, μπορεί να είναι περιορισμένη η ορατότητα και να μην είναι εφικτό τα αεροσκάφη να δράσουν.
«Μίλησα με τα πληρώματα, η προσέγγισή τους ήταν ότι μπορούσαν να επιχειρήσουν, το έκαναν και αποχώρησαν. Τόσο απλά και επαγγελματικά», λέει ο κ. Κουνάδος ως επικεφαλής του κλιμακίου και όταν απογειώθηκαν τα δύο Canadair από τη βάση της Ελευσίνας. «Λειτουργούμε με βάση τον επαγγελματισμό μας. Δεν παρασυρόμαστε από συναισθήματα, τα διαχειριζόμαστε. Νύχτα δεν μπορούμε να επιχειρήσουμε. Εξαντλούμε τα περιθώρια, πάντοτε με ασφάλεια, ώστε να πάμε μέχρι εκεί που μπορούμε», προσθέτει.
«Δεν παρασυρόμαστε. Εξαντλούμε τα περιθώρια, πάντοτε με ασφάλεια, ώστε να πάμε μέχρι εκεί που μπορούμε», αναφέρει ο επισμηναγός, ιπτάμενος, Ιωακείμ Κουνάδος.
Ούτε αυτή ήταν η πρώτη φορά που πυροσβεστικά αεροσκάφη τύπου Canadair πραγματοποιούν ρίψη νερού μετά τη δύση του ηλίου, αλλά πριν από το τελευταίο φως. «Δεν έγινε κάτι πρωτόγνωρο, έγινε κάτι το οποίο συνηθίζεται, αλλά προφανώς σε όλες τις φωτιές δεν υπάρχει πάντα κάποια κάμερα για να απαθανατίσει τη στιγμή», λέει ο κ. Κουνάδος.
Απέναντι στον άνεμο
Η πυρκαγιά στην Κερατέα ξέσπασε στις 14.04 της 8ης Αυγούστου, σε μια ημέρα με ιδιαίτερα δυσμενείς καιρικές συνθήκες και υψηλό δείκτη επικινδυνότητας. Οπως είχαν επισημάνει και ερευνητές της ομάδας Meteo του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, έπνεαν θυελλώδεις βόρειοι άνεμοι (7-8 μποφόρ), οι οποίοι αλληλεπιδρούσαν με την τοπογραφία της περιοχής και οδηγούσαν σε εκρηκτική συμπεριφορά την πυρκαγιά. Εκείνη την ημέρα, από τα δύο CL-415 του κλιμακίου που μετασταθμεύει στην Ελευσίνα, το ένα ήταν εκτός λόγω βλάβης και κλήθηκαν να έρθουν άλλα δύο από τη Θεσσαλονίκη για να συνδράμουν.
Ο κ. Κουνάδος εξηγεί ότι οι αυξημένοι άνεμοι δεν δυσκολεύουν μόνο την υδροληψία, αλλά όλη τη διαδικασία της πτήσης, γιατί τα Canadair πετούν σε εγγύτητα με το έδαφος. Οι παράμετροι που πρέπει να υπολογίσει το πλήρωμα σε μια αντίστοιχη ημέρα είναι περισσότερες: πώς θα πραγματοποιήσουν τις ρίψεις του νερού σε σχέση με τη φορά του ανέμου, πόσο έντονες θα είναι οι αναταράξεις. «Ηταν μια ημέρα αρκετά δύσκολη, αλλά όχι η χειρότερη που έχουμε αντιμετωπίσει. Μπορούσαμε να επιχειρήσουμε. Οι αναταράξεις ήταν αισθητές, αλλά όχι απαγορευτικές. Εχουμε κληθεί στο παρελθόν για πυρόσβεση στο ίδιο περιβάλλον, με πιο έντονες συνθήκες», λέει ο κ. Κουνάδος. «Εχουμε ζήσει και άλλες φωτιές, σε άλλα σημεία της χώρας, στις οποίες τα αεροσκάφη δηλώνουν αδυναμία λόγω των συνθηκών».
Τα αεροσκάφη CL-415 είναι πιο σύγχρονα σε σύγκριση με τα Canadair CL-215, τα οποία επίσης ανήκουν εδώ και δεκαετίες στον ελληνικό στόλο αεροπυρόσβεσης. Τα νεότερα Canadair έχουν πιο κομψό και λειτουργικό κόκπιτ, αλλά η μεγάλη διαφορά τους εντοπίζεται στους κινητήρες τους. Τα CL-215 έχουν εμβολοφόρους κινητήρες, ενώ τα 415 έχουν κινητήρες turboprop που παρέχουν μεγαλύτερη ευελιξία. «Προσφέρουν περισσότερη δύναμη στο κομμάτι της ανόδου έπειτα από μια υδροληψία, αλλά δίνουν και τη δυνατότητα να κατερχόμαστε πιο άνετα, πιο γρήγορα», παρατηρεί ο κ. Κουνάδος.
Τα τηλεοπτικά πλάνα από την ύστατη ρίψη των δύο Canadair στην Κερατέα αποτυπώνουν πώς λειτουργεί ο σχηματισμός των αεροσκαφών στο πεδίο. Εμφανίζεται το πρώτο αεροσκάφος, ρίχνει τους 6 τόνους νερού στις φλόγες και περίπου 13 δευτερόλεπτα μετά ακολουθεί το δεύτερο. «Προσπαθούμε να στοχεύουμε στο ίδιο σημείο, με μικρό διαχωρισμό», λέει ο κ. Κουνάδος. «Αυτό που μας νοιάζει είναι η αλληλοκάλυψη».
