Εντυπη έκδοση. Καταγγελία για το πρόγραμμα καθαρισμού δασών Antinero υπέβαλαν στην Επιτροπή Αναφορών του Ευρωκοινοβουλίου και στο Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο 213 σύλλογοι, φορείς και πολίτες. Σύμφωνα με την αναφορά, η εφαρμογή του προγράμματος, το οποίο χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης, παραβιάζει την κοινοτική νομοθεσία, καθώς παρανόμως δεν αδειοδοτείται περιβαλλοντικά, ούτε καν για επεμβάσεις σε προστατευόμενες περιοχές. Περαιτέρω, σύμφωνα με την ίδια πηγή, έχει οδηγήσει σε ξηράνσεις δασικών οικοσυστημάτων ή σε ζημιά στη βιοποικιλότητα.
Από την πλευρά του το υπουργείο Περιβάλλοντος υποστηρίζει ότι χάρη στο Antinero καθαρίστηκαν δάση στα οποία δεν είχε γίνει παρέμβαση επί δεκαετίες, καθιστώντας τα ευπρόσβλητα σε πυρκαγιά.
Επικεφαλής της καταγγελίας, η οποία κατατέθηκε στα τέλη Μαΐου, είναι το Επιμελητήριο Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητας, ενώ τη συνυπογράφουν ακόμη 34 μη κυβερνητικές οργανώσεις από όλη την Ελλάδα. Οι συνυπογράφοντες καταγγέλλουν προς διερεύνηση σοβαρές παραβιάσεις της κοινοτικής νομοθεσίας στο πλαίσιο των τριών φάσεων του προγράμματος Antinero, το οποίο ξεκίνησε το 2022.
«Καταστροφή οικοτόπων»
«Το πρόγραμμα Antinero προωθείται σήμερα ως το πλέον ικανό εργαλείο για την προστασία των ελληνικών δασών από τις πυρκαγιές. Στον αντίποδα της ακολουθούμενης πολιτικής, μεγάλη μερίδα του επιστημονικού κόσμου, περιβαλλοντικών οργανώσεων και ενεργών πολιτών του καταλογίζουν αθρόα οικολογική υποβάθμιση, καταστροφή και αφανισμό των δασών της χώρας, χωρίς καν το πρόγραμμα να αποδεικνύεται ικανό να αποτρέψει τις δασικές πυρκαγιές, αφού κατά τη διάρκεια της εφαρμογής του (2022-2025) έχουν καταστραφεί από εκτεταμένες δασικές πυρκαγιές πολύτιμοι και εξαιρετικά σημαντικοί οικότοποι και δασικά οικοσυστήματα, όπως το δάσος της Δαδιάς, ο Εθνικός Δρυμός Πάρνηθας, τα δάση της βόρειας Εύβοιας, της Ρόδου κ.ά.», αναφέρει η καταγγελία.
Οι καταγγέλλοντες υποστηρίζουν ότι το πρόγραμμα Antinero παραβιάζει την κοινοτική νομοθεσία, καθώς «έχει μη νόμιμα εξαιρεθεί από την περιβαλλοντική αδειοδότηση, ακόμη και για την εφαρμογή του σε προστατευόμενες περιοχές και σε περιοχές σημαντικές για τα πτηνά». Περαιτέρω τονίζουν ότι το πρόγραμμα κατατέμνεται παράνομα σε μικρές εργολαβίες και ανατίθεται με απευθείας αναθέσεις, σημειώνοντας ότι η αναθέτουσα αρχή και ο ελέγχων (υπουργείο Περιβάλλοντος) δεν πρέπει να ταυτίζονται. Επίσης στην καταγγελία αναφέρεται ότι στο τέλος του 2024 μεταφέρθηκαν 70 εκατ. ευρώ από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης για το Antinero στο πρόγραμμα «Εξοικονομώ – Αλλάζω συσκευή για επιχειρήσεις» του υπουργείου Περιβάλλοντος, στο τέλος της προηγούμενης χρονιάς (Νοέμβριο με Δεκέμβριο).
Ως παράδειγμα προβληματικής (περιβαλλοντικά) εφαρμογής του προγράμματος Antinero αναφέρεται η περίπτωση του δάσους Καϊάφα και Στροφιλιάς. Εκεί, σύμφωνα με τους καταγγέλλοντες (Οικολογική Κίνηση Πάτρας, που συνυπογράφει την αναφορά), μπήκαν βαριά μηχανήματα και κατέστρεψαν προστατευόμενο οικότοπο, ενδιαίτημα του προστατευόμενου χαμαιλέοντα της Πελοποννήσου (Chameleoafricanus).
Από την πλευρά του το υπουργείο Περιβάλλοντος απορρίπτει ως απαράδεκτες τις καταγγελίες. «Χάρη στο Antinero καθαρίστηκαν δάση στα οποία δεν είχε γίνει η παραμικρή παρέμβαση εδώ και δεκαετίες. Το δάσος της Αρτας είχε 60 χρόνια να καθαριστεί. Ας μας πουν οι καταγγέλλοντες πώς πιστεύουν ότι θα προληφθούν οι πυρκαγιές αν δεν γίνουν καθαρισμοί», αναφέρει στην «Κ» ο γενικός γραμματέας Δασών, Στάθης Σταθόπουλος. «Οσο για την επιτυχία του προγράμματος, καταστροφική πυρκαγιά συνέβη μόνο σε δύο από τις σχεδόν 250 περιοχές που καθαρίστηκαν».
Μεταφορά πόρων
Σε σχέση με τη μεταφορά πόρων σε άλλο πρόγραμμα του υπουργείου Περιβάλλοντος, ο κ. Σταθόπουλος πιθανολογεί ότι έγινε για λογιστικούς λόγους, χωρίς οι πόροι να αφαιρεθούν από το Antinero. «Την προηγούμενη εβδομάδα ήταν στην Αθήνα ο επίτροπος Περιβάλλοντος Βόπκε Χούστρα και μας συνεχάρη για το Antinero. Οι καταγγελίες είναι ανυπόστατες», αναφέρει. Σύμφωνα με τον κ. Σταθόπουλο, οι πόροι που θα διατεθούν στις τέσσερις φάσεις του προγράμματος Antinero έως το τέλος της φετινής χρονιάς θα προσεγγίσουν τα 700 εκατ. ευρώ.
