Για διαδοχικές αστοχίες στις κινήσεις των δύο πεζοπόρων, όταν εντόπισαν μια αρκούδα στο παρθένο δάσος του Φρακτού, οι οποίες πιθανότατα οδήγησαν στην πτώση και στον θάνατο ενός 61χρονου σε χαράδρα εκατοντάδων μέτρων, κάνουν λόγο ειδικοί περιβαλλοντικών οργανώσεων βάσει της μοναδικής διαθέσιμης μαρτυρίας για το συμβάν.
Η χρήση σπρέι πιπεριού και η παρουσία μεγαλόσωμου σκύλου συνετέλεσαν στο να γίνει χαοτική η κατάσταση, τονίζει ο δρ Γιώργος Μερτζάνης, επιστημονικά υπεύθυνος της οργάνωσης «Καλλιστώ».
Οι δύο συνοδοιπόροι είχαν περιπλανηθεί στη δύσβατη περιοχή για να προσεγγίσουν το κουφάρι ενός αεροσκάφους της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας που είχε συντριβεί εκεί πριν από δεκαετίες. Είχαν ολοκληρώσει την αποστολή τους και επρόκειτο να ακολουθήσουν τον δρόμο του γυρισμού, όταν σύμφωνα με την περιγραφή του διασωθέντος Δημήτρη Κιόρογλου ο φίλος του Χρήστος Σταυριανίδης είδε μια αρκούδα. Βάσει όσων έχει δηλώσει, του φώναξε δύο φορές για να πλησιάσει και να τη δει από κοντά. Η αρκούδα κινήθηκε προς τον Σταυριανίδη και εκείνος φέρεται να την ψέκασε με σπρέι πιπεριού. Τότε το άγριο ζώο στράφηκε προς τον Κιόρογλου, ο οποίος βρισκόταν μερικά μέτρα πιο μακριά.
«Την ψέκασα»
«Δεν πρόλαβα να αντιδράσω είναι η αλήθεια. Μπήκε στη μέση ο σκύλος μου και μου έδωσε δύο – τρία δευτερόλεπτα χρόνο για να προλάβω να βγάλω το σπρέι πιπεριού. Την ψέκασα. Εφυγε, πήγε στον Χρήστο που ήταν στην άκρη του γκρεμού. Του έδωσε μια σπρωξιά κι έπεσε κάτω», είπε ο Δημήτρης Κιόρογλου. Ο Γιώργος Μερτζάνης, δρ Βιολογίας και επιστημονικά υπεύθυνος της περιβαλλοντικής οργάνωσης «Καλλιστώ», εξηγεί στην «Κ» ότι η συγκεκριμένη περιοχή είναι εντελώς δασική, προστατευόμενη, δίχως ανθρώπινη παρουσία και τα άγρια ζώα που βρίσκονται εκεί έχουν συνηθίσει σε αυτή την έλλειψη όχλησης.
Προστατευόμενη περιοχή
Το παρθένο δάσος Φρακτού κηρύχθηκε από τη δεκαετία του 1980 «Διατηρητέο Μνημείο της Φύσης», στο πλαίσιο της θεσμοθέτησης του Εθνικού Πάρκου Οροσειράς Ροδόπης. Εχει χαρακτηριστεί περιοχή Απόλυτης Προστασίας της Φύσης και σε αυτό δεν επιτρέπεται καμία ανθρώπινη δραστηριότητα, πέρα από επιστημονική έρευνα. Για κάθε δράση απαιτείται ειδική άδεια από την αρμόδια δα-σική υπηρεσία. Η οργάνωση «Καλλιστώ» έχει εκτιμήσει ότι σε όλο το Εθνικό Πάρκο Οροσειράς Ροδόπης ο πληθυσμός της αρκούδας φθάνει στα 170 άτομα. Στη συγκεκριμένη περιοχή του Φρακτού υπολογίζεται ότι φθάνουν στα 10 με 15 άτομα. «Ωστόσο η αλληλεπίδραση με τον άνθρωπο δεν εξαρτάται από την πυκνότητα του πληθυσμού, αλλά από τις συνθήκες, την περίσταση, τη συμπεριφορά», επισημαίνει ο κ. Μερτζάνης, τονίζοντας ότι «είναι εξαιρετικά λυπηρό» το πρόσφα-το περιστατικό.
Οπως παρατηρεί ο κ. Μερτζάνης, η χρησιμοποίηση μέσων απώθησης (όπως στη συγκεκριμένη περίπτωση το σπρέι πιπεριού, το οποίο απαγορεύεται από τον νόμο), από δύο διαφορετικές εστίες, εκτιμάται ότι εξόργισε το ζώο και δεν του άφησε δίοδο διαφυγής. Ακόμη, όπως εξηγεί, η παρουσία μεγαλόσωμου εκπαιδευμένου σκύλου μπορεί να εξελήφθη ως απειλή από την αρκούδα. «Ολα αυτά συνετέλεσαν στο να γίνει χαοτική η κατάσταση για λίγα δευτερόλεπτα ή λεπτά και πιθανόν το ζώο χωρίς προσανατολισμό παρέσυρε τον οδοιπόρο. Ηταν μοιραίο το ότι βρίσκονταν σε απόκρημνη πλαγιά και όχι σε άλλο σημείο», εκτιμά ο κ. Μερτζάνης.
Παρόμοια ανάγνωση του συμβάντος κάνει και ο Πάνος Στεφάνου, υπεύθυνος επικοινωνίας της περιβαλλοντικής οργάνωσης «Αρκτούρος». «Κάνουμε στην άκρη, δίνουμε οδό διαφυγής, δεν πλησιάζουμε, δεν φωνάζουμε, δεν πετάμε αντικείμενα. Δεν θέλουμε να στρεσάρουμε το ζώο», λέει στην περίπτωση που κάποιος άνθρωπος συναντηθεί με αρκούδα. «Πρέπει να διατηρήσουμε την ψυχραιμία μας, να έχουμε πάντοτε οπτική επαφή με το ζώο, να μη γυρίσουμε πλάτη. Η χρήση του σπρέι δεν επιτρέπεται από τη νομοθεσία. Σε ένα ζώο που έχει αιφνιδιαστεί μπορεί να το εξαγριώσει περισσότερο. Εάν νιώσει ότι εγκλωβίζεται από την παρουσία μας μπορεί να γίνει επιθετική, να απωθήσει με δύναμη ή να δαγκώσει. Αλλά δεν παραμονεύει για να επιτεθεί».
Από τις δύο οργανώσεις αναφέρουν ότι είναι σποραδικές οι περιπτώσεις επίθεσης σε άνθρωπο, με αναλογία περίπου ενός περιστατικού ανά έτος, καθώς και ότι σε αυτά τα συμβάντα το άγριο ζώο φαίνεται πως είχε προκληθεί είτε από την παρουσία κάποιου σκύλου, είτε από τον ίδιο τον άνθρωπο, ή επρόκειτο για θηλυκή αρκούδα που είχε τα μικρά της κοντά και αισθάνθηκε ότι εκείνα απειλούνταν. «Δεν κάνουμε χειρονομίες, πλαγιοδρομούμε, ή οπισθοχωρούμε στην αντίθετη κατεύθυνση, με πιο προσεκτικές κινήσεις εάν υπάρχει κάποιο μικρό», τονίζει ο κ. Μερτζάνης.
