Σε ένα ξεκαρδιστικό στιγμιότυπο της τέταρτης σεζόν του The Office, ο Μάικλ Σκοτ οδηγεί το αυτοκίνητό του… μέσα σε μια λίμνη, φωνάζοντας στον έκπληκτο Ντουάιτ «το μηχάνημα ξέρει». Εννοούσε τον πλοηγό GPS του αυτοκινήτου του, o οποίος του έλεγε να «στρίψει δεξιά» (φυσικά στο τέλος του δρόμου και όχι εκεί όπου όντως έστριψε). Η σκηνή σατίριζε την υπερβολική εξάρτηση από την τεχνολογία, η οποία στον τομέα της κυκλοφορίας –17 χρόνια αργότερα– έχει γίνει πλέον σχεδόν απόλυτη.
Σχετικά Αρθρα
Ακολουθούμε σαν υπνωτισμένοι τις οδηγίες των εφαρμογών πλοήγησης, αφήνοντας συχνά στην άκρη το ένστικτο, την εμπειρία μας, ακόμη και την κοινή λογική, με κωμικοτραγικά αν όχι σκέτο τραγικά αποτελέσματα. Τον γύρο του κόσμου είχε κάνει προ μηνός το βίντεο που έδειχνε ένα αυτοκίνητο στην Ιάβα της Ινδονησίας να πέφτει από γέφυρα 12 μέτρων. Ο 61χρονος οδηγός ακολουθούσε οδηγίες από το Google Maps, και δεν αντελήφθη ότι ο δρόμος που ακολουθούσε ήταν υπό κατασκευήν, με αποτέλεσμα να πέσει στο κενό. Ο οδηγός και η συνοδηγός του γλίτωσαν από θαύμα, ωστόσο πριν από δύο χρόνια, ένας οδηγός λεωφορείου στο Βουκουρέστι οδήγησε το όχημα μέσα από χαμηλή γέφυρα με αποτέλεσμα τον θανάσιμο τραυματισμό ενός επιβάτη. Οπως είπε στους αστυνομικούς, ακολουθούσε τους χάρτες, με αποτέλεσμα να μη δει την προειδοποιητική πινακίδα.
Αναστροφή στην Κηφισίας
Στην Αθήνα, η εφαρμογή πλοήγησης προτείνει μεταξύ άλλων στους οδηγούς να κάνουν αναστροφή στη λεωφόρο Κηφισίας. Οδηγώντας στην Ηρακλείου, επίσης, από Περισσό προς Πατήσια, στο ύψος του Β΄ Νεκροταφείου, σε καλεί να κάνεις αριστερά για Τράλλεων, το οποίο απαγορεύεται. Πόσα ατυχήματα μπορούν να αποδοθούν άραγε σε τέτοιες παρανοήσεις; Οπως λέει στην «Κ» ο Γιώργος Κουβίδης, πρόεδρος του συλλόγου SOS Τροχαία Εγκλήματα, ο σύλλογος έχει σκοπό σύντομα να ασχοληθεί με το θέμα. «Στην Κρήτη, το GPS δείχνει όριο ταχύτητας 90 χλμ./ώρα στην Παλαιά Εθνική Οδό Ηρακλείου – Ρεθύμνου, ενώ το όριο είναι 50 σχεδόν σε όλο τον δρόμο. Προφανώς αναγνωρίζει το “εθνική οδός”. Αλίμονο στους τουρίστες που θα το εμπιστευτούν – οι ντόπιοι ξέρουν τι δρόμος είναι». Το ίδιο λάθος και στην παλιά εθνική οδό στο τμήμα Τσακώνα – Κυπαρισσία, οδός με μεγάλη κυκλοφορία και χωρίς διαχωριστικό στηθαίο.
Πολύ συχνά, ιδίως στην επαρχία, προκειμένου να εξασφαλίσει συντομότερο χρόνο άφιξης, ο πλοηγός οδηγεί σε επικίνδυνα μονοπάτια. «Παλιότερα την έχω πατήσει και έκτοτε ακολουθώ τη λογική μου κόντρα στο GPS», λέει η Φιλιώ Κατσαρού. «Το πιο σοβαρό ήταν στο Πήλιο. Εχουμε βάλει από Βυζίτσα να πάμε στην παραλία Καλαμάκι. Μας λέει να στρίψουμε κάπου, φαινόταν λίγο περίεργο αλλά το ακολούθησα. Τρελός χωματόδρομος με μεγάλες κοτρόνες, ερημιά. Ελεγα αν μείνει το αμάξι εδώ τη βάψαμε. Ευτυχώς τη γλιτώσαμε. Λέγαμε προχθές με ένα φίλο ότι θα γίνουμε χαζοί ακούγοντας το GPS τυφλά». Η συνάδελφος Σταματίνα Σταματάκου έχει διάφορες εμπειρίες να διηγηθεί. «Στην Κρήτη το Google Maps έχει πάει να με σκοτώσει πολλές φορές. Αν έχει διαφορά τριών λεπτών, σε στέλνει μέσα από τα βουνά. Στην άκρη του βουνού, σε μια διαδρομή μέσα στη στροφή με κοτρόνες, όχι πέτρες». Σε δρόμους (πολύ λιγότερο) ταξιδεμένους έχει οδηγήσει ο πλοηγός και τη συνάδελφο από τη Λευκωσία, Χρύστα Ντζάνη: «Αρκετά συχνά με βάζει να κάνω κύκλους χωρίς λόγο, ενώ κάποιες λίγες φορές με έβγαλε σε δρόμους που δεν υπάρχουν στην πραγματικότητα, όπως χωμάτινα αδιέξοδα. Πλέον ακολουθώ τις οδηγίες αλλά με αρκετή δυσπιστία».
«Προχωρήστε ευθεία», έλεγε το Google Maps στον Κώστα Μάντζαρη, «σε πλαγιά χωρίς δρόμο κάπου στην Κερατέα». Σε άλλη περίπτωση, τον είχε οδηγήσει σε λάθος έξοδο από την autostrada για το λιμάνι της Ανκόνα με αποτέλεσμα να χάσει το πλοίο για Πάτρα. Μια φίλη ακόμα θυμάται τη φορά που χάθηκε «σε εξευτελιστικό βαθμό» πηγαίνοντας σε συνέντευξη για δουλειά. «Δεν πήγα ποτέ και φυσικά έχασα τη δουλειά γιατί πρέπει να νόμιζαν ότι είμαι τοπ ηλίθια όταν είπα “συγγνώμη, το GPS μου με έβγαλε σε κάτι χωράφια”. Επίσης, γράψε ότι το “κατευθυνθείτε νοτιοδυτικά” δεν ξέρουμε τι σημαίνει, δεν είμαστε ο Κολόμβος».
Εάν πολλοί οδηγοί κάνουν μια παρανομία που όμως συντομεύει τη διαδρομή τους, η εφαρμογή εκπαιδεύεται να την προτείνει, λέει ο καθηγητής Συγκοινωνιακών Συστημάτων Λουκάς Δημητρίου.
Στην «παραλία» των Δελφών
Η Μ.Χ. κατευθυνόταν πριν από λίγο καιρό στο Φόρουμ των Δελφών για δουλειά. «Εχω δίπλωμα από το ’13, αλλά άρχισα να οδηγώ πρόσφατα και το Google Maps το ακούω πιστά. Είχα φτάσει Αράχωβα, λοιπόν, και ξαφνικά μου λέει “στρίψε”. Λέω θα είναι κανένας παλιός δρόμος. Ε, κάποια στιγμή είδα μπροστά μου θάλασσα. “Οι Δελφοί σε μάραναν”, σχολίασε ο πατέρας μου». Σε άλλη μια περίπτωση, πηγαίνοντας από Αγία Παρασκευή στο Ντράφι, την πήγε μέσω Ανθούσας. «Είχε όμως έργα οπότε άρχισε τα “στρίψε δεξιά”. Στο τέλος βγήκα σε μια απίστευτη ερημιά με τον αέρα να λυσσομανάει και με τον κίνδυνο εάν έκανα λίγο πίσω να έπεφτα σε έναν γκρεμό».
Τα ευτράπελα της πλοήγησης είναι όσοι και οι χρήστες της. «Στην Ικαρία όλους όσοι θέλουν να πάνε στο πανηγύρι της Λαγκάδας τούς στέλνει από την αυλή μου…» λέει ο Λεωνίδας Βουδογιώργης, κάτοικος του χωριού Βρακάδες. «Αναγκάστηκα και έβαλα ταμπέλα». Ο Κωνσταντίνος Αλεξάντερ από την άλλη, είχε στόχο το Αμερικανικό Κολλέγιο της Αγίας Παρασκευής, αλλά τελικά γνωρίστηκε με τη μικρή εκκλησία της Αγίας Παρασκευής στην Πάρνηθα.
Μήπως ήταν σημάδι; Πάντως οι φίλοι του Σ.Ξ. όταν άκουσαν ότι το GPS τον είχε οδηγήσει αντί για την αεροπορική βάση ΣΕΔΕΣ που έψαχνε, έξω από το Μοναστήρι στη Σουρωτή όπου υπάρχει ο τάφος του Παϊσίου, επιμένοντας «στρίψε δεξιά» αντί για αριστερά που ήταν το σωστό, ήταν βέβαιοι ότι επρόκειτο για κάποιου είδους κάλεσμα.
Τεχνολογική επανάσταση
«Είμαστε σε μια φάση που μαθαίνουμε να συνεργαζόμαστε μαζί τους», λέει για τις υπηρεσίες/εφαρμογές πλοήγησης ο καθηγητής Συγκοινωνιακών Συστημάτων στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, δρ Λουκάς Δημητρίου. «Αυτό που γίνεται αποτελεί ένα τεχνολογικό θαύμα, μια επανάσταση, που επιδιώξαμε για 50 χρόνια. Ομως μαθαίνουμε μαζί τους. Οταν σου λέει ο πλοηγός “πήγαινε δεξιά” και δεν πας γιατί ξέρεις ότι είναι καλύτερα να πας ευθεία (διότι, λ.χ., έχει εκτάκτως έναν κλειστό από έργα δρόμο μπροστά σου), με έναν τρόπο συνεργάζεσαι μαζί του: παίρνεις από εκείνον αυτό που δεν έχεις (πληροφόρηση για τα τμήματα της διαδρομής που δεν ξέρεις τι γίνεται) και βάζεις την εμπειρία/πληροφόρηση που δεν έχει εκείνος. Δεν είμαστε πια μόνοι, είμαστε εμείς και ο πλοηγός μας». Αντίστοιχα, εάν πολλοί οδηγοί κάνουν μια παρανομία που όμως συντομεύει τη διαδρομή τους, εκπαιδεύεται να την προτείνει. «Δεν διαβάζουν τα σήματα όπως νομίζουν πολλοί». Οπως λέει ο ίδιος, οι προτάσεις των εφαρμογών πλοήγησης έχουν σχέση με την ταχύτητα. «Δίνουμε το σήμα μας στις κεραίες κινητής τηλεφωνίας και το Google εφαρμόζει έναν αλγόριθμο καθοδήγησης, προτείνοντας τη συντομότερη διαδρομή με βάση τις –κάθε στιγμή– υφιστάμενες κυκλοφοριακές συνθήκες. Γι’ αυτό μπορεί τη μια στιγμή να σου λέει 17 λεπτά και ύστερα από λίγο… 1.30 ώρα. Δεν υπάρχει ακόμη μέθοδος πρόβλεψης κυκλοφορίας, διότι πολύ απλά, δεν προβλέπεται το απρόβλεπτο. Η πληροφορία που μας δίνεται αφορά τις επικρατούσες κυκλοφοριακές συνθήκες».
